– ۲۴ - تاجیکستان، نمونه های بارزی از طرز تلفظ زبان دری در روستاها موجود است، اما در مرکز و غرب و جنوب ایران آنجائیکه ترکی نفوذ نکرده است لهجه های محلی با کردی و لری است یا پهلوی شمالی پاپهلوی جنوبی چنانکه زبان شهر و روستای اصفهان و فارس و نهاوند پر است از لغات و اصطلاحات و حتی طرز ادای کلمات پهلوی از قبیل « است ، بکسر ألف و «کو » بجای « که » و تلفظ « أ ، بجای و: حرف عطف و استعمال لغت « داد ، بمعنی سن » در لغت «همداد » بمعنی « همسن ، که در فارس شایع و از لغات بهلویست و غیره ، که ذکر آنهمه موجب تفصیل خواهد بود و هیچیک ازین حرکتها و ترکیبات در زبان دری نبوده است و در خراسان نیز وجود ندارد، و بالعکس بسالغات و اصطلاحات و ترکیبات دری، که در زبان پهلوی نیست ولی میان مردم خراسان متداولست و ۔ باری مهمترین سندی که حکم قطعی در صحت روایت ابن الندیم و ابن مقفع وحمزه میدهد . اوراق «تورفان » وبقیة الباقیة کتب دینی مانویان است، که مورد توجه و اعتنای خاور شناسان قرار گرفتست و پس از دقت دریافته اند که این نوشته ها ریشه و پایه کهن زبان دری است و از انتهای بسیار ترکیب یافته است که خاص زبان مذکور و در شاخه پهلوی جنوبی دگر گونه است . از اسناد نامبرده گویا شکی نمانده باشد که زبان دری خاص مردم خراسان و مشرق ایران بوده و در دربار تیسفون ومیانه در باریان و رجال مملکت شاهنشاهی هم این بان متداول بوده است و از اینرو آن را دری گفتند ، چه «دره بزبان ساسانی بمعنی پایتخت در بار است و اگر کیک دری منسوب، بدره است دلیل این نتواند بود که زبان دری بمعنی در بار با پایتخت نباشد ، و تواند بود که این دو لفظ هریک بیک مفهوم دیگر معنی دهدو الزامی در یکی بودن هر دو لفظ نداریم سئوالی باقی میماند که چطور شده است که زبان مشرق ایران در مغرب آن کشور زبان درباری شده است؟ شاید جواب این باشد که در عهد آزرمی و پوران ویزدگرد این زبان بهمراهی • پهلویان ، یعنی اتباع فرخ هرمز » پدر « رستم ، که همه از مردم خراسان بودند و طبری آنانرا «فهلویان» نام می برد بدر مار تیسفون راه یافته و در مدت طولانی نفوذ آن طایفه در پایتخت این زبان نیز در دربار ریشه دوانیده است و مصادف بادخول تازیان در مداین زبان دری در دربار شایع بوده است. مرد کم هونی کی
برگه:سبک‌شناسی، جلد ۱.pdf/۵۶
این برگ نمونه‌خوانی نشده‌است.
– ۲۴ –
