انظر فی ای نصاب تضع ولدک فإنّ العرق دسّاس، و دیگری که: تخیّروا لنطفکم، پس معلوم شد هم از روی عقل و هم از وجه شرع که حسب مردم را اثری عظیم است و چون اندک هنر با آن یار شود اگر فرومایه از قصور عقل و خساست اصل بعکس درونگرد همچنان باشد که سگی بر کرانۀ آب ایستد و عکس ماه در چاه بیند پندارد محلّ و برج او آنست و از جاه که ماه بر فلک دارد جاهل بود، و مبادا که مردم زادۀ خردمند ببسیاریی که فرومایه[۱] یابد عهد و یمین خود در وفا و قناعت بشکند که نه هرکه سگی بیند با قلیده‌های[۲] درست مصری و جلّهای اطلس رومی سگ بودن هوس کند،
| الکلب کلب و ان کانت قلادته | صفر الدّنانیر او حمر الیواقیت | |||||
معروفست که سامری گاوی زرّین ساخت هم بواسطۀ زرنام گاوی ازو برنخاست،
| انّ الحمار و لو یحوّل فضّة | او صیغ من ذهب لکان حمارا | |||||
[۳]عرق نزّاع مردم زادگان و سلطان قناعت ایشان گردن بگردون فرو نیارد خاصّه بهردونی از آنکه معلومست که کس را بر آدمی حقّی بیشتر از نفس او را نیست، چون قضای او رضای مملکت بود نزدیک تو:
| فعیشک فی الدّنیا و موتک واحد | و عود خلال من بقائک انفع[۴] | |||||
و انبیا و اولیا و شهدا و حکما برای عزّت و حق گزاری نفس بعضی جانبازی کردند و بعضی عفّت و قناعت گزیدند و پی اصل و حواشی را ندیدند و در سایۀ صبر و کوی شکیبایی منزل بکرانه گرفتند که عون صابر۵ خداست که: لا غالب له. و صادق آل رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و رضی عنه میگوید: ما ارتج امر احجم عنه الرّأی و اعیت فیه الحیلة الاّ کان مفتاحه الصّبر،
| من اقتدی بدلیل الصّبر اورده | علی حیاض من الخیرات تحمدها | |||||
| کلّ الخصال من الآداب نافعة | لکنّها تبع و الصّبر سیّدها | |||||
