ضرورت دارد و برای هیچ محققّق و متتّبعی روا نیست که در موقع تحقیق و تتبّع، فقط یکی از این دو امر مهمّ را درنظر گرفته و از دیگری غفلت ورزد؛ زیرا ارباب ذوق و خریداران کالای هنری، هر قدر که راغب اصالت آن هستند، بهمان اندازه هم، طالب تمام و کمالش میباشند و فراهم آرندهٔ چنین متاعی باید در عاری بودن آن از عیب و نقص، هر دو با هم و بیک میزان سعی و کوشش بنماید؛ پس، مادام که رعایت این دو شرط دربارهٔ رباعیات خیام بحدّ کمال ممکن نیست؛ لااقلّ، باید هر دو بقدر مقدور منظور گردد و هرگز نباید که ببهانهٔ لزوم رعایت یکی از این دو شرط، جنبهٔ ضرورت آن دیگری بکلّی مهمل و بالمرّه بلااثر گذاشته شود و تنها طریق صحیح وصول بدین مقصد و مرام، باز هم، منظور داشتن اصل معمول و متداول قدمت نسخ مجموعه‌های رباعیات و سایر مأخذهای آنهاست؛ که در این مجموعه نیز بدان منوال و بدین ترتیب رفتار شده که نسخهٔ متعلّق بآقای حاجی حسین‌آقا نخجوانی که تاکنون بطبع نرسیده و سایر مختصّات آن بعداً نگاشته خواهد شد اساس کار قرار داده شده و بعد هم رباعیات مندرج در نسخهٔ بودلین و مأخذهای دیگری که تاریخاً مقدّم بر آنست و در نسخهٔ آقای نخجوانی موجود نیست بر آن افزوده شود و ضمناً برای رباعیات مندرج در هریک از آن ماخذها، شماره و علامت جداگانه‌ای تعیین و شمارهٔ هریک از آنها با علامت مخصوصش، در بالای هر رباعی و اختلاف آنها در عبارات، در پایین نوشته شده است. و علامت هر یک از نسخ و مأخذهای مذکور از این قرار است:–
۱ – نسخهٔ آقای نخجوانی که دارای سیصد و سی رباعی است – حج
۲ – نسخهٔ کمبریج که دویست و پنجاه و دو رباعی دارد – کم
۳ – مرصادالعباد که دو رباعی دارد – مر
۴ – تاریخ جهانگشای جوینی که یک رباعی دارد – جه
۵ – تاریخ وصّاف که سه رباعی دارد – صا
۶ – مجموعهٔ رائف بیک که نه ربایی دارد – ئف
۷ – نسخهٔ رزن که سیصد و بیست و نه رباعی دارد – رز
