برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۱).pdf/۶۷

این برگ هم‌سنجی شده‌است.
۵۷

یا بدانچه انگلیسها در جائی قرار گرفته‌اند که قوای ناپلئون بآنها دسترسی ندارند. جای آنها در پناه امواج بی‌پایان دریاها واقع شده و از هر خطری مصون میباشند. دولت انگلیس نه تنها در زمان ناپلئون بلکه همیشه در هر موقع بدو وسیله خود را از خطر محفوظ داشته است. یکی بواسطه موقعیت جغرافیائی که بکلی این قطعه از خطرات قاره اروپا مصون است. دیگری بواسطه کشتی‌های جنگی بی‌شمار خود که هم حافظ سواحل انگلستان است و هم وسیله تأمین آذوقه جزایر بریطانیا.

ناپلئون تمیز داده بود و خوب فهمیده بود که اگر بخواهد بر انگلستان فایق آید ناچار باید بمنافع قدرت و ثروت آن ضربت مهلک وارد آورد. مهمترین این منابع مملکت پهناور و زرخیز هندوستان است که سالها بود بدست انگلیسها افتاده بود. برای انجام این مقصود میبایست با ممالک شرقی روابط نزدیکی پیدا کند که یکی از آن ممالک کشور وسیع ایران است که وصل به هندوستان میباشد. این است سبب عمده علاقه ناپلئون بکشور ایران.

در آن تاریخ راهیکه تصور میشد قشون ناپلئون بتواند خود را به هندوستان برساند راه دریائی بود یعنی از راه دریای مدیترانه قشون ناپلئون در اسکندرون از کشتی پیاده شده از راه بیروت، شام و عراق عرب بایران برسد و از آنجا باتفاق قشون ایران به هندوستان حمله کند. البته برای اجرای این نقشه قبلاً میبایست دولت ایران را همراه نموده که مشکلاتی تولید ننماید.

اولین اطلاعی که از ایران بدست ناپلئون افتاد و او را از اوضاع ایران مطلع گردانید یادداشت‌های یکنفر تاجر فرانسوی مقیم استانبول بود بنام اسکالون[۱]. این تاجر بعضی اطلاعات در باب ایران به مارشال برون[۲] سفیر فرانسه در دربار سلطان عثمانی داده. مارشال مذکور این اطلاعات و یادداشت‌ها را برای وزیر امور خارجه فرانسه ارسال داشته او نیز آنها را به نظر ناپلئون رسانید.

یکنفر فرانسوی دیگر مقیم مشرق زمین نیز بنام روسو[۳] اطلاعات وسیع

  1. Escalon
  2. Maréchal Brune
  3. Ronseseau