عامه ( پلبیسیت ) با قانون عیناً بک حال پیدا کرد.
فصل پنجم
تسخیر ایطالیا
از آنچه در فصول سابق بیان کردهایم معلوم میشود که در مأئه هشتم قبل از میلاد ملت رومی فقط دارای شهر کوچکی بود که روی تپهٔ پالاتن بنا شده بود لکن در سال ۲۶۶ قبل از میلاد میبینیم همان مردم مالک تمام شبهجزیره ایطالیا میباشند و از ابتدای جبال اپنن تا جزیره سیسیل را متصرفند و شهر روم یکی از بزرگترین بلاد دنیا شده است.
پس تقریباً در عرض پانصد سال این تغییر در وضع رومیها بیدا شده و آن مردم در این مدت دائماً در جنگ بوده و در معبد ژانوس که میبایست اوقات صلح بسته باشد همواره باز مانده و رومیها متعرض تمام قبایل ایطالیا شده وزد و خورد کرده در بسیاری از مواقع شکست خورده ولی عاقبت بر همه غالب شده و ایشانرا مطیع خویش ساختهاند اما تاریخ این جنگها بخوبی معلوم نیست و خود رومیها هم در آن باب جز بعضی امور مسلمه که مخلوط بافسانههای بسیار میباشد چیزی نمیدانستند.
( تسخیر لاسیوم ) اول قومی که رومیها بانقیاد آن پرداختند همسایههای خویش یعنی مردم لاسیوم بودند و از قرار معروف
