برگه:Khatabeh-Taghizadeh.pdf/۲۳

این برگ هم‌سنجی شده‌است.
سه خطابه
۲۱
 

معتدبه در آنجا در دربار صفویان بی‌اثر نبود ولی تأثیری در حوزه عامه نداشت.

هیأت‌های سیاسی نیز از طرف دول مختلف فرنگستان بیشتر بقصد استفاده از نزاع و خصومت ایران با عثمانیها باین مملکت آمدند و در آن میان آمدن برادران شرلی انگلیسی در حدود سنه ۱۰۰۷ با ۲۶ نفر از یارانش و دخول آنها در خدمت پادشاه ایران و کمک آنها در تنظیم قشون ایران و در استقرار روابط سیاسی ایران با دول اروپا خود داستان مفصل و دلکشی دارد. مبشرین کاتولیک مسیحی هم پی‌درپی باصفهان آمده و تشکیلاتی برقرار کردند. از آنجمله میسیون اوگوستین‌های پرتگالی در سنه ۱۰۰۷ (سنه مسیحی ۱۵۹۹) از گوآ مستملکه پرتگالی در هند و پس از آن‌ها کرملی‌های اصلاح‌شده در سنه ۱۰۱۶ و بعد فرقه کاپوسین‌های فرانسوی در سنه ۱۰۳۸ (۱۶۲۸ مسیحی) و فرقه یسوعیین (ژزوئیت) در سنه ۱۰۶۴ (۱۶۵۳ مسیحی) و کمی بعد از آنها دومینیکان‌ها در اصفهان مستقر و مشغول کار شدند. یکی از آثار خیر مدنی کرملی‌های اصلاحی (رفورمه) آوردن مطبعهٔ سربی حروف عربی بود و طبع بعضی اوراق در اصفهان که ذکر آن در کتابی برای یاد گرفتن زبان فارسی بنام لغت فرنگیان در سه زبان لاتینی و فرانسه و فارسی (Cazophy Lacium Linguae persarum) تألیف آنژ دوسنت ژوزف از مبشرین و پادریان آن طایفه که در حدود سنه ۱۰۸۱ تألیف کرده و در سنه ۱۰۹۶ چاپ شده آمده است و در آنجا گوید که پدران ما در میدان میراصفهان بصمه‌خانه دایر کرده بودند. شرح فعالیت فرقه کرملیت در بصره و ایران اخیراً با تفصیل در کتاب قطوری در ۲ جلد به انگلیسی بطبع رسیده است (کلمهٔ باصمه برای چاپ از ترکی است که بمعنی طبع است