برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۱).pdf/۳۷

این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۲۷

که دربار فتحعلیشاه را آلت قرار دادند و مساعدت شاهنشاه ایرانرا بطرف خود جلب کنند با اندک تعارف و پیش‌کشی بمنظور خود نائل میشدند.

در اینجا باید اشاره نمود که بین دولت ایران و روسیه در سر گرجستان دشمنی پیش آمد. والی گرجستان بواسطه هم‌کیشی خود را بروسها بسته بود. آقا محمدخان قاجار در سال ۱۲۵۹ هجری (۱۷۹۴ میلادی) با قهر و غلبه مجدداً آن مملکت را بتصرف در آورد سال بعد روسها بعنوان کمک بگرجستان یا بمنظور اجرای نظریات سوئی که داشتند بقفقاز قشون‌کشی نمودند. عمر این لشکرکشی بسیار کوتاه بود زیرا طولی نکشید که هم امپراطور روس کاترین دوم و هم آقا محمدخان قاجار هر دو از دنیا رفتند «پول» پسر «کاترین» بامپراطوری روسیه برقرار گردید و قشون روس را از قفقاز احضار کرد و گرجستان را رها نمود که خود با دولت ایران کنار بیاید.[۱]

طولی نکشید که پول اول امپراطور روسیه اتحاد خود را با ناپلئون محکم نمود و نتیجه این اتحاد این شد که هر دو قرار دادند متحداً به هندوستان انگلیس از راه ایران حمله کنند و سواحل رود ولگا محل تدارک این لشکرکشی گشت.

البته لازم بود که دولت ایران نیز از این عزم مطلع گردد لذا ناپلئون بخیال افتاد نماینده مخصوصی بایران روانه نماید که با پادشاه ایران قرارداد لازم را بدهد.

ناپلئون قبل از این تاریخ هم بطرف ایران متوجه بوده و میل داشت نه تنها با ایران بلکه با تمام ممالک شرقی رابطه پیدا کند.

رضاقلی‌خان هدایت در جلد دوم از سه جلد کتاب تاریخ خود که ضمیمه هفت جلد تاریخ روضةالصفا است در ضمن شرح وقایع سال ۱۲۲۱ هجری (۱۸۰۶ میلادی) مینویسد:

در سال ۱۲۰۹ر۱۷۹۴ هجری (میلادی) که سلطان شهید آقا محمدخان قاجار

  1. تاریخ‌المورخین جلد ۲۷ صفحه ۴۳۲