که برای تأسیس فلسفه باید اختیار کرد کدام است ؟ و آرزوی کانت این بود که به تأسیس خود فلسفه نیز بپردازد ، جز اینکه چـون از این مقدمات فراغت یافت و به عقیده خـود روش صحیح فلسفه را دریافت ، پیری و ناتوانی در رسید ، ولی حق اینست که هرچند به ذي المقدمه نتوانست بپردازد ، همین مقدمات که ترتیب داده او را از بزرگترین حکما به شمار آورده است . ابنك اصول تحقيقات كانت را در کتاب «نقادی عقل مطلق»[۱] به اختصار به دست میدهیم ، وچون بيان كانت بسیار پیچیده و درهم است ، به پیروی عبارات او و ترتیب آن ها پابند نشده ، تا آنجا که ممکن است مطلب را به بیان روشن در می آوریم مي ا و باز برای مزید توضیح یاد آوری می کنیم که ارسطو چون خواست فلسفه را تدوین و مرتب کند ؛ نخست آغاز کرد از تحقیق اینکه انسان علم را ازچه ره به دست می آورد؟ و چگونه تعقل ی کند ؟ پس : نتیجه تحقیقات خود را در این باب درشش کتاب ثبت نمود ، که پس از او پیروانش مجموع آنها را «منطق»[۲] نامیدند (دانشمندان ما در کتاب دیگر ارسطو را هم که در خطـابـه و شعر است جزء این فن قرار داده ، و مقدمه ای را که « فرفوریوس ، بر منطق نوشته بر آن افزوده اند و این مجموعه را منطق خوانده اند).
منطق ارسطو تا زمان بیکن و دکارت تقریباً بی کم و زیاد بنیاد علم بود ، پس از آن نیز همان اصول با ترك بعضی زواید و ضمیمه بعضی فواید قسمت از فلسفه شمرده میشد ، چنان که هنوز هم اساس منطق ارسطو مخصوصاً در قسمت راجع به قیاس معتبر و بـاب مهمی از فلسفه است
