برگه:سبک‌شناسی، جلد ۱.pdf/۴۴

– ۱۲ –

---

- ۱۲ - مذهبی که پیش از ساسانیان در ایران موجود و بر قرار بوده است در عصر شاپور اول ظاهر شد ر شاهپور را دعوت کرد . شاپور با او بهادت قدیم : رفتار نمود، و مانی کتابی از کتابهای خود را بنام شاپور نوشت و نام آنرا مشاهپو هر گمان، نهاد، لیکن در زمان بهرام پسر هرمز ویرا بر خلاف وصیت زرتشت و بر خلاف اصول دینی که در ایران مرسوم بود کشتند . خلاصه ، قسمتی از اوستا در زمان شاپور اول بدست آمد ، و در عصر شاپور دوم آذر باد مار سپندان ـ که مؤیدی بزرگ و سخنگوی گرانمایه بود و بعض مورخان عرب اورا زرتشت ثانی نامیده اند، و واقعه ریختن مس گداخته بر سینه زردشت منسوب باوست خرده اوستارا آورد، و چنان بنظر میرسد که تمام اوستارا بدست آوردند و یا مدعی شدند که اوستا تمامی بچنگ آمده است، و دانشمندی دیگر موسوم به «ارتای ویراف» نیز در عالم خواب، سیری در بهشت و دوزخ کرد و احکامی دیگر پیدا آورد که در کتاب ار تای ویراف نامک مندرج است، و نیز تفسیرهای اوستا ازین ببعد بزبان پهلوی رایج گشت. در قرن نهم میلادی و دوم هجری مؤلف دینکرت که تفسیری از اوستا و مهمترین کتب فقه وعبادت و احکام مزدیسنی است گوید: اوستا دارای ۲۱ نسک است" و اسامی آنها را ذکر میکند و مجموع ۲۱ نسک را اصطلاح زبان پهلوی بسه قسمت منقسم مینه ابد قرار ذیل الف . اسانیک ب ـ هاتک مانشریک ج - داتیک کاسانیک بعنی بخش «انه» که سرودهای دینی و منسوب است بخود زرتشت * و محتویات آن ستایش اهورامزده و مراتب ادعیه و مناجاتها میباشد. ۱ – ما باز از مانی صحبت خواهیم کرد. ۲ . این شخص در نزد زرد شنیان به ارتای ویراف معروف میباشد ولی خاورشناسان منجمله کریستن سن ار تایور از بمعنی گر از شجاع دانسته اند ۳ ـ نسک کلمه ایست اوستایی «شکوه بهمنی جزوه پارسال بفتح اول و پهلوی نسک بضم اول ضبط شده است ۴ ـ رک - صفحه(۸) ه ـ ه ـ گفتیم که گانه پهلوی گاس شد و منسوب بدا نرا کاسانیک گویند . و این بخش راهم بصیغة وصف و پای ثبت نامیده اند یعنی بخش منسوب به کاس .