برگه:SeyrHekmatDarOrupa.pdf/۶۶۲

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.

است وفقط اصلاحات جزئی در آن به عمل آورده اند.

در هر حال چنانکه پیش گفتیم ، اگوست کنت در تقسیم و طبقه - بندی علوم نظر داشت به این که از عوارض و آثار طبیعت آنها که ساده ترند در ظهور و بروز مقدسند، وعلم به آنها هم مقدم واقع می شود و کم کم می رسیم به اموری که طول و تفصیل و اختلاط و ترکیب و تعقیدشان بیشتر است ، وهريك ازعلوم متأخر مبتنی بر علـوم متقدم وتابع آنها است ، چنانکه کمیت و مقدار وعدد بسيط ترین امورند و به این واسطه ریاضیات که علم به کمیات است مقدم همه علوم است ، وپس از آن علم به احوال اجسام بیجان است که به ترتیب بساطتعلم نجوم وعلم فيزيك وعلم شیمی است ، آنگاه می رسیم به احوال اجسام جاندار كه البته طول و تفصیل و تعقیدشـان بیش از اجسـام بیجان است ، و به همین جهت معرفت حیات پاجان شناسی که گذشته از تفصیل وتعقيدش مبتنی بر علم به احوال اجسام بیجان است بعداز آنها می آید ، و از این پنج علم ریاضیات دیری است که مراحل اول را پیموده و به مرحله تحققی رسیده وهیئت و نجوم در سده شانزدهم و فيزيك درسده هفدهم ، وشیمی در سده هیجدهم ، وارد مرحله تحققی شده را کنون درست در آن مرحله سیر می نمایند . جان شناسی را هم می توان گفت تازه به این مرحله قدم گذاشته است[۱].

ازمیان موجودات جاندار کاملتر از همه نوع بشر است ، و بشر به هیئت اجتماع زندگانی می کند ، پس آخرین و مهمترین علمی که خاطر ما را می تواند مشغول کند علم به چگونگی اجتماع بشر است، که همه تحقیقات اگوست کنت و تأسیس فلسفه تحققی مقدمه آن علم بود.

۳- علم مدنیت

تأسیس معرفت چگونگی اجتماع بشر از مفاخر اگوست کنت


  1. این بیان راجع به صد سال پیش است که اگوست کنت این تحقیقات را می کرد ، و در این یکصد سال علم جان شناسی به درستی به مرحله تحققی در آمده است .
–۱۱۳–