برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۱).pdf/۳۱۴

این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۳۰۴

فصل پنجم، در امور دولتی

فصل ششم، در اطوار مراجعت.

میرزا مصطفی مینویسد:

«چون در سیزدهم شهر شعبان خبر قتل قریبایدوف ایلچی دولت روس در دارالخلافه طهران بدارالسلطنه تبریز رسید، میرزا محمود از جانب نایب‌السلطنه مأمور پطرزبورغ گشت که اولا حقیقت این حادثه را در تفلیس بگراف پاسکویج سردار روس رسانده بیخبری و تأسف و تحسر دولت علیه را از وقوع این غائله اتفاقیه بامنای دولت روسیه واضح و آشکار سازد.»

معلوم است که میرزا مسعود از جانب نایب‌السلطنه حامل مکتوبی بامپراطور روس بوده و یک مکتوب هم نایب‌السلطنه به غراف پاسکویچ نوشته است.

میرزا مصطفی سواد هر دو نامه را در سفرنامه خود ضبط نموده که چون از نظر تاریخی دارای اهمیت میباشد سواد هر دو در اینجا نقل میشود.

۱ – مکتوب نایب‌السلطنه عباس میرزا به نیکلای اول امپراطور روس

«خداوندیرا ستایش کنیم که دانندهٔ نهان است و دارنده جهان و بخشاینده گناهان و قدرت‌بخش پادشاهان، و از آن پی درود پاک بروان تابناک پیغمبران و پیشوایان و راهنمایان فرستیم که دانای راز خدایند و شفیعان روز جزا، و بعد بر رأی والای اعلیحضرت آسمان‌رفعت، شهریار خجسته اوصاف با عدل و انصاف، سلطان ملک ستان و دارای ملک‌بخشای، عم اعظم تاجدار، امپراطور ستوده طور پسندیده کردار، پادشاه ذی جاه تمامی ممالک روسیه که نامش در جهان نیکوست و لطفش از هر جهت دلجو و قهرش ویرانی هر خانه و مهرش آبادانی هر ویرانه، مکشوف و معروف میداریم که هر چند از حوادث زمانی و قضایای آسمانی شرمندگی و خجلت دولت ایران زیاده از شرح و بیان است ولیکن رأفت پادشاهانه و عاطفت