i خواری وسرشکستگی ایران در دوره های پیشین وامانده بودن از کاروان تمدن بشری بود و قطعا میبایست هر روز که ایران تکانی می خورد وبخود می آمدآن دستگاه کهن از کار افتاده را درهم نوردد و همه مظاهر تمدن جدید را بی چون و چرا بپذیرد و کاملا خودرا برای زندگی نوین آماده ومجهز کند یعنی بصورت متمدن ترین ملل جهان درآیدو تمدن مادی و معنوی امروز را حتی در جزئیات بپذیرد ورنه محکوم بنیستی می بود. مخصوصا از ملت ایران بیش از هر ملت دیگری این انتظار می رفت زیرا که ایرانیان در زندگی هفت هزار ساله خود همواره پیشوای تمـدن هر عصر و یکی از مهم ترین کار گزاران تمدنهای بشری بوده اند. بهمین جهت امتیاز خاصی که عصر پهلوی در تاریخ ایران دارد اینست که در اندك مدتی با کمال سرعت هريك از وسایل و هريك از مظاهر مادی و معنوی و ظاهری و باطنی تمدن جدید را پذیرفت و اگر تنها باخـذ و ماديات بسنده می کرد و عوالم معنوی تمدن را نمی پذیرفت اساس بسیار سستی نهاده بود که هیچ انتظار بقا از آن نمیرفت، البته شرط عقل ورای صائب این بود جنبه مادی و هم جنبه معنوی را درین کار رعایت کنند تا در پی مادیات معنویاتی هـم باشد که همواره نگاهبان و پاسبان آن مادیات باشد ، . یکی از کارهایی که در اصلاح امور اجتماعی ایران شده تغییر لباس و قبـول ظاهر ملل متمدن امروز جهانست که اساس آن بوسیله قانون متحدالشکل کردن البسه اتباع ایران در داخله مملکت گذاشته شد و در دیماه ۱۳۰۷ بتصویب رسید و از اول فروردین ۱۳۰۸ اجری شد. کمترین فایده این قانون و کار هایی که پس از آن کردند این بود که ایرانیان را يك سان و يك رنگ کرد و آن همه اختلاف صوری را که قهرا باعث اختلافات باطنی و نفاق میشد از میان برداشت و در وحدت روح ملی ایران اثر بسیار بزرگی بخشید. زیرا هیچ تردید نیست چنانکه از قدیم گفته اند «ظاهر عنـوان باطنست» و هر ملتی که افرادش در ظاهر باهم اختلافی داشته باشند قهرا خـواهی نخواهی در باطن هم با يك ديگر يك دل و يك جهت نخواهند بود و همین اختلاف لباس یکی از دلایل مسلم نفاق و دوگانگی مردم ایران با يك ديگر بود. قطعا کسانی که گروهی را بالباس دیگری بجز لباس خود می دیدند از خود نمی دانستند و بیگانه می شمردند د نتیجه دیگر این اقدام این بود که تا ایرانیان اروپا بیان را بالباس دیگری بجز لباس خود می دیدند همیشه برتری خاصی برای ایشان قایل بودند و خود را زیردست و دست نشانده واحيانا پیرو دستور ایشان می پنداشتند و غرور ملی که ضامن استقلال هر کشوریست در نهاد ایرانیان راه نمی یافت. اما همین که ازین حیث هـم امتیازی برای ایشان باقی نماند حس ملیت در ایران چنانکه میبایست نیرومند شد. بهمین جهتست که این اصلاحی که شاید بنظر برخی از کوته بینان چندان مهم نباشد اهمیت خاص داشته است و در وحدت روح ملی ایران و استوار کردن مبانی ملیت ما بسیار مؤثر و شاید یکی از موثرترین عوامل بوده باشد. . دیگر از اصلاحات اجتماعی بسیار مهم که درین دوره شده و هر ایرانی که شاهد آن بوده است باید فخر کند که آن روز را دیده است موضوع آزادی زنان ورفع حجاب در ۱۷
3
