کنند، و گمان کرده اند؛ بر حقیقت معرفت یافته اند. آمدیم برسر تصور اضافات که عبارت است از: نسبت دادن چیزی ا به چیزی ، مهم ترین آنها تصور علت و معلول است ، به این معنی: که چون تبدلهایی همواره بر يك سان در احوال چیزها مشاهده می کنیم و چیزهای دیگری را می بینیم که همواره آن تبدلها را می دهند پس آن تبدلها را معلول ، و چیزهایی که این تبدیلهـا را می کنند ، علت می تامیم . و نیز از همین راه تصور آفرینش وزایش و ساخت و تغییر برای ما حاصل میشود . کهنگی و تازگی وپیری وجوانی و پس رپیش وزیر ربالارشدید وضعيف ومانند آنها ؛ تصورهای اضافی هستند که مربوط به زمـان و مکان و کمیت می باشند. ملاحظات دیگری که در خصوص تصورات هست اینست که بعضی از آنها روشنند وبعضی تیره وهبهم ، وبعضی حقیقی هستند . یعنی به ازاء آنها حقیقتی در خارج هست ، و بعضی موهوم و تخیلی هستند (تصورات بسیط همه حقیقی، و تصورات مرکب که مخلوق ذهن ما هستند؛ بعضی حقیقی و بعضی مخبلند ) وبعضی تمامند و بعضی ناتمام ( برحسب اینکه حقیقت آنها را تمام میدانیم با اینکه معرفت ما بر آنها تا تمام است) و بعضی صحیح اند و بعضی غلط ، ودربـار: همه این اقسام تحقیقاتی هست که اگر بخواهیم به آنها بپردازیم سخن دراز میشود[۱] وما چنانکه پیش گفته ایم : فقط فهرست مختصری از مطالب مهم کتاب لاك را به دست می دهیم ، وازوارد شدن در انواع و اقسام معانی و چگونگی آنها و نکاتی که در آنها هست و استفاده ای که از آنها می توان کرد . واموری که از آنها باید پرهیز کرد تا خطا دست ندهد ، و بسیاری از جزئیات آنها، ناچار تن می زنیم که آن تحقیقات خود چندین برابر این کتاب ما شرح و بسط دارد و همه قابل
توجه است .
- ↑ این تحقیقات از باب دوم کتاب لاك گرفته شده است.
