برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۱).pdf/۳۱۸

این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۳۰۸

پاسکویچ[۱] قرار شد یکی از شاهزادگان درجه اول به پطرز بورغ رفته عذر این پیش آمد را بخواهد در ذی‌القعده همان سال خسرو میرزا پسر نایب‌السلطنه برای انجام این مأموریت معین گردید و باتفاق محمدخان امیر نظام و محمدحسین خان ایشیک آقاسی‌باشی و میرزا بابا حکیم‌باشی و جمعی دیگر از تبریز حرکت نموده در تفلیس میرزا مسعود و میرزا صالح شیرازی نیز بآنها ملحق شده عازم پطرز بورغ شدند. در این مسافرت میرزا تقی خان فراهانی که بعدها امیرنظام و امیر کبیر شد همراه بود.

میرزا مصطفی تمام وقایع این مسافرت را در هر منزل بدقت ضبط نموده است همه جا مهمان دولت روس بودند و در هر محل پذیرائی خوبی از ایشان شده که همه را به تفصیل شرح میدهد.

در مسکو شاهزاده خسرو میرزا بدیدن مادر گریبایدوف رفته که میرزا مصطفی شرح آنرا چنین مینگارد:

«برای تسلی و دلجوئی مادر گریبایدوف ایلچی، بعد از آنکه میرزا مسعود صالح مکرر بدیدن او رفتند شاهزاده محض دلجویی او بیخبر بخانه او رفته و در گریه با او شرکت نمودند.»[۲]

در اواسط صفر ۱۲۴۵ هجری (۱۸۲۹ میلادی) وارد پطرز بورغ شدند،


  1. میرزا مصطفی مینویسد:

    «شب در خانه غراف پاسکویج مجلس بال ترتیب داده بودند، وقتیکه غراف رسید من بملاحظهٔ ادب برخاسته تعظیم کردم. غراف دست خود را روی دوش من گذاشت و گفت بنشین و امشب در این مجلس خوش بگذران ولیکن فردا من زحمت بشما خواهم داد. فردای آن شب کالسکه فرستاده میرزا مسعود و مرا احضار نمود. چون بمنزل او رفتیم بمیرزا مسعود گفت من چنین صلاح میدانم که میرزا مصطفی چاپاری به تبریز برود و پیغام مرا که زیاده از دو سه کلمه نیست بنواب نایب السلطنه برساند و آنچه از سعی و اهتمام من که در رفع این غائله و دفع این فتنه فهمیده است بخود نایب السلطنه عرض و حالی کند و جواب گرفته مراجعت نماید.» (صفحه ۱۸ و ۱۹ از کتاب فوق‌الذکر)

  2. ایضاً سفرنامه میرزا مصطفی (صفحه ۷۲)