برگه:سبک‌شناسی، جلد ۱.pdf/۱۱۵

این برگ نمونه‌خوانی نشده‌است.

گفتار دوم آمده است اما کی و چه زمان این کار صورت گرفته است ، ، سند قطعی ومسلمی در دست نیست بعض محققان بر آنند که در اواخر عهد خسروان ساسانی - یعنی در قرن ششم این اصلاح بعمل آمده است . باید اعتراف کرد که این کار یکی از بزرگترین کارهای پرفایده ای بود که علمای ایران انجام دادنش دست زدند، و هر آینه اگر این کار نشده بود شک نیست که زبان اوستایی و خود آن کتاب که امروز یکی از مفاخر ایران و بزرگترین یادگار عصور باستان است بعد از حمله عرب و اینهمه فترنهای تاریخی بالمره از میان رفته بود و شاید در نتیجه محو آن آثار، آثار اساطیری و داستانهای باستانی ایران که در شاهنامها می بینیم ومأخذ ، همه اوستا بوده است نیز در میان نبود . خط اوستا دارای ۴۴ حرف با صدا و بیصداست و هم امروز کاملترین خطی است که در دنیا موجود میباشد ، و در ظرف چند ساعت با چند درس میتوان حروف مذکور را فرا گرفت و کلمات ایزدی دین قدیم را بدون غلط با همان لهجه و تجوید اصلی قرائت کرد . ۱- گمان میرود که خط ارمنی (که آنهم یکی از خطوط خوب دنیاست که هروب معروف ملای ارمنی اختراع کرده است) از روی خط اوستا و بعضی حروف آن هم از روی خط لاتین اختراع شده باشد. چه پاره ای حروف ارمنی هنوز صورت قدیم اوستایی را نشان میدهد. توجه باصلاح خط از عهد مادیها وهخامنشیان در دماغ مردم پیدا کردید، و چنانکه دیدیم برای نخستین بار اصلاح مزبور در خط میخی کلدانی بعمل آمد وخط نگاری مذکور را بخط الفبائی خی بدل ساختند در همان اوقات این فکر در یونان هم پیداشد ، زیرا یونانیان خط خود را از مردم فینیقی گرفته بودند و چنانکه میدانیم خط فینیقی ناقص بودو حروف مصوته در ابجد فینیقی ثبت نمیشد ولی یونانیان این عیب را بر طرف کردند و برای حروف مصوته صورتهایی اختراع نمودند که جزء سایر حروف ابجد نوشته شد و روش خط را هم از راست بجب تغییر دادند ، اهالی ادسا (اورها) که قومی از آرامیان بودند و خود را «سریانی» نامیدند نیز اصلاحاتی در خط نمودند و صداهایی که در حروف آرامی قدیم موجود نبود برای هریک صورتی اختراع کردند تا بتوان لغات علمی را از یونانی و فارسی و عربی بدرستی ترجمه کنند و این خط یکی از بهترین خطوط قرون اولیه میلادی وصدر اسلام محسوب گردید و علمای شرق تا مدتی بعید در سوریه و بین النهرین وایران (خاصه در دارالعلم جندیشاپور) و حتی در ایتالیا وسیسیل واسبانیا بخط سریانی کتاب مینوشتند. و کتابهای «مانی، چنانکه در متن اشاره کردیم بیشتر بدانخط نوشته می شد