برگه:NadereAyyamRobaiyatKhayyam.pdf/۲۰۳

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.

خیام و جبر
۱۹۳
 

و اورا بعملی کلاً مطرّد و ایجاد آثاری کاملاً متّحدالّشکل وادار نماید، بلکه چنانچه از طرفی تولید محدودیتی کند از طرف دیگر نیز موجب افزایش تجربه و وسعت نظر و تکامل عقل آدمی میگردد، بنحویکه در مواردی هم میتواند در خور مقتضیات آنها مقاومت و حتّی مخالفت هم بنماید، چنانکه رویّهٔ همهٔ خردمندان در مقابل رذائل اخلاقی از قبیل شره و شهوت و نظایر اینها بهمین منوال است.

خلاصهٔ این همه تفاصیل آنکه از قدیم گفته‌اند و هنوزهم تازه است که:–

  «آدمی زاده طرفه معجونی است، از فرشته سرشته وز حیوان.  
  گر کند میل این؛ شود کم ازین ور کند میل آن؛ شود به از آن»  

یعنی، اختیار انتخاب یکی ازین دو راه در دست خود او است و هیچ گونه علّتی وجود ندارد که مانع و رادع او از تمایل بیکی از این دو طریق گردد.