ملکی مردی است احساساتی که تظاهر میکند به منطقی بودن. سخت عاطفی است و نویسندهای را بیشتر میبرازد تا سیاستمداری را. و با وجود مشکل ترکی و فارسی او به هر صورت اکنون ثابت قدمترین و پرکارترین نویسندگان سیاسی و اجتماعی معاصر است. ملکی سختایدهآلیست است و سخت میکوشد برای عملی بودن و واقع بین ماندن. ساده است و تظاهر میکند به زیرک بودن لای کتاب راه میرود و مدعی تطبیق کتابها است بر موقعها و محلها و سخت دربند اصول است و منزه طلب است. و به این طریق برای اومیان «نظر» و «عمل» هیچ فاصلهای نیست یا مرزی. شاید به همین دلیل بتوان گفت که او واقع بینترینایدهآلیستهای معاصر است. و همین لیاقت به او فرصت داده که نه شهید بشود تا عوام الناس از او امامزاده بسازند و نه به قدرت حکومتها آلوده است تا از او یزید بسازند و به این دلیل هنوز شخصیت او کلاسیک» نشده تا مثلاً عین تقیزاده یا کسروی و پیشه وری همه تکلیف خود را با او بدانند. هنوز دربارۀ او «اما»ها. هست چرا که او هنوز کار خود را تمام نکرده است که آخرین تیرها را هنوز در ترکش دارد.
به گمان من محاکمه ملکی و یارانش در آخر سال ١٣۴۴ از چند نظر قابل مقایسه است با محاکمه ارانی و یارانش در سال ۱۳۱۷. چنین مقایسهای نکاتی را روشن خواهد کرد؛ حتی برای آنکه گمان میکند من این جوری میخواهم سند فرقهای برای ملکی بسازم.