خارج از شهر روم چه در ایطالیا جه در اسپانیا و فرانسه و سوریه و افریقیه نیز ابنیهٔ بسیار نمود که اکثر بکلی منهدم شده و بعضی هم هنوز اثری از آنها باقی است. خانه‌های اغنیای رومی در زمان امپراطوری هم بکلی با وضع خانه‌های قدیم تفاوت پیدا کرده و بسبک یونانیها نزدیک شده و دارای زواید و فروع و تجملات بسیار گردیده بود.
تمتعات رومیان - در روم از قدیم‌الایام رسم بود که بجهت تجلیل خداوندان جشنها بگیرند و بازیها بکنند و بعضی از جشنها چندین روز طول میکشد و بازیها و تماشاهای مختلف داشت و عدهٔ این بازیها لاینقطع زیاد میشد چنانکه در زمان اگوست سالیانه هفت جشن داشتند که من حیث‌المجموع شصت و شش روز طول میکشید و در آخر دولت امپراطوری مدت ایام بازیها صد و هفتاد و پنج روز بود و هر بازی از صبح تا شام دایر و افراد ملت رومی مجاناً در آن محافل حق حضور داشتند.
از جمله بازیهای رومیان یکی تیاتر بود لکن درین بازی مثل یونانیان بظرافت و لطافت کار نمیکردند بلکه البسهٔ مضحک مقلدی می‌پوشیدند و حرکات عنیفه میکردند و در مواردی که تقلید نسوان می‌نمودند برخلاف رسوم قدیمه زنها را در بازی داخل میکردند و از بازیهائیکه خیلی طالب بودند پانتومیم[۱] بود یعنی
- ↑ Pantomime
