برای ایتالیا، واقعیت مهم درست همین نقش بین المللی یا جهان وطنی روشنفکران آن است که علت و نتیجه حالت از هم پاشیدگی ای است که این شبه جزیره از سقوط امپراطوری روم تا سال ۱۸۷۰ در آن قرار داشت.
فرانسه نمونه کامل رشد هم آهنگ تمام نیروهای ملی و به ویژه دسته های روشنفکری است. هنگامی که به سال ۱۷۸۹ يك گروه جدید اجتماعی از لحاظ تاریخی رو می آید، دارای تمامی نقش های اجتماعی خویش است و به همین دلیل برای تسلط بر تمام جامعه مبارزه می کند بدون هیچگونه مصالحه اساسی با طبقات قدیمی - بلکه بالعکس آن طبقات را تابع هدف های خود می کند. اولین هسته های روشنفکری نوع جدید با اولین هسته های اقتصادی به وجود می آیند و خود سازمان مذهبی هم تحت تأثیر آن قرار می گیرد (گالیکانیسم[۱] و مبارزه بین دولت و مذهب که خیلی زود شروع شد).
این بنای عظیم روشنفکری، نقش فرهنگ فرانسه را در قرون ۱۸ و ۱۹ بیان می کند. این نقش، نقش تشعشع بین المللی و جهان وطنی است و نقش توسعه طلبی با خصلت امپریالیستی و تفوق طلبی (Hegemonie) به نحوی ارگانيك. بنابراین با نقش فرهنگ ایتالیا کاملا فرق دارد. فرهنگ ایتالیا دارای خصلت مهاجرت فردی و پراکنده است و به پایگاه ملی برای اینکه ارزش نوی به آن بدهد، پاسخ نمی دهد. بالعكس كمك می کند که تشكيل يك پایگاه ملی محکم غیر ممکن شود.
در انگلستان مسئله کاملا با مال فرانسه فرق دارد. تقسیم بندی جدید اجتماعی که بر پایۀ صنعت گرائی مدرن بوجود آمده است، در زمینه اقتصادی - صنعتی رشد اعجاب آمیز کرده است. اما در زمینۀ فکری - سیاسی کورمال کورمال پیش می رود. دسته روشنفکران ارگانيك خیلی وسیع است یعنی آنهایی که در قلمرو صنعتی يا يك گروه اقتصادی به وجود آمده اند. ولی در درجات بالا می بینیم که طبقۀ باستانی زمین داران، موقعیت تقریباً انحصاری خود را حفظ کرده است و هر چند که تفوق اقتصادی را از دست داده است اما تا مدتهای دراز هنوز يك تفوق سیاسی - فکری را حفظ کرده و به عنوان «روشنفکران سنتی» و هیئت حاکمۀ گروه جدید صاحب قدرت، جذب این گروه شده است. اشراف
- ↑ گالیکانیسم Gallicanisme: آئین کالی کانهاست (از ریشه Gallicanus مشتق از Gallus یعنی اهالی گل) گالی کانها طرفدار آزادی کلیساهای فرانسه و بطور کلی طرفدار استقلال کلیساهای هر کشور از مقام پاپ اند. (توضیح مترجم)
