برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۱).pdf/۳۷۹

این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۳۶۹

با عقاید سابق من که قبلا بعرض رسانیده‌ام مخالف یاشد و اقرار میکنم همینطور هم میباشد؛ دلیل آن هم این است که اطلاعات سابق من کامل نبوده یعنی آن اطلاعات بطور ناقص بمن رسیده بود، بنابراین با کیفیاتی که پیش آمده است، برای سیاست دولت انگلیس خطرناک است که بگذارد دولت شاهنشاهی ایران که پیشرو دولت امپراطوری روس است در تحت حفاظت شرایط عهدنامه، مهمترین سنگر مملکت افغانستان را خراب و با خاک یکسان کند و با همین اقدام خود آن مملکت را از دسترس ما خارج گرداند و این عمل در موقعی انجام گیرد که دولتین روس و ایران برای انجام همین مقصود با هم متحد شده‌اند و روی این زمینه مشغول اقدام میباشند.

این خبر در این جاها شایع شده و همگی آن را باور کرده‌اند، اگر چه من نمیتوانم بگویم روی چه زمینه‌ای یک قرارداد سری بین دولتین ایران و روس بسته شده است که دولت ایران هرات را تصرف نموده بروسها واگذار کند و روسها هم در عوض قسمتی از نواحی ماورای رود ارس که سابقاً متعلق بایران بوده بدولت ایران واگذار کنند.

من این خبر را اول در تهران در ماه مارس شنیدم ولی در آن وقت چندان قابل اهمیت ندانستم، چونکه نمیتوانستم خود را متقاعد کنم که روسها بتوانند بهرات بروند زیرا که راه نداشتند و حال نیز خیال میکنم شاید این خبر اصل نداشته باشد. اما در این واقعه هیچ تردید نیست که کنت سیمونیچ وزیر مختار روس، محمد امین را که نماینده یارمحمدخان بود و برای رسانیدن یک پیغامی از طرف یارمحمدخان باردوی شاه آمده بود تهدید نموده باو تذکر داد هر گاه هرات تسلیم پادشاه ایران نشود کنت فوق‌الذکر یک عده قشون روس را برای همین مقصود طلب خواهد نمود.»[۱]


  1. سفرنامه مسیو فریه که در سال ۱۸۵۷ در لندن بطبع رسیده (صفحه ۱۶۱)