قانون سازمان انرژی اتمی ایران

تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز تصمیم‌های مجلس

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم

قوانین و قراردادهای انرژی اتمی مصوب مجلس شورای ملی

قانون سازمان انرژی اتمی ایران – مصوب ۱۶ تیر ۱۳۵۳ مجلس شورای ملی و ۳ تیر ۱۳۵۳ مجلس سنا – این قانون در تاریخ ۲۰ تیر ۱۳۵۳ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.[۱]

ماده ۱ ویرایش

سازمان انرژی اتمی ایران که در این قانون سازمان نامیده می‌شود برای استفاده از اشعه و انرژی اتمی در صنایع و کشاورزی و خدمات وایجاد نیروگاه‌های اتمی و کارخانه‌های شیرین کردن آب شور و تولید مواد اولیه مورد نیاز صنایع اتمی و ایجاد زیر بنای علمی و فنی لازم برای اجرای‌طرحهای مزبور و همچنین برقراری هماهنگی و نظارت بر کلیه امور مربوط به انرژی اتمی در کشور تأسیس می‌گردد.

ماده ۲ ویرایش

سازمان دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی است و منحصراً تابع مقررات این قانون و اساسنامه مربوط و آیین‌نامه‌های استخدامی ومالی و اداری مخصوص به خود می‌باشد، مگر آن که در قانونی صراحتاً از " سازمان انرژی اتمی ایران" نام برده شده باشد.

ماده ۳ ویرایش

وظایف سازمان به قرار زیر است:

الف - توسعه و گسترش علوم و فنون اتمی در کشور و ایجاد زیربنای علمی و فنی لازم برای استفاده از علوم و فنون اتمی در برنامه‌های توسعه وتحول کشور.

ب - انجام مطالعات و تحقیقات لازم در زمینه‌های مربوط به علوم و فنون اتمی.

ج - اهتمام در کاربرد علوم و فنون اتمی در صنایع و کشاورزی و خدمات.

د - ایجاد خدمات فنی مورد نیاز کشور در زمینه علوم و فنون اتمی.

ه - انجام بررسیها و عملیات اکتشافی برای تعیین منابع مواد اولیه صنایع اتمی از قبیل سوخت اتمی و مواد رادیواکتیو و بهره‌برداری از از این منابع‌از طریق استخراج و تخلیص و استفاده از مواد مزبور در صنایع و نیروگاه‌ها و کارخانه‌ها و تأسیسات مختلف اتمی کشور.

سازمان موظف است اهتمام خود را برای تأمین سوخت اتمی و سایر مواد اصلی مورد نیاز صنایع اتمی کشور با توجه به نیازهای آینده به کار ببرد.

و - ایجاد نیروگاه‌های اتمی و بهره‌برداری از آنها برای کمک به تأمین نیروی برق مورد نیاز کشور.

ز - ایجاد تأسیسات شیرین کردن آب شور و بهره‌برداری از آنها برای کمک به تأمین آب مورد نیاز کشور.

ح - تولید و توزیع رادیو ایزوتوپها و سایر مواد و تجهیزات مورد نیاز برای کاربرد علوم و فنون اتمی در کشور.

ط - ایجاد هماهنگی و نظارت بر امور مربوط به علوم و فنون اتمی در کشور که به وسیله سایر مؤسسات اعم از دولتی و یا وابسته به دولت و یاغیر دولتی انجام می‌شود و تنظیم مقررات و ضوابط و آیین‌نامه‌های مربوط و پیشنهاد آن به مراجع ذیصلاح قانونی برای تصویب.

ی - ایجاد ارتباط با مراجع بین‌المللی و یا کشورهای خارج در زمینه علوم و فنون و صنایع اتمی به نام دولت ایران. نمایندگی دولت ایران در آژانس‌بین‌المللی انرژی اتمی به عهده سازمان خواهد بود.

ک - انجام تحقیقات مربوط به استفاده از منابع انرژی موجود در طبیعت که مورد بهره‌برداری قرار نگرفته‌اند و اهتمام در استفاده از تجربیات سایرکشورها در این زمینه از طریق ایجاد ارتباط لازم.

ماده ۴ ویرایش

برای انجام وظایف مذکور در ماده ۳ سازمان دارای حقوق و اختیارات زیر می‌باشد:

الف - سازمان می‌تواند آن قسمت از تشکیلات و ادارات و سازمانهای داخلی یا رشته‌های فعالیتهای خود را که مقتضی بداند به صورت مؤسسات‌تابع یا شرکت اداره کند و یا در شرکتهای دیگر دولتی و یا خصوصی سرمایه‌گذاری و مشارکت کرده و یا مشارکت و سرمایه‌گذاری اشخاص حقیقی و یاحقوقی را در شرکتهایی که تشکیل می‌دهد بپذیرد.

ب - سازمان مجاز است دولتها و یا مؤسسات دولتی و یا خصوصی خارجی را در سرمایه‌گذاریهای علمی - فنی - صنعتی، معدنی و یا بازرگانی‌مشارکت دهد.

تبصره - مشارکت و سرمایه‌گذاری دولتها و یا مؤسسات دولتی خارجی در طرحهای مورد نیاز سازمان منوط به تصویب هیأت دولت و رعایت مفادماده ۷ قانون تشکیل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران می‌باشد.

ج - سازمان برای انجام وظایف خود می‌تواند در خارج از کشور در طرحهای علمی - فنی - صنعتی - معدنی و یا بازرگانی سرمایه‌گذاری و یامشارکت کند و شعبه یا نمایندگی در خارج از کشور ایجاد نماید.

د - سازمان می‌تواند با اشخاص و مؤسسات در داخل یا خارج از کشور قراردادهای همکاری منعقد نماید و یا اتباع خارجی را که دارای تخصص ویا مهارت مورد نیاز باشند استخدام کند.

ه - سازمان می‌تواند برای سرمایه‌گذاری و خرید ماشین آلات و خدمات و تنخواه‌گردان از منابع داخلی و یا خارجی در حدود اعتبارات مصوب‌برنامه‌های اتمی کشور وام و یا اعتبار اخذ کند.

و - سازمان می‌تواند برای تربیت نیروی انسانی فنی و تخصصی مورد نیاز خود در داخل و یا خارج از کشور به هر صورت مقتضی بداند عمل‌نماید و مؤسسات و دوره‌های آموزشی و یا کارآموزی لازم را ایجاد نماید.

ز - سازمان می‌تواند برای تسهیل در انجام وظایف خود به مؤسسات علمی و یا آموزشی کشور به صورت نقدی و یا جنسی کمک کند.

ماده ۵ ویرایش

بهره‌برداری از منابع سوخت اتمی و یا مواد رادیواکتیو همچنین تولید فرآورده‌های رادیواکتیو در سرتاسر کشور و وارد کردن سوخت اتمی ویا مواد رادیواکتیو به کشور و توزیع این مواد در کشور برای استفاده‌های مختلف در انحصار سازمان می‌باشد.

تبصره - سازمان می‌تواند با تصویب کمیته انرژی اتمی موضوع ماده ۱۰ این قانون اجازه فعالیت در زمینه‌های موضوع این ماده را به سازمانهای‌دولتی و یا وابسته به دولت و یا مؤسسات خصوصی بدهد.

ماده ۶ ویرایش

ارکان سازمان به قرار زیر است:

الف - شورای انرژی اتمی.

ب - کمیته انرژی اتمی.

ج - رییس سازمان.

ماده ۷ ویرایش

شورای انرژی اتمی مرکب از پانزده عضو به شرح زیر است:

نخست‌وزیر که سمت ریاست شورا را عهده‌دار می‌باشد.

وزیر آب و برق.

وزیر دارایی.

وزیر علوم و آموزش عالی.

وزیر اقتصاد.

وزیر کشاورزی و منابع طبیعی.

وزیر بهداری.

وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه.

یک وزیر دیگر به انتخاب نخست‌وزیر.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست.

رییس سازمان انرژی اتمی ایران که سمت دبیر شورا را دارد.

چهار نفر از متخصصان و کارشناسان که به پیشنهاد کمیته انرژی اتمی و به فرمان همایونی برای مدت سه سال به عضویت شورای انرژی اتمی منصوب‌می‌شوند.

ماده ۸ ویرایش

جلسات شورا به دعوت رییس شورا تشکیل می‌شود و تصمیمات شورا با موافقت حداقل هشت نفر از اعضاء شورا قابل اجراء می‌باشد.

تبصره - نایب رییس شورا از بین اعضای شورا به وسیله نخست‌وزیر تعیین و در غیاب وی وظائف رییس شورا را انجام خواهد داد.

ماده ۱۰ ویرایش

کمیته انرژی اتمی دارای سه عضو به شرح زیر می‌باشد:

وزیر آب و برق که سمت ریاست کمیته را دارا خواهد بود.

وزیر دارایی.

وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه.

رییس سازمان، سمت دبیر کمیته را دارا می‌باشد و بدون داشتن حق رأی در جلسات کمیته شرکت خواهد نمود.

ماده ۱۱ ویرایش

وظایف و اختیارات کمیته انرژی اتمی به شرح زیر است:

الف - تصویب برنامه‌های اجرایی سازمان و مؤسسات تابع و یا وابسته موضوع ماده ۴ این قانون.

ب - تصویب بودجه و آیین‌نامه‌های استخدامی و مالی و معاملات سازمان.

ج - تعیین حدود اختیارات رییس سازمان در مورد خرید و یا فروش سهام شرکتهای صنعتی و یا معدنی و یا خدماتی و اخذ وام از منابع داخلی ویا خارجی و استخدام اتباع خارجی در سازمان.

د - تصویب تأسیس مؤسسات و یا شرکتهای علمی و یا خدماتی و یا تولیدی که از طرف رییس سازمان پیشنهاد می‌شود و تصویب اساسنامه این‌مؤسسات یا شرکتها همچنین میزان سرمایه‌گذاری در این مؤسسات یا شرکتها.

ه - تصویب حساب درآمد و هزینه سالانه سازمان که به منزله تفریغ بودجه و مفاصا حساب سازمان در سال مربوط می‌باشد.

و - انتخاب حسابرس برای تهیه حساب درآمد و هزینه سالانه سازمان.

ماده ۱۲ ویرایش

رییس سازمان به پیشنهاد نخست‌وزیر و با فرمان همایونی به ریاست سازمان منصوب می‌شود.

ماده ۱۳ ویرایش

رییس سازمان بالاترین مقام اجرایی سازمان و مسئول اداره کلیه امور سازمان و مؤسسات تابع و یا وابسته و نماینده سازمان در کلیه‌مراجع می‌باشد. در حدود مصوبات شورای انرژی اتمی و کمیته انرژی اتمی تعیین تشکیلات سازمان و استخدام و نصب و عزل مسئولان و کارکنان‌سازمان و صدور دستور انجام هزینه‌ها و پرداختها و تهیه برنامه فعالیتهای سازمان در کلیه زمینه‌های مربوط و تهیه آیین‌نامه و مقررات داخلی سازمان وعقد قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی و انتخاب وکیل با حق توکیل و پایان دادن به دعاوی از طریق سازش، همچنین ارجاع به داوری و اخذ هر نوع‌تصمیم و صدور دستورات لازم برای نیل به هدفهای سازمان و حسن انجام امور و تهیه و ارائه گزارش عملکرد سالانه سازمان به عهده رییس سازمان‌می‌باشد.

ماده ۱۴ ویرایش

دولت هر سال به تناسب نیازمندیهای سازمان اعتبارات لازم را به عنوان کمک در بودجه کل کشور منظور خواهد نمود.

ماده ۱۵ ویرایش

سازمان می‌تواند مواد و ماشین آلات و ابزار و وسائل کار مورد نیاز خود را مشروط بر این که به تشخیص سازمان اجناس و مواد مشابه باکیفیت مورد نظر در داخل کشور وجود نداشته باشد بدون تحصیل هیچ گونه پروانه از خارج وارد کند. به مواد و ماشین آلات و ابزار و وسائلی که‌سازمان برای خود و یا سازمانها و مؤسسات تابع وارد کشور می‌کند حقوق و عوارض گمرکی و سود بازرگانی تعلق نمی‌گیرد.

ماده ۱۶ ویرایش

سازمان می‌تواند برای انجام وظایف خود اراضی و ابنیه و مستحدثات مورد لزوم را طبق ماده ۱۶ قانون سازمان برق ایران خریداری‌نماید.

ماده ۱۷ ویرایش

سازمان مشمول قانون مجازات اخلال‌گران در صنایع می‌باشد.

ماده ۱۸ ویرایش

مرکز اتمی دانشگاه تهران با کارکنان به استثناء اعضاء هیأت علمی همچنین با کلیه اموال و تأسیسات اعم از منقول و غیر منقول و دارایی و تعهدات و بودجه مربوط حداکثر ظرف دو ماه پس از تصویب این قانون به سازمان منتقل می‌شود.

ماده ۱۹ ویرایش

به سازمان اجازه داده می‌شود مستخدمین مشمول قانون استخدام کشوری را با رعایت مقررات مربوط به سازمان منتقل نماید. حقوق ومزایای این افراد طبق آیین‌نامه استخدامی سازمان پرداخت می‌شود.

ماده ۲۰ ویرایش

اساسنامه سازمان بنا بر پیشنهاد کمیته انرژی اتمی و تأیید هیأت دولت پس از تصویب کمیسیونهای آب و برق و دارایی و استخدام مجلسین به موقع اجراء گذارده خواهد شد و نسبت به تغییرات بعدی اساسنامه نیز به ترتیب فوق اقدام می‌گردد.

قانون فوق مشتمل بر بیست ماده و چهار تبصره پس از تصویب مجلس سنا در جلسه فوق‌العاده روز دوشنبه ۱۳۵۳٫۴.۳، در جلسه روز یکشنبه شانزدهم تیر ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و سه شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

رییس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی

منبع ویرایش

  1. مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم - ۹ شهریور ۱۳۵۰ تا ۱۶ شهریور ۱۳۵۴ - جلد دوازدهم - ص. ۶۱۳۴