برگه:KoliyatSaadiForoughi.pdf/۴۰۳

این برگ هم‌سنجی شده‌است.
در عدل و تدبیر و رای
— ۶۳ —

  سپاهی در آسودگی خوش بدار که در حالت سختی آید بکار  
  سپاهی که کارش نباشد ببرگ چرا[۱] دل نهد روز هیجا بمرگ  
  کنون دست مردان جنگی ببوس نه آنگه که دشمن فرو کوفت کوس  
  نواحی ملک از کف بدسگال بلشکر نگه دار و لشکر بمال  
  ملک را بود بر عدو دست چیر چو لشکر دل آسوده باشند و سیر  
  بهای سر خویشتن میخورد نه انصاف باشد که سختی برد  
  چو دارند گنج از سپاهی دریغ دریغ آیدش دست بردن بتیغ  
  چه مردی کند در صف کارزار که دستش تهی باشد و کار زار؟  

* * *

  بپیکار دشمن دلیران فرست هژبران بناورد شیران فرست  
  برای جهاندیدگان کار کن که صید آزمودست گرگ کهن  
  مترس از جوانان شمشیر زن حذر کن ز پیران بسیار فن  
  جوانان پیل افکن شیر گیر ندانند دستان روباه پیر  
  خردمند باشد جهاندیده مرد که بسیار گرم آزمودست و سرد  
  جوانان شایستهٔ بخت ور ز گفتار پیران نپیچند سر  
  گرت مملکت باید آراسته مده کار معظم بنوخاسته  
  سپه را مکن پیشرو جز کسی که در جنگها بوده باشد بسی  
  بخردان مفرمای کار درشت که سندان نشاید شکستن بمشت[۲]  
  رعیت نوازی و سر لشکری نه کاریست بازیچه و سرسری  

  1. کجا.
  2. این بیت و دو بیت پس از آن در بعضی از نسخ نیست.