کردند. مشارالیه خود تعلل ورزیده جواب نوشت مادامی که درباب مقدمه چاپار از جناب دولت علیه ایران عذرخواهی شایسته نشده است من هرگز در اینگونه امور گفتگوئی نخواهم کرد. پس از این تفصیل معلوم است که اهمال از جانب مشارالیه بوده و نسبت باولیای دولت علیه مطلقاً بحثی وارد نیست.
مطلب چهارم- در باب چاپار بعد از اینهمه دلجوئی‌ها که از جانب اولیای علیه بعمل آمده بود باز خواهش نمودند که دیگر بار معذرت جویند. اگر چه در اصل واقع بچندین دلایل واضح و براهین قاطعه عذرخواهی از این مطلب مطلقاً لزوم نداشت: اولا از قرار تقربر و نوشتهٔ مستر مکنیل، خود چاپار چنانکه در لندن نیز این موضوع را باسمه کرده‌اند خودسر به هرات رقه هنگام مراجعت نه باسبوردی از امنای دولت علیه در دست داشت و نه نوشته ای از مستر مکنیل و میخواست علی الغغله از بیراهه عبور نماید. قراولان اردو او را با دو نفر افغان دیده برای اینکه نوشته و باسبوردی در دست نداشت و کیفیت حال خود را براستی بیان نکرده بود جاسوس خیال کرده چند ساعتی نگاهداشته بودند، موافق قانون همهٔ عالم در وقت جنگ و قرب خاک دشمن جزای چنین شخصی قتل برده است و بس، با همهٔ اینها باز امنای دولت علیه محض ملاحظهٔ احترام دولت بهیه او را بدون آزار و اذیت مرخص کردند و دیگر بنده سئوال مینمایم اگر فرضاً ایلچی دولت بهیه انگریز مقیم دولت فرانسه در حالتیکه خدای ناخواسته دولتین فرانسه و روسیه با هم محاربه نماینده خواسته باشد که قاصدی از فرانسه بدون استحضار دولت فرانسه بسمت دولت روسیه بفرستد، یا اینکه موافق عهدنامهٔ دولت انگریز و فرانسه مقرر شده باشد هر گاه دولت فرانسه با دولت روسیه جنگ نمایند دولت انگریز مطلقاً مداخله نکند و قاصد هم نوشته‌ای از دولت انگریز در دست نداشته باشد آیا قراولان اردوی فرانسه حق دارند او را در مراجعت گرفته نگهدارند یا نه؟ قطع نظر از اینها هر گاه این مقدمهٔ چاپار در حقیقت و نفس‌الامر از جمله امور معظمه میشد و بایست ایلچی دولت انگریز از دولت ایران یأس کلی بهمرسانیده قهر کند بلا شبهه روز اول میکرد و حال اینکه این مقدمه قبل از ورود موکب همایونی بحوالی غوریان اتفاق افتاده
