که در آن مکالمات میشود با عین تعلیمات سقراط یا بآن بسیار نزدیک است و در این قسمت از مکالمات چون قدری تأمل کنیم می‌بینیم چند فقرهٔ آنها را افلاطون برای ادای حق استادی سقراط نوشته است یعنی معرفی او که چگونه مردی بود و مردم را چگونه تربیت مینمود و وجود او چه تأثیرات داشت و چهار فقره از مکالمات افلاطون که ما ترجمه کرده و در این کتاب حاضر منتشر میکنیم همه از آن رشته است چند رسالهٔ دیگر هم هست که بر این رشته باید افزود و در آن صورت معرفی سقراط را بقلم افلاطون بحدّ کمال خواهیم داشت.
یکی از آن رساله‌ها خطابهٔ دفاعیهٔ سقراط است که در محکمه ایراد شده است هنگامی که او را بمحاکمه کشیده بودند البتّه این خطابه بقلم افلاطون نوشته شده و عین آن چیزی نیست که سقراط در محکمه گفته است ولیکن نزدیک به یقین است که دفاعی که سقراط از خود کرده در همین زمینه بوده است و چون بحقیقت نگریسته شود در این خطابه سقراط چندان اهتمامی در ردّ اتهاماتی که باو وارد آورده بودند نکرده است بلکه بر خلاف شیوهٔ تمام مدت عمر خود که در محضر عام سخنوری نمیکرد و فقط با اشخاص بطور خصوصی مباحثه و مناظره مینمود خواسته است این بار تعلیمات خود را در محضر عام بگوید و حاصل آن تعلیمات اینست که: ای اهل آتن شما مردمانی نادان و گمراه هستید و من هم مانند شما نادانم اما این تفاوت را با شما دارم که بنادانی خود برخورده‌ام و برانگیخته و گماشته شده‌ام که شما را بنادانی خودتان متوجه کنم که براه خطا نروید و فکری برای اصلاح کار خود بکنید. و چون این خطابه در همین کتاب مندرج است و میتوانید بخوانید در تفصیل آن وارد نمیشوم همینقدر میگویم که اگر کسی بهمین خطبهٔ
