چه میداهمیشه ساده و بسیط است ومنتها مختلط ومرکب است، ولیکن اگر نظر به اهمیت داشته باشیم ، آنکه مختلط تر است مهم تر است چنانکه از همه مهمتر علم دین است که منظور ومقصود اصلی است. رنکته دیگر اینکه : علم هرچه بسیط تر است زودتر دو مرحله اول را می پیماید. و به مرحله سوم می رسد ، چنان که ریاضیات از دیرگاهی به مرحله علمي و تحققی رسیده ، و هیئت نجوم وطبیعی و شیمی در قرون اخیر وارد این مرحله شد.اند ، وجان شناسی تازه پا به این مرحله گذاشته وعلم مدنیت که آخرین ومهمترین علوم است هنـوز اساس علمی در نیافته است ، ومنظور اگوست کنت اینست که این علم را هم به مرحله تحققی برساند تا فلسفه تحققی که باید مبنای درستی و بهبود احوال جامعه باشد کامل شود .
اگوست کنت پس از شماره علوم به ترتیبی که ذکر کردیم در کتاب معروف خود موسوم به «دوره فلسفه تحققی» علوم مزبور را يك يك بحث قرار داده وشيوه وروش اصول و کلیات آنها را بیان می کند، وهريك از آنهارا منقسم به تقسیماتی می نماید و تحقیقاتی در آنها به عمل می آورد که اگر ما بخواهیم در آن واردشویم سخن دراز میشود، وجای آنهم اینجا نیست ، و آنچه از تحقیقات او مقبول است امروز در ضمن كليات هريك ازعلوم یا در فلسفه و منطق علمی امروزی بیان میشود ، بعضی از آن تحقیقات تازگی هم ندارد و از گفته پیشینیان گرفته شده است ، و کار بدیمی که اگوست کنت کرده همـان است که شیوه علم تحققی را به خوبی باز نموده . وعلم را سازمان داده و از کلیه فنون يك مجموعه ، و از آن مجموع يك فلسفه ساخته است ، و به عقیده اوهمه امور طبیعت و آنچه متعلق به انسانست در تحت يك اصل ريك قاعده کلی در نمی آید . اینقدر هست که همه علوم را می توان به يك روش در آورد ، وعلم باید جامعیت و كليت فلسفه را داشته باشد و فلسفه بایـد استحکام علـم را دارا شود و فلسفه جـز مجموع علوم که یکجا گرد آورده شود ، و حاصل و نتیجه آنها چیزی دیگر نتواند بود .
