برگه:Khatabeh-Taghizadeh.pdf/۷۴

۷۲

خطابهٔ سوم

 

در مقام مقایسه عقلائی و توجه بالاهم فالاهم و تقید بمنافع و رفاه طبقات عامه در درجه دهم اهمیت و لزوم هم واقع نمیشوند مانند پر کردن بعضی باطلاقها و بنای آبادیهای خیلی باشکوه در آن محلها و ساختن راهی با تجمل فوق‌العاده از شهر رم تا ساحل دریا با گل‌کاری و غیره در ایطالی و بردن مسافرین و سیاحان خارجی برای دیدن آنها و راههای اتوبان و استادیوم عظیم برلن و نظایر آن در آلمان و بنای عمارات بسیار با جلال و شکوه افراطی و جالب نظر با صرف پولهای خیلی خارج از تناسب دارائی مملکت و اهمال مساکن و وسایل زندگانی طبقه فقیر ملت. دیگر جشن‌های بزرگ پی‌درپی و ضیافتهای بسیار پرخرج و بیشمار و بی‌حساب و صد مقابل ضرورت و اسراف زیاد در آن بطوریکه پنج درصد آن هم لازم و مفید نبوده و اتلاف گزاف و بی‌حساب پول برای این نوع چیزها و گاهی اغلب برای پذیرائیهای مسرفانه خارجیها یا مسافرتهای افراد و هیأتها از اهل مملکت بدون ادنی فایده، به مملکت خارجه که این اسرافات افراطی خارج از اندازه و واقعاً تصورناپذیر مانند بازی طفلانه شاید برای سرگرمی مردم و غافل نگاهداشتن آنها از التفات بحقایق اوضاع است. دیگر طرفیت با ملل خارجه و سر بسر گذاشتن با آنها و تهییج تعصبات ملی برضد اغیار و دامن زدن باختلافات جزئی و حملات مستمر و متوالی نسبت به ممالک دیگر باز برای مشغول داشتن اذهان ملت خود و عطف توجه و تعلق شدید آنها به حکمران مستبد بطوریکه با تحریک غیرت ملی هر حرکت حق یا ناحقی را از طرف خارجی حمل بر دشمنی آنها کنند و پیداکردن هر روز نغمه تازه برای طرفیت با ملتهای دیگر و این جنبه در حکومتهای استبدادی مطرد است