برگه:تاریخ روابط ایران و انگلیس (جلد۲).pdf/۴۸

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
۴۳۲

اینهمه ایستادگی و شکایت و اظهار ملال و کدورت نبود، چنانکه حاجی خلیل خان ایلچی بزرگ دولت علیه ایران را چند سال قبل از این در ملک بمبئی که متعلق بدولت انگریز است کشتند، اولیای دولت علیه بمجرد رسیدن یک نوشته عذرخواهی از دولت انگریز چنین امر خطیر و عمده ای را بکلی فراموش کردند و همچنین در این چند سال ایلچی دولت روسیه را در پایتخت شاهنشاه ایران بواسطهٔ شورش عوام با اتباع دیگر بیجهة بقتل رسانیدند و دولت سنیهٔ روسیه بیک عذرخواهی از چنین امر خطیر در گذشته چشم پوشیدند و مطلقاً شکایت نکردند، از برای دو ساعت ماندن یکنفر ادنی رعیت ایران در قراول اینهمه عذرخواهی میشود و بجائی نمیرسد.

مطلب پنجم – این که سرکار اعلیحضرت شاهنشاهی از تسخیر هرات و تنبیه مفسدین افاغنه بخواهش دولت انگریز دست کشیده مراجعت فرمایند. جواب این فقره محتاج بطول و تفصیل و اقامه بینه و برهان نیست، زیرا که موکب همایون بعد از اتمام جمیع کارها بخواهش دولت بهیه انگریز از آن صفحات مراجعت و این معنی را نیز موافق فرامین مطاعه بر کافهٔ اهالی ایران معلوم فرمودند چنانکه ایلچی و امنای دولت انگریز هم بر صدق این مطلب اقرار دارند. پس از حصول این مطالب که امنای دولت انگریز در پذیرفتن سفارت بنده و دوستی دولت علیه تعلل داشته اظهار دشمنی و کدورت مینمایند واضح و آشکار میشود که بجز بهانه‌جوئی منظوری ندارند و هر روز تکالیف شاقه را بدون مستمـک علاوه مینمایند.

فقرهٔ دوم از مکتوب جناب لرد پالمرستون اینکه چون دولت ایران بر اغوا و تحریک متعلقان دولت روسیه علی‌رغم دولت انگریز بسمت افغانستان لشکرکشی نموده در تسخیر هرات سعی و تلاش کردند آنهم یکی از اسباب نقار دولت انگریز گردید.

جواب این است که دولت انگریز همین گله و شکایت را از امنای دولت روسیه نیز نمودند و ایشان جواب دادند که این فقره در حق ما سوءظن است و مطلقاً وقوع ندارد امنای دولت انگریز فوراً قبول کردند و در همین ماده امنای دولت علیه هم مکرر نوشتند و گفتند که دولت روسیه ابداً در این امر مداخله نداشتند و