شرح حال رجال ایران/ابراهیم‌خان بغایری

ابراهیم ابراهیم‌خان از امراء و خوانین طائفه بغایری خراسان بوده، که در موقع هجوم احمدشاه ابدالی بایران، در سنه ۱۱۶۸ هجری قمری، برای تسخیر مشهد – نیشابور – سبزوار و استراباد بسرداری شاه پسندخان افغان، از محل خود دامغان، با کوچ و خانواری خویش خارج، و باسترآباد وارد شد و محمدحسن‌خان قاجار او را در دامغان مقیم کرد. در ابتداء از موافقین محمدحسن‌خان بود، و حتی در سال ۱۱۷۱ ق. که محمدحسن‌خان برای دفع کریم‌خان وکیل بشیراز رفت، ابراهیم‌خان بغایری همراه او بود، محمدحسن‌خان، در نزدیکی شیراز، از کریم‌خان شکست خورده و بطرف تهران بازگشت. ابراهیم‌خان تا تهران همراه او بود، و بعد بدون اعتناء بوی بدامغان رفت، در موقعیکه لشکر کریم‌خان، برای گرفتن مازندران، بسرداری شیخ علی خان زند، وارد ساری شد، ابراهیم خان بغایری، بمعیت محمدحسین‌خان قاجار دولو[۱] برای امداد به شیخ علی‌خان، وارد ساری شده و بلشگر او پیوست. در سال ۱۱۷۵ قمری که کریم‌خان وکیل، برای تسخیر آذربایجان و دفع فتحعلی‌خان افشار آرشلو، بدانصوب عزیمت نمود، ابراهیم‌خان نیز یکی از سرداران سپاه و بهمراه وی بود. پس از اینکه فتحعلی‌خان، در ذیقعده همین سال، از کریم‌خان شکست خورده، فراراً خود را بقلعه ارومیه (رضائیه) رسانیده در آنجا پناهنده گردید؛ ابراهیم‌خان با دو نفر از سرکردکان اردوی کریم‌خان سازش کرده[۲] و با فتحعلیخان پنهانی قرار و مدار کشتن کریم‌خان را دادند، پیغامبران و نامه‌رسانان دستگیر شدند، و کریم‌خان دستور دستگیری و توقیف توطئه‌کنندگان را صادر نمود، پس از رسیدگی و نشان دادن اسناد و مدارک و اثبات قضیه، هر سه نفر را کشته سر آنان را نزد فتحعلیخان فرستاد.[۳]


  1. برادر زن محمدحسن‌خان قاجار.
  2. فارسنامه ناصری در جلد اول صفحه ۲۱۴ نام آن دو نفر را شهبازخان بککی و ملامطلب کربالی ذکر میکند . بکک نام طائفه‌ای است از کوه مره فارس.
  3. طائفه بغایری ریشهٔ مغولی داشته و اصلا از اتراک ساکن نواحی خراسان میباشند و اکنون آثار مغولی آنها وجود ندارد.