برگه:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول.pdf/۳۶۴

این برگ نمونه‌خوانی نشده است.
تاریخ احزاب سیاسی ایران

دولت چیزی برباید، گواه این معنی میزان متوسط ثروت رجال آن عهد است که امروز خوب میتوان آنرا حساب کرد و بشمار آورد.

دولت پول نداشت بنابراین نه خودش میبرد و نه بدیگران میداد. تنها گشاد بازی دولتها دادن شهریه بود که آنهم در آن اوقات درش تخته شده بود...

اما شهرت : بردند، بردند! خوردند، خوردند! که از ناحیهٔ جراید نشر می‌یافت مورد قبول و باور قزاقها و قزاق‌باشیها شد و بمحض آنکه روی کار آمدند آن درسها را شروع کردند پس بدهند، و بردن‌بردن و خوردن‌خوردن آغاز گردید! و چون خود را در بردن و خوردن اولیتر و مقدم‌تر بر دیگران میدانستند، طوری بیغما دست بردند که در ظرف چند سال آه در بساط کسی باقی نماند!

زیان دیگر که از این تشنج و مبارزه شوم عاید مشروطه طلبان گردید، شهرتی بود که مؤسسان کودتای ۱۲۹۹ داده و گفته بودند که این رجال و زعما لایق اداره کردن کشور نیستند ـ این سخن را مؤسس کودتا گفت و رفت، لیکن سردارسپه تا آنروز جرئت نکرده بود اینسخن را بر زبان آورد، چنانکه دیدیم هنوز نسبت برجال مملکت و رؤسای دولت و مجلس شورای ملی خضوع و خشوعی داشت، اما از این تاریخ رفته‌رفته مشت رجال عالیمرتبهٔ ایران پیش سردارسپه باز شد ـ و

نتیجه آن شد که بزودی قوام‌السلطنه را دستگیر کردند و بفرنک فرستادند و پیرنیا

۳۳۷