و تجارت خانه خودشان را بکلکته منتقل نمودند که در ساحل یسار رود هوقلی واقع است.
در سال ۱۷۰۰ هنگامیکه عظیم‌الشأن نواده اورنگ‌زیب برای جنگ محتاج پول بود از انگلیسها مبلغی پول قرض نموده و شهر کلکته و نواحی آن را در عوض به انگلیسها واگذار کرد.
در سال ۱۷۰۲ تمام دستگاه و اتباع کمپانی شرقی انگلیس در کلکته تمرکز پیدا کرد و شهر کلکته را سنگربندی نموده آنجا را باحترام ویلیام سوم پادشاه انگلستان به قلعه ویلیام موسوم کردند. در اینموقع تمام قوای جنگی انگلیسها عبارت بود از ۶۶ نفر اروپائی و ۶۳ نفر سپاهی بومی و یک صاحب منصب توپخانه و یکعده ۲۵ نفری توپچی.
در سال ۱۷۰۷ این محل را مرکز عملیات خود قرار داده رزیدان نامیدند یعنی محل سکونت و حکمرانی فرمانفرما و این محل اولین سنگ بنای امپراطوری هندوستان انگلیس بشمار میرود که به مرور بقلمرو آن افزوده شد تا جائیکه از رود گنگ تا رود سند و از دماغه کومورین تا کوه هیمالایا امتداد پیدا نمود و تقریباً تمام قاره هندوستان را شامل شد.
حقیقتاً اگر تاریخ هندوستان امروز نوشته شود دیده خواهد شد که تمام تصرفات انگلیسها در آن مملکت پرعرض و طول با دسیسه و تزویر و مکر و حیله و بالاتر از همه با خون و آهن انجام گرفته است.
اینک برای نمونه یکی را جهت خوانندگان حکایت خواهم نمود و منبع اطلاعات من نیز از خود نویسندگان انگلیسی میباشد[۱]
در آن قسمتی که مربوط بشرح تصرف مملکت بنگال است در کتاب تاریخ
- ↑ The British Colonial Library. By R. M. Martin. Vol3, 1837: and The life of Robert, First Lord of Clive By G R. Gleig, 1848.
