برگه:SeyrHekmatDarOrupa.pdf/۴۹۹

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.

را به مصرف خیر برسانی ، جاء نيك است به شرط اینکه آزار به کسی نرساند . حتى فضل وعلم نيك است به این شرط که در مورد صحیح به کار رود ، و همچنین است همه نیکیهای دیگر که نيك است اگر با حسن نیت و اراده خیر به کار برده شود . وگر نه بد و شر خواهد بود .

پس نيك مطلق بی شرط یا به عبارت دیگر مبدأ نيکي حسن نیت و اراده خبر است.

حسن نیت یا اراد: خیر چیست ؟ آیا دنبال نعمت رفتن است؛ آیا پیروی از طبیعت است؛ آیا طالب خوشی خود بودن است؟ آیا احسان به دیگران است ؟ آیا کسب معرفت است ؟

در اینجا هم چون درست بنگریم ، می بینیم اراده خيريك كلمه است ربس ، و آن پیروی از تکلیف است یا عزم برادای تکلیف ، و چون غالبا هوا وهوس یعنی اموری که طبع انسان طالب آنها است با تکلیف معارضه دارد . پس اراده خبر بسیاری از اوقات با تمايلات طبع در کشمکش می باشد ، و آن هنگام است که اراده خیر به درستی نمایان میشود .

تکلیف را چرا باید به جا آورد ؛ فقط برای اینکه تکلیف است و هیچ دلیل دیگر نباید داشته باشد ، و اگر کسی ادای تکلیف را از بیم کیفر یا به امید پاداش بکند ، ادای تکلیف نکرده است ، جلب سود و یا دفع زبان کرده است ؛ و نمی توان گفت اراده خیر و حسن نیت بکار برده است .

تکلیف کدام است ؟ تکلیف عملی است که شخص برای مطابعت از قاعده کلی انجام میدهد . به عبارت دیگر ، تکلیف احترام قانون است چون قانون است، محترم ومقدس است ، وچون محترم ومقدس است باید از آن تبعیت نمود ؛ وفرق است میان آنکس که عملی می کند به سبب اینکه قانون است ، و آنکه عملش با قانون سازگار است . دومی عملش مشروع است. اما اولی نه تنها کار مشروع کرده بلکه خبر کرده است ، چون جزادای تکلیف منظوری نداشته است . و نیز فرقه


–۲۴۴–