برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۱).pdf/۵۹

این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۴۹

شده نتواند با فرانسه همراهی کند و اسباب خطر هندوستان گردد.

با اینکه فتحعلی‌شاه و عباس میرزا در جنگ با روسها جدیت و مجاهدت نمودند ولی نظم لشکر و مهمات آن بقدر کافی نبوده که بتواند در مقابل قشونهای منظم روس با اسلحه صحیحی که داشتندمقاومت کنند.

نظر بمعاهده سیاسی که توسط کاپیتان ملکم[۱] در سال ۱۲۱۵ هجری (۱۸۰۱ میلادی) بین دولتین ایران و انگلیس منعقد شده بود فتحعلی‌شاه بانگلیسها متوسل شد که بر طبق مندرجات و مواد عهدنامه حال موقع مناسب است که انگلیسها با دولت ایران مساعدت کنند.


  1. سرجان ملکم (Sir John Malcom) (۱۷۶۹-۱۸۳۳) فرزند یکی از بزرگران بی‌بضاعت اسکاتلند بوده. تولد او در سال ۱۷۶۹ در یکی از شهرهای همان ممالک است.

    در سن ۱۲ سالگی جزء آسپیرانهای قشون هندوستان داخل خدمت شد و در سال ۱۷۸۳ وارد هندوستان شد. کمی بعد جزء صف قرار گرفت. در سال ۱۷۹۲ در سن ۲۲ سالگی به تحصیل زبان فارسی پرداخت. پس از چندی توقف در هندوستان بواسطه عارضه کسالت مجبور شد به انگلستان برود. در سال ۱۷۹۶ دوباره به هندوستان مراجعت نمود و بسمت منشی اول فرمانده کل قشون هندوستان برقرار شد. در سال ۱۷۹۸ از طرف لرد ولزلی بسمت معاون حکومت حیدرآباد معین گردید. در این مقام درجه لیاقت و استعداد خود را در اخراج و انحلال دسته قشون فرانسه که در خدمت نظام حیدرآباد بودند نشان داد و در سال ۱۸۰۰ از طرف لرد فوق‌الذکر بسمت نماینده مخصوص سیاسی برای عقد اتحاد سیاسی و تجارتی با دولت ایران و خنثی کردن عملیات فرانسویها منصوب شده و در ماه دسامبر همان سال وارد طهران گردید.

    در این مأموریت مقصود دولت انگلستان و حکومت هندوستان بطور مطلوب انجام گرفت و ملکم موفق شد یک قرارداد تعرضی و دفاعی بین دولتین انگلستان و ایران به‌بندد بعلاوه یک معاهده تجارتی نیز منعقد کند. (ژانویه ۱۸۰۱) پس از آن از راه بغداد به بمبئی مراجعت نمود و در ماه مه ۱۸۰۱ وارد هندوستان شده و بسمت منشی اول فرمانفرمای هندوستان برقرار گردید.

    در سال ۱۸۰۲ بسمت حکومت ایالت میسور نامزد و برقرار گردید.

    در سال ۱۸۰۸ بار دیگر مأمور دربار ایران گردید و نظر بمسائل سیاسی که در پیش بود و نفوذی که فرانسویها در تهران بهم رسانده بودند از بوشهر مراجعت نمود.

(دنباله در صفحه بعد)