برگه:سبک‌شناسی، جلد ۱.pdf/۷۱

این برگ نمونه‌خوانی نشده است.
– ۳۹ –

- ۳۹ - و قسمتی از آنها انتشار یافت هر چند که دانشمندان تردید دارند که آیا بهترست این خط وزبان را منسوب به «سندی» بدارند یا منسوب به پهلوی شمالی ؟ این اوراق غالباً روی . پوست آهو یا بر پارچه نوشته شده است . خطوط آن نوعی از خط پهلویست و نوعی دیگر که از خط پهلوی گرفته شده و از بالا بپائین نوشته شده است وبعدها خط «اویغوری» که خط او نورها ومغولها باشد از این خط گرفته شده است . مطالب آنها دینی و اخلاقی است ولغات دری که در پهلوی جنوبی دیده نمیشود در این اوراق دیده میشود و با پهلوی جنوبی بسیار تفاوت دارد . آن اوراق بزبانی است که بلاشک پایه زبان مردم سمرقند و بخارا و بنیان زبان قدیم مردم خراسان شرقی محسوب میشود و پایه واصل زبان دری را نیز بایستی در این زبان جستجو کرد چنانکه قبلا بدان اشاره شد، و باز هم در جای خود ما از این اوراق ولغات و بعضی مختصات آن گفتگو خواهیم کرد . در خصوص استاد دوره اشکانیان بدبختانه بجایی دست رس نداریم ، و ازین روی اطلاع زیادی از پهلوی شرقی و شمالی و تفاوت آن با پهلوی جنوبی در دست نیست و در ارچه های مختلف خراسان غربی وطبرستان و آذربایجان و طوالش نیز که بدون شک مخلوطی از پهلوی شمالی و شرقی ( اشکانی ) و پهلوی جنوبی و دری است که کاری و بررسی کامل است ور نه آگاهیهای زیادتری بدست خواهد آمد ، خاصه هر گاه از اوراق تورفان شله و از زبان ارمنی نیز استفاده شود . کتب عهد اشکانی هفتاد کتاب بوده است که نام چهار کتاب از آن باقی است ، چنانکه در مجمل التواریخ والقصص گوید: «و از آن کتابها که در روزگار اشکانیان ساختند ۱ - هیئت اعزامی انگلیس بر یاست « اشتاین » در ۱۹۰۱ - ۱۹۰۰ و هیئت آلمانی بر یاست « گرون » و غیره در سال ۱۹۰۳ – ۱۹۰۲ و ریاست «لکک» و « بارتوس » در سال ۱۹۱۳ – ۱۹۱۴ و هیئت فرانسوی بر یاست « پلیو » در سال ۱۹۰۶ – ۱۹۰۹ و چندین هیئت ه دو روسی از آنها بر یاست « دولان بورک » رفته اند و آخرین آنها در سنة ۱۹۱۴ - ۱۹۱۵ بوده است و هیئتهای ژاپونی هم از سال ۱۹۱۰ بعد مسافر تهالی آنجا نموده اند رجوع کن (ساسانیان کر بستن من).