که در زمان سیلا مرتکب قتل نفوس میشد و حتی گفتهاند برادر خود را جزء محکومین قرار داد برای اینکه اموال او را ببرد. این شخص مقروض و پریشان شد و در صدد برآمد انقلابی در وضع دولت فراهم آورد. اعیان مفلس فاسق روم را دور خود جمع کرد و سایر مردمان شاکی را هم همراه نموده در خفیه قرار دادند کنسولها را بقتل برسانند و زمام دولت را بدست بگیرند. کنسولها مطلع شدند و آن مقصود بدست نیامد اما کاتیلینا باز پنهانی مشغول اسبابچینی بود. مخالفین سنا هم باطناً از او تقویت میکردند تا اینکه داوطلب کنسولی گردید لکن منتخب نشد و قرعه بنام سیسرن[۱] افتاد.
سیسرن اشهر خطبا و بلغای روم است. از نجبا نبود و فقط جزء راکبین محسوب میشد. تمول زیاد هم نداشت لکن فصاحت و بلاغت او را بتمام مناصب عالیه حتی به کنسولی رسانید. در شهر آتن و جزیرهٔ ردس و آسیا نزد خطبا و حکمای یونان تحصیل کرده و تقریر و بیان عالی داشت. در چند فقره مرافعات معتبر سمت وکالت اختیار نموده و بقوت بلاغت و حسن بیان مرافعه را از پیش برده و برای تقویت پمپه نیز مکرر انشاد خطبه نموده بود. خلاصه این مرد در زمان کنسولی همواره دچار تفتین و افساد کاتیلینا بود و آن مفسد از یکطرف در خارج روم تهیهٔ لشکر کرده
- ↑ Cicéron
