تحصیل مقدمات از شاگردان برجسته بود ، و مخصوصا در ریاضیات استعدام تام نشان میداد و استادش آرزومند بود که اوریاضی را فن خویش اختیار کند ، ولیکن او به دانشسرای عالی رفت و ادبیات و فلسفه را اختیار کرد ، ودر بیست و دو سالگی به مقام استادی رسید و در دبیرستانها مشغول تدریس گردید ، ودرسی سالگی در فلسفه مرتبه دکتری گرفت . رساله ای که برای دریافت دکتری تصنیف کرد بنیاد فلسفه اختصاصی اراست ، و پس از آن تصانیف دیگر به ظهور رسانید که اورا در ردیف فیلسوفان درجه اول در آورد . در چهل سالگی به مدرسی در کلژ دو فرانس[۱] که مهمترین مدرسه عالی فرانسه است قرارش کردند . به عضویت فرهنگستان فرانسه نیز بر گزیده شده و امتیازات مهم دیگر نیز دریافت . گذشته ازمقام فیلسوفی و دانشمندی هم نویسنده ای زبردست بود ، و هم گوینده ای شیرین سخن ، چنانکه محضر درسش مجمع علم و حکمت و ادب از زن و مرد بود ، و حتی کانی که چندان از فلسفه بهره نداشتند به حضور در مدرس او عشق میورزیدند . پس از آنکه در اوضاع کشور فرانسه در نتیجه جنگی که هم اکنون در کار است تغییراتی به ظهـور رسید ، از جمله اقدامات که به عمل آمد این بود که : یهودیان را از خدمات دولتی محروم ساختند ، در آنموقع دولت فرانسه هانری برگسن را که از نژادیهود بود به پاس خدمات او رمقام ارجمندی که در عالم انسانیت داشت از آن محرومیت باز داشت ، راز حکمی که درباره یهود صادر شده بود مستثنی کرد . ولی او نپذیرفت تا در سر نوشت هم نژادان شريك باشد وچند ماه پس از این واقعه در آغاز سال ١٩٤١ و در حینی که ما مشغول تصنیف همین کتاب بودیم ، در نتیجه بیماری دیرینه در هشتاد و دومین سال عمر در گذشت.
تصانیف برگسن بسیار نیست ، اما همه در کمال اهمیت و محل
(1)
- ↑ Collége de France
