| | | | | | |
|
هست ققنس طرفه مرغی دلستان |
|
موضع این مرغ در هندوستان |
|
|
سخت منقاری عجب دارد دراز |
|
همچونی در وی بسی سوراخ باز |
|
|
قرب صد سوراخ در منقاراوست |
|
نیست جفتش، طاق بودن کار اوست |
|
|
هست در هر ثقبه آوازی دگر |
|
زیر هر آواز او رازی دگر |
|
|
چون بهر ثقبه بنالد زار زار |
|
مرغ و ماهی گردد از وی بیقرار |
|
|
جملهی پرندگان خامش شوند |
|
در خوشی بانگ او بیهش شوند |
|
|
فیلسوفی بود دمسازش گرفت |
|
علم موسیقی ز آوازش گرفت |
|
|
سال عمر او بود قرب هزار |
|
وقت مرگ خود بداند آشکار |
|
|
چون ببرد وقت مردن دل ز خویش |
|
هیزم آرد گرد خود ده خر، مه بیش |
|
|
در میان هیزم آید بیقرار |
|
در دهد صد نوحه خود را زار زار |
|
|
پس بدان هر ثقبهای از جان پاک |
|
نوحهای دیگر برآرد دردناک |
|
|
چون که از هر ثقبه هم چون نوحهگر |
|
نوحهی دیگر کند نوعی دگر |
|
|
در میان نوحه از اندوه مرگ |
|
هر زمان برخود بلرزد هم چو برگ |
|
|
از نفیر او همه پرندگان |
|
وز خروش او همه درندگان |
|
|
سوی او آیند چون نظارگی |
|
دل ببرند از جهان یک بارگی |
|
|
از غمش آن روز در خون جگر |
|
پیش او بسیار میرد جانور |
|
|
جمله از زاری او حیران شوند |
|
بعضی از بی قوتی بیجان شوند |
|
|
بس عجب روزی بود آن روز او |
|
خون چکد از نالهی جان سوز او |
|
|
باز چون عمرش رسد با یک نفس |
|
بال و پر برهم زند از پیش و پس |
|
|
آتشی بیرون جهد از بال او |
|
بعد آن آتش بگردد حال او |
|
|
زود در هیزم فتد آتش همی |
|
پس بسوزد هیزمش خوش خوش همی |
|
|
مرغ و هیزم هر دو چون اخگر شوند |
|
بعد از اخگر نیز خاکستر شوند |
|
|
چون نماند ذرهای اخگر پدید |
|
ققنسی آید ز خاکستر پدید |
|
|
آتش آن هیزم چو خاکستر کند |
|
از میان ققنس بچه سر برکند |
|
|
هیچ کس را در جهان این اوفتاد |
|
کو پس از مردن بزاید نابزاد |
|
|
گر چو ققنس عمر بسیارت دهند |
|
هم بمیری هم بسی کارت دهند |
|
|
سالها در ناله و در درد بود |
|
بیولد، بیجفت، فردی فرد بود |
|
|
در همه آفاق پیوندی نداشت |
|
محنت جفتی و فرزندی نداشت |
|
|
آخر الامرش اجل چون یاد داد |
|
آمد و خاکسترش بر باد داد |
|
|
تا بدانی تو که از چنگ اجل |
|
کس نخواهد برد جان چند از حیل |
|
|
در همه آفاق کس بیمرگ نیست |
|
وین عجایب بین که کس را برگ نیست |
|
|
مرگ اگر چه بس درشت و ظالمست |
|
گردن آنرا نرم کردن لازمست |
|
|
گرچه ما را کار بسیار اوفتاد |
|
سختتر از جمله، این کار اوفتاد |
|