کتاب «شاهپوهرگان» (شاپورگان) که از این پس مورد سخن قرارش خواهیم داد و دیگر کتب او، بلغت جنوب غربی ایران، یعنی پهلوی ساسانی؟ نگاشته شده. سرودهایی از مانی در دست است بزبان شمال، یعنی پهلوی اشکانی. مانی و پیروانش برای آن که مستمعین ایرانی بهتر بمطالب آنها پی ببرند، چنانکه گفتیم نام بعضی ایزدان مزدیسنی را عاریت کرده بودند[۱] و در سلسله اساطیر خویش سرگذشت پهلوانان داستانی ایران را مثل فریدون و غیره وارد کرده‌اند. مانویه بسی از آراء خود را بزردشت نسبت داده‌اند[۲][۳]. همچنین اسم ملائکه را چون گبریل، رفائیل، میکائیل. سرائیل، برسیموس[۴] و غیره را از لغت سریانی اقتباس کرده‌اند. مقصود از یعقوب، که در بعضی آثار مانویه در ردیف ملائکه فوق ذکر شده، ظاهراً همان یعقوب تورات است[۵] و او را با نریمان (در لغت اوستایی نیرمنه)[۶]، که لقب گرشاسب[۷] پهلوان داستانی ایران است، یکی دانسته‌اند[۸]. در رسالاتی که مانویه به زبان‌های جنوب غربی و شمالی و لغت سغدی نوشته‌اند، اسامی اساطیری مختلف بکار برده‌اند.
عقاید نصارا همچنین تأثیری عمیق در آیین مانی کرده است، مثلا پدر عظمت
- ↑ چنین پیدا است، که مانی خود نیز در عقایدی که نسبت بدین زردشتی اظهار کرده، تابع روایات غربی بوده است. رک شدر، گنومون ۹، ص ۳۵۴، هنینگ، کتاب هنوخ، ص ۲۷ و ما بعد.
- ↑ «سرود زردشت» به لهجه شمالی، ترجمه آندرآس. این سرود در کتاب. ریتزن اشتاین موسوم به مذاهب مرموز یونانی -ischen Mysterienreligionen Die hellenist، ص ۱۲۶ و بعد بطبع رسیده است؛ آندرآس-هنینگ ۳، ص ۸۷۲.
- ↑ رک پترسن peterson در مجله علوم دینیه- Theologische Literatur zeitung،۲۶ ماه مه ۱۹۲۸، ص ۲۴۲.
- ↑ Bar Simus
- ↑ مقایسه شود با کریستنسن، کیانیان، ص ۹۹ ببعد و ص ۱۲۹ و ما بعد.
- ↑ Nairemanah
- ↑ Keresaspa
- ↑ رک هنینگ، OLZ 1934، ص ۵ و ما بعد.
