صعب میگذشت و رفع احتیاج از دیکتاتر میشد میبایست استعفا دهد و بهرحال زیاده از شش ماه نمیبایست دارای این قدرت باشد.
( انجمن ملی ) در دولت روم حکمرانی با کنسولها بود اما حق وضع قوانین و تصویب جنگ و صلح و انتخاب کنسولها اختصاص بملت داشت و هروقت موارد مذکور پیش میآمد میبایست اشخاصی را که جزء ملت محسوب بودند جمع کنند و رومیها این انجمنهای ملی را کمیس[۱] میگفتند و طریق تشکیل آن مختلف بود. در قدیمالایام بطریقی که در فصل سابق مذکور داشتهایم انجمن منعقد مینمودند[۲] ولی بعدها آن قسم انجمن جز در مورد اعمال مذهبی متروک شد.
طریق متعارف انجمن ملی روم این بود که ملت بهیئت لشکری بطور صده جمع شود[۳] و برای وضع قوانین و انعقاد مصالحه و انتخاب حکام همین طریق را پیش میگرفتند و ترتیب آن از اینقرار بود که کنسول بمردم امر میکرد همه در روز معین بهیئت لشکری جمع شوند. شب قبل از روز موعود بعد از نصف شب کنسول بمحل انعقاد انجمن میرفت و از ارباب انواع استمزاج مینمود. اگر آثار و علائم فال خیر ظاهر میشد انجمن منعقد میگردید و الا بروز دیگر محول میکرد. در روز انعقاد انجمن هیئت لشکری روم در خارج شهر در شاندومارس تشکیل میافت زیرا که مسلح