نزد عبد الرّحمن بن خالد،تا وى به تجبّر ايشانرا نرم كند،حجّ كردن عثمان،فوت مقداد بن عمرو،معروف به مقداد بن اسود،صاحب رسول اللّه(ص)وفات طفيل و حصين پسران حارث بن عبد المطلب بن هاشم بن عبد مناف،و بعضى فوت ايندو را در سال سى و يكم و برخى در سى و دويّم نوشتهاند.
اروپا- جنگ معاويه در حصن مرأة و كريد 1از خاك روم در ناحيۀ ملطيه.
افريقا- جنگ عبد اللّه بن سعد در افريقيّه ثانيا بجهة عصيان آنها.
[سنه 34 هجرى-سنه 654 مسيحى]
آسيا- زياد شدن رنجش مردم از عثمان و شاكى شدن ازو به واسطۀ ولات و عمّال او،و مناصبى كه به اقوام و عشيرۀ خود از بنى اميّه مىداد و عطاياى وافره كه به آنها بذل مىكرد،و تعييب او از اخراج نمودن بعضى از صحابه و مسلمين را از اوطان خود،عزل سعيد بن عاص از امارت كوفه و نصب ابو موسى اشعرى به جاى او محض خواهش و استرضاى مردم،گفتگوى مردم با علّى بن ابيطالب(ع)در باب اعمال عثمان و ظلم و جور بنى اميّه نسبت به مسلمانان و رفتن آنحضرت به خانۀ عثمان و نصيحت كردن او و ثمر نكردن و اصرار مروان بن حكم در خرابى كار،و ابرام علّى بن ابيطالب عليه السّلام در اطفاء نايرۀ فساد،و فراهم آمدن مقدمۀ قتل عثمان،وفات كعب الاحبار كه كعب بن ماتع باشد،وفات ابو عبس عبد الرّحمن بن جبر الانصارى،فوت مسطح بن اثاثة المطلبى،و برخى گويند مسطح در جنگ صفين زنده و حاضر بود،فوت عبادة بن صامت الانصارى،وفات عاقل بن بكير.
[سنه 35 هجرى-سنه 655 مسيحى]
آسيا- آمدن جماعتى از مصر به شكايت به مدينه و جماعتى از كوفه نيز به همين جهة،همچنين از بصره،و طغيان و شورش بر عثمان و استمداد عثمان از اهالى بلاد و امصار،و عزيمت جمعى به معاونت و امداد او و اشتعال نايرۀ فساد به شدّت،و گرفتن دور خانۀ عثمان را و او را تقريبا چهل روز در بند محاصره داشتن،و فرستادن علّى بن ابيطالب عليه السّلم آب براى عثمان و حسنين عليهما السّلام را براى دفع شر از او،و مقتول شدن عثمان در خانۀ خود در ماه ذيحجّه اينسال در حالتيكه قرآن مجيد در نزديكى او گذاشته بود و ريختن خون او بر صفحۀ كلام اللّه بر روى آيۀ شريفۀ فَسَيَكْفِيكَهُمُ اللّٰهُ ،و مورّخين در قاتل عثمان اختلاف كردهاند،بعضى گويند قاتل عثمان سودان بن حمران بوده،برخى كنانة بن بشر التّجيبى را گفتهاند،به عقيدۀ بعضى غافقى و قتيرة به زعم ديگران رومان بن سرحان قاتل عثمان بود،ظاهر اينجمله مدخليّت و مشاركت در اينعمل داشته و عمرو بن الحمق پس از مجروح شدن عثمان به نه ضربت كار را تمام كرده است،در روز وقوع اين واقعه نيز اختلاف است بعضى در هيجدهم ذيحجّه،و زمرهاى در ايّام الّتشريق اينماه نوشتهاند،بيعت مسلمين با علّى بن ابيطالب عليه السّلام روز بيست و پنجم يا بيست و ششم ذيحجّه.
اروپا- در اينسال قسطنطين بن هرقل با صد كشتى قشون متوجّه قتال مسلمين شد ولى طوفان شديدى سفاين او را غرق كرده خود او نجات يافت و مراجعت كرد و در صقليه روميها او را در حمّام بكشتند،بعضى اينواقعه را نسبت به سال سى و يكم دادهاند،در اينصورت واقعه همان غزوۀ صوارى است كه در سال سى و يكم ذكر شد،برخى نيز در سال ديگر نوشتهاند ولى اصحّ روايات اينست كه در اينسال معويه والى شام كه مصمّم به تسخير قسطنطنيّه بود در سواحل ليسى 1با سفاين جنگى قسطنطين تلاقى نموده جنگ سختى بحرى روى داد و معويه غلبه كرده و فتح نمود. [سنه 36 هجرى-سنه 656 مسيحى]
آسيا- قبول كردن ابو موسى والى كوفه و اهل كوفه بيعت حضرت امير المؤمنين عليه السّلام را، آمدن اشراف يمن به مدينه به تهنيت آنحضرت و قبول بيعت نمودن،عزيمت علّى بن ابيطالب عليه السّلام بر عزل عمّاليكه از جانب عثمان بر سر عمل بودند،و منع كردن مغيرة بن شعبه آنحضرت را از اينعمل،به تخصيص از عزل معوية والى شام،و تصديق كردن عبد اللّه بن عباس كلام مغيره را،و اباى آنحضرت
