از کجا گرفته شده است و اغلاط تاریخی آن را نیز در پاورقیها و حواشی آخر کتاب خاطر نشان نموده‌ایم.
۳ – در عموم نسخه‌های موجود از تاریخ طبرستان بغیر از الف در ذیل احوال قابوس بن وشمگیر آنجا که صحبت از چند فقره از مکاتبات او با معاصرینش بمیان میآید (ص ۱۴۲ ببعد از همین جلد) اغتشاش بزرگی در مراسلات عربی که بعضی از قابوس و بعضی دیگر از دیگران است رخ داده باین معنی که کاتب آن نسخۀ اساسی که جمیع نسخ موجود از تاریخ طبرستان (بغیر از الف) از روی آن یا از روی یکدیگر نوشته شده مراسلات عربی را درهم کرده و ندانسته قسمتهائی از یک نوشته را بدون ارتباط بنوشته‌های دیگر پیوسته است مثلاً عبارت یزدادی که در تعریف بلاغت شمس‌المعالی است (ص ۱۴۲ سطر ۱۱ از همین جلد) در آن نسخه‌ها چنین است: «و انا اقول بلسان مطلق انّ احداً لم یسمع کلاماً باللّغة العربیّة مثل رسائل قابوس فی الفصاحة و الوجازة طالعة علی جنابه الّرفیع... الخ» که تا کلمۀ الوجازه از عبارت یزدادی است ولی از کلمۀ «طالعة» ببعد جزء مراسلۀ جوابیّۀ ابواسحاق صابی است (ص ۱۴۵ سطر ۱۸ از کلمۀ ۶ ببعد) که ناسخ آنرا بدنبال عبارت یزدادی چسبانده و بقیّۀ عبارت یزدادی را بجای آنچه از صابی در اینجا آورده است در دنبال قسمت اوّل مراسلۀ جوابیّۀ او نهاده است بهمین شکل قسمتی از مراسلۀ جوابیّۀ صاحب بن عبّاد را بشمس المعالی در دنبال قسمتی از جواب صابی در ذیل همین عنوان «سخن یزدادی» جا داده. خوشبختانه در الف این اغتشاش نیست و ما متن را برطبق آن چاپ کردیم و در پائین صفحات کیفیّت این اختلال وضع نسخه‌های دیگر را چون فایده‌ای بر آن مترتّب نمیدیدیم یادآور نشدیم.
۴ – جمیع نسخ تاریخ طبرستان بغیر از الف با اینکه مؤلّف خود در صفحۀ ۸۲ تصریح میکند که در سال ۶۱۳ بنوشتن تاریخ خود مشغول بوده ذیل وقایع را تا حدود ۷۵۰ کشانده‌اند. البتّه شبهه‌ای نیست که تاریخ محمّد بن حسن بن اسفندیار بانقراض آل باوند و قتل ملک رستم بن اردشیر بن حسن که در ۶۰۶ اتّفاق افتاده و مؤلّف در صفحۀ اوّل کتاب خود بآن اشاره مینماید منتهی میشده چه غرض اصلی مؤلّف از نوشتن تاریخ
