امپراطریس روسیه که گذشته از کشور داری معارف پرور و حکمت دوست بود ، از این امر آگاه شد و کس نزد او به پاریس فرستاده کتابخانه را به مبلغ پانزده هزار فرانك خريد ، با این قید که دینهو کتابها را در پاریس به امانت نگاه دارد ، تا موقع حمل آنها به روسیه برسد وخود او کتابدار کتابخانه باشد ، وسالیانه مبلغ یکهزارفرانك مزد کتاب داری دریافت کند .
ولادت دیدرو در سال ۱۷۱۳ روفاتش در ١٧٨٤ یعنی پنجسال پیش از آغاز انقلاب فرانسه روی ولد ، واتمام دائرة المعارف درسال ١٧٦٦ بوده است.
***
تحقيقات فلسفی دیدرو در نوشته های بسیار پراکنده است . و به صورت يك مجموعه از حکمت در نمی آید. ابتکار فلسفه مخصوصی هم ننموده است که به بیان آن بپردازیم. در علم اعتمادش بیشتر به طبیعیات و به شیوه ای از دانشجویی که مقتضی آن علوم می باشد یعنی به مشاهده و تجربه بود ، وچندان اعتقادی به روش دکارت که علم را مبتنی بر ریاضیات می کرد نداشت ، ومی گفت وسیله اصلی کسب علم سه چیز است : مشاهده و تعقل و تجربه . به مشاهده باید مواد فراهم ، به تعقل آنها را باید جمع نموده ، بهم مرتبط ساخت آنگاه نتیجه ای که بهت . آید برای اطمینان از درستی آن باید به آزمایش در آورد.
پیدا است که دلبستگی کامل دیدرو به سیرو مطالعه در آثار طبیعت است ، و می توان او را طبیعت پرست گفت. در تعشق به طبیعت نزديك به روسو بود ، ومانند او در بیان مطالب قر: شاهری به کار میبرد ، اما برخلاف روسو علم را برای ترقی وسعادت بشر لازم می دانست . از بعضی جهات هم عقایدش به لایبنیتس بلکه به اسپینوزا نزديك است . مثلا از جهت اینکه هر جزئی از وجود را نماینده کل میدانست ، در همه یکی و یکی را در همه میدید ، به عبارت دیگر، وحدت وجودی بود ، اما به مذهب طبیعی و مادی به توجه به علل غانی اعتقاد نداشت و می گفت دنبال کردن به اینکه امور برای چه
