«بلند ترین آرمان اخبار اینست که در آدم سازی شرکت کنند اگرچه اهتمامشان غیر محسوس باشد ، ومجهول بماند.»
اززمان، جوانی تا دم پایان عمر به نگارش مقالات و رسالات اشتغال داشت ولیکن تصانیف معتبرش همان کتبی است که به عنوان «فلسفه ترکیبی» تدوین کرده و عبارتست از ، کتاب «مبـادی نخستین»[۱] و «اصول جان شناسی»[۲] و «اصول روانشناسی»[۳] و «اصول علم مدنیت»[۴] و «اصول اخلاق»[۵] .
عمرش از هشتاد و سه سال بیش شد و در ۱۹۰۳ در گذشت.
۲ـ فلسفه او
فلسفه ترکیبی که اسپنسر تأسیس و تدوین کرده است ،مبتنی بر علم است، یعنی تنها به تفکر و تخیل ساخته نشده ، و بنیادش بر معلوماتی است که از راه علمی یعنی مشاهده و تجربه و استقراء و استنتاج فراهم آمده است ، وفلسفه ترکیبی از آن رو خوانده شده که نتایج علوم مختلف را که متفرق و پراکنده است جمع آوری و ترکیب کرده ، و از آنجا در مباحث فلسفی نظریات کلی اتخاذ نموده است .
کتاب اول از مجموعه فلسفه ترکیبی چنانکه یاد کردیم «مبادی نخستین » نام دارد ، در این کتاب در آغاز چنین عنوان می کند که در روزگار ما دین با علم وحکمت معارضه دارد ، از آن جهت که ارباب ادیان و اهل علم در قلمرو یکدیگر مداخله ناروا می کنند و نیز هر دو گروه ادعای بیجا دارند. ادعای بیجا اینست که ، از امری
