فقط مربوط بدولت ایران است ضمانت دول در آن باب جایز نیست بگویید مسلم و آشکار است ترتیب مجلس ملی نیست مگر بمرور.
کارهاییکه مردم میکردند بدینسان تبریز آزادی گرفت. پس از این مشروطه در همه جا آشکار شد و بهمه شهرها آگاهی رسید، و از تهران «نظامنامه انتخابات» و دستور برگزیدن نمایندگان را بهمه جا فرستادند. در برخی شهرها حکمرانان گردنکشی کرده بمردم میدان ندادند. ولی در تبریز و رشت مردم آزادی یافته میجنبیدند . بدیگر شهرهای آذربایجان هم آگاهی داده شد و در آنها نیز تکان پدید آمد.
میبایست «نظامنامه» و دستور از تهران برسد تا نمایندگان را برگزینند. ولی تبریزیان نچندان شوریده بودند که آرام نشینند و رسیدن آنها را بیوسند. یکدسته که بجلو افتاده و آن تکان را پدید آورده بودند مردم دست از دامن ایشان بر نمیداشتند و از گردشان پراکنده نمیشدند. ناگزیر گردیدند خانهای گیرند و آنجا را کانونی گردانند. کسانی از توانگران از دادن خانه بآنان بیم میداشتند. میرزا مهدیخان خانههای خود را که در آغاز ارمنستان و نزدیک بازار میبود و خود جایگاه نیکی میداشت بآنان واگزاشت، و خود سرکشی بآنجا (ناظمی) را بگردن گرفت، و از همان زمان بود که بنام «میرزا مهدی خان انجمن» شناخته گردید.
بیست تن از سران جنبش برگزیده شدند که بهمدستی علما در انجمن نشینند و کارها را راه برند. نیز دارندگان هر پیشهای، از چیت فروشان، و زیندوزان، و میوهفروشان، و توتونچیان، و قندفروشان، و دیگران، نمایندهای برای خود برگزیدند، و اینان بهمدستی انجمن نشینان بکارهایی میپرداختند.
هنوز دشمنی برای آزادی پیدا نشده و محمد علیمیرزا و پیرامونیان او در بیرون بکاری بر نمیخاستند. ولی مردم دور اندیشانه از پا ننشسته و میدان را تهی گزاردن نمیخواستند. در دلها گرایش سختی برای نیک شدن و نیکی نمودن پیدا شده و مردم را آرام نمیگزاشت. همه آن میخواستند که بنیکیهایی کوشند و گامهایی بردارند.