برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۱).pdf/۵۷

این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۴۷

شمشیر قزاقان روسی در سر و صورت ملکه بخوبی نمایان است که در وقت اخراج از وطن خود مقاومت نموده این زخم‌ها در اثر همان مقاومت باو وارد آمده است.

در هر حال خوب روشن است که قشون‌کشی الکساندر اول بطرف گرجستان و قفقاز بعد از معاهده و تجدید عهد با دولت انگلستان و سرگرم نمودن دولت ایران بوده است.

(روسها در قفقاز)

در سال ۱۲۱۸ هجری (۱۸۰۳ میلادی) فتحعلی‌شاه سرگرم برانداختن اولاد و اخلاف نادرشاه افشار بود. نادر میرزا و اعوان و انصار او را در مشهد گرفتار نموده بطهران آوردند و پس از زجر و شکنجه وحشیانه بقتل رسانیدند. عباس میرزا نایب‌السلطنه نیز مشغول تدمیر و تنبیه تراکمه بود که خبر ورود روسها را بقفقاز بعرض فتحعلی‌شاه رسانیدند. حال وقتی است که روسها از تصرف گرجستان فراغت حاصل نموده متوجه ایروان و قره‌باغ و سایر نواحی قفقاز شده‌اند، گنجه را با مساعدت ارامنه بدست آوردند و با مسلمانان آن نواحی معامله وحشیانه نموده عده زیادی از سکنه بی‌گناه را بقتل رسانیدند.

نظر به سوءسیاست دربار فتحعلی‌شاه و اجحاف و تعدی که نسبت به مؤدیان مالیات دیوانی می‌شد، سکنه قفقاز علاقهٔ زیادی به دربار طهران نداشتند و به صحیح یا بغلط روابط نیکی در بین نبوده، روسها نیز از موقع استفاده کرده بیکلربیکی ایروان و عده دیگر از خوانین معروف قفقاز را بطرف خود جلب نمودند.

در اوایل سال ۱۲۱۹ هجری (۱۸۰۴ میلادی) جنگ بین دولتین ایران و روس رسماً اعلام گردید. عباس میرزا نایب‌السلطنه با عجله و شتاب با قشونهای ابواب جمعی خود در نزدیکی ایروان با روسها روبرو شده در حالیکه دروازه‌های شهر بروی قشون ایران بسته شده بود و خود بیکلربیکی که از طایفه قاجار و موسوم به محمد خان بوده با روس‌ها بند و بست داشت.