برگه:TarikhMokhtasareDolateGhadimeRoom.pdf/۹۲

این برگ نمونه‌خوانی شده ولی هنوز هم‌سنجی نشده‌است.
— ۹۲ —

لشکر روم بیش از تمام لشکرهای ازمنهٔ قدیمه در تحت نظام بوده همینکه از شهر روم قدم بیرون میگذاشتند میبایست از سردار اطاعت مطلق داشته باشند و سردار صاحب اختیار نفوس ایشان بود. هرگاه کسی در زمان کشیک میخوابید یا هنگام جنگ از مقام خود فرار میکرد با از حکم سردار سرپیچی مینمود محکوم بقتل بود و این مجازات را هم بدو طریق میدادند یکی آنکه مقصر را به تیری می‌بستد و چوب میزدند بعد با تبر سرش را قطع مینمودند قسم دیگر آنکه او را بین دو صف از سپاهیان عبور میدادند و و ایشان کلهٔ او را بضرب چوب متلاشی میکردند. هرگاه یک دستهٔ تمام از لشکریان نافرمانی میکردند و قتل جمیع ایشان مناسب نبود سردار آن جماعت را منقسم بدسته‌های ده نفری مینمود و در هر دسته یکنفر را بحکم قرعه بقتل میرسانید و در باب سختی نظام رومی قصه‌های غریب نقل کرده از جمله گفته‌اند در وقتیکه رومیها با اقوام لاتن جنگ داشتند مانلیوس کنسول سپاهیان خود را از جنگ تن به تن با جنگجویان لاتن منع نموده بود. یکی از سواران دشمن بمیدان آمده مبارز طلبید. پسر مانلیوس بمحاربهٔ او رفت و او را کشته با شادی تمام اسلحهٔ او را نزد پدر آورد. کنسول جمیع عساکر را احضار کرده پسر خویش را بجرم اینکه از حکم او تخطی نموده سر برید.

لشکریانی که هزیمت مینمودند یا تسلیم دشمن میشدند نیز مجازات