معلوم نیست برای اولیای امور ایران در این تاریخ چه پیش آمدی نموده است که راضی به تغییر مواد عهدنامه سرگوراوزلی شده‌اند هیچ دلیلی در بین نیست حتی در جائی هم دیده نشد چه باعث شده است که این مواد را حاضر شده‌اند تغییر بدهند.
مرحوم اعتمادالسلطنه که دقیق‌تر از سایر مورخین دوره قاجاریه است، جزء وقایع سال ۱۲۱۹ مینگارد:
«هم در این سال هانری الیس سفیر انگلیس با عهدنامه‌ای که سرگوراوزلی سفیر سابق انگلیس بلندن برده بود بدربار دولت علیه آمد، بعد از تغییر یکدو فصل از فصول، عهدنامه مزبور امضاء شد و صورت آن عهدنامه بقرار ذیل است... و پس از اتمام عهدنامه مستر هانری الیس سفیر انگیس بمراحم شاهانه مستظهر گردیده معاودت نمود.»
موریر نیز که تمام مطالب را بدقت در سفرنامه‌های خود ضبط نموده است در این باب هیچ توضیحی نمیدهد، فقط در دو سطر اشاره میکند که:
«بعد از ورود بطهران معاهده سال ۱۸۱۴ بتوسط من و مستر هنری الیس با دولت ایران بسته شده و مستر الیس با مستر ویلوک منشی خود مراجعت بلندن نمودند.»[۱]
ولی موضوع اصلی روشن است و آن رفع خطر ناپلئون از هندوستان بوده. دولت روس نیز در این تارخ یکی از طرفداران جدی دولت انگلستان بشمار میرفت که متفقاً بر علیه ناپلئون صف‌آرائی نموده بودند. یک دلیل دیگر هم ضعیف نمودن خود ایران بوده که در آتیه نتواند اسباب زحمت در سرحدات هندوستان فراهم آورد چه پیدا بود که دولت ایران دست از افغانستان برنداشته و آنجا را جزء ممالک شاهنشاهی ایران میدانست و اگر در این سنوات اخیر توجهی بآن طرف نشده بود بواسطه گرفتاری جنگهای روسیه بوده و اگر فراغت حاصل میشد طبیعی بود که قوای ایران برای مطیع نمودن امراء سرکش افغانستان اعزام میشد، چنانکه سوانح بعدی این
- ↑ سفرنامه موریر جلد دوم (صفحه ۳۴۸)
