به بیشترین تعداد – همراه نیاورد.
طبعاً این ضرورت ایجاد وسیع ترین پایه ممکن برای انتخاب بهترین عناصر و پرورش عالی ترین تخصص روشنفکری - یعنی برای اینکه به فرهنگ و فن عالی ساختمانی دموكراتيك داده شود خالی از اشکال نیست . به این معنی که امکان دارد بحران های عظیم بیکاری برای لایه های روشنفکران متوسط ایجاد شود. همان طور که در تمام جوامع مدرن این امر صورت می گیرد.
باید در نظر داشت که در واقعیت قابل، لمس پرورش لایه های روشنفکری نه بنحو دموكراتيك و تجريدي، بلکه بر حسب جریانات تاریخی وسنتی بسیار مشخص انجام می گیرد. لایه های اجتماعی ای پدید آمده اند که بطور سنتی روشنفکر «می سازند» و همین لایه ها هستند که معمولا در «پس انداز» تخصص دارند. یعنی خرده بورژوازی و بورژوازی متوسط زمین و نیز برخی از خرده بورژوازی و بورژوازی متوسط شهرها.
توزیع ناهمگن انواع مختلف مدرسه (كلاسيك يا حرفه ای)، زمینه «اقتصادی» و نیز خواستهای گوناگون دسته های مختلف این لایه های اجتماعی است که تولید رشته های گوناگون تخصص روشنفکری را معین می کند و به آن شکل می دهد. بدین ترتیب است که در ایتالیا مثلا از بورژوازی روستایی بطور عمده کارمندان دولت و صاحبان مشاغل آزاد بیرون می آیند. در حالی که از بورژوازی شهری، تکنیسین صنعتی. و به همین دلیل است که شمال ایتالیا بویژه تکنیسین تربیت می کند و جنوب ایتالیا بطور عمده کارمندان اداری و صاحبان مشاغل آزاد.
رابطه روشنفکر و شیوه تولید، رابطه مستقیم نیست. (نظیر رابطه ای که برای گروه های اجتماعی «اصلی» هست). این رابطه غیر مستقیم است و به درجات مختلف از راه تمامی شبکه اجتماعی و دستگاه پیچیده رو بناها. روشنفکران خود «کارمندان» این روبنا هستند.
می توان خصلت «ارگانيك» لایه های مختلف روشنفکران را اندازه گرفت. و بستگی کم و بیش تنگ آنرا با گروه اجتماعی اصلی ارزیابی کرد. برای این کار باید جدولی از نقش ها و روبناها از پایین (یعنی ساختمان اجتماعی) به بالا درست کرد. فعلا می توان دو «اشکوب» در روبناها تشخیص داد. یکی آنکه Societe Civile) «جامعه مدنی» اش می توان خواند. یعنی مجموع دستگاه هایی که به زبان جاری و معمولی «خصوصی» گفته می شود و دوم اشکوب «جامعه
