برگه:TarikhMokhtasareDolateGhadimeRoom.pdf/۱۵۴

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
— ۱۵۴ —

شایستهٔ مقام الوهیت نیست. بزرگان و خواص روم هم چون با یونانیان محشور شدند همین حال را پیدا کردند. در ظاهر آداب مذهبی را بعمل می‌آوردند اما در باطن بعقاید عوام بی‌اعتنا بودند و استهزا مینمودند و حتی یکی از رؤسای دینی روم وقتی گفته است هرچند در ملأ عام انکار ارباب انواع مشکل است ولی در خلوت جایز باشد.

( ترقی علمی و صنعتی رومیها ) رومیان قدیم کتاب و ادبیات نداشتند. بعضی از بزرگان ایشان که در ممالک یونان برای لشکرکشی و جنگ رفتند با ادبا و حکمای یونانی ملاقات کردند و بذوقیات مایل شدند و بتکلم زبان یونانی که آنوقت لسان اهل علم بود پرداختند چنانکه فلامی‌نینوس سردار رومی وقتیکه بجنگ مقدونیه رفت بونانها دیدند بخوبی بزبان ایشان تکلم میکند و از این امر استعجاب کردند و اول کتابی که در تاریخ روم نوشته شده بزبان یونانی بوده و یکی از اعیان روم آنرا نوشته است. خانوادهٔ سیپیون حکما و فنلا را دور خود جمع کرده با ایشان محشور بودند و پل امیل در منزل خود کتابخانه‌ای از کتب یونانی که از پرسه بادشاه مقدونیه گرفته بود ترتیب داد و کم‌کم بزرگان دیگر روم هم باو در این باب اقتدا کردند. ضمناً بعضی اشخاص بترجمهٔ برخی از کتب یونانی بزبان لاتن که زبان رومیان بود مشغول شدند و مخصوصاً تئاترهای یونانی را ترجمه و تقلید کردند