پدیدآورنده:بیدل شیرازی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات: جراحی پلاستیک و زیباسازی |
|||
خط ۱۰:
|پیوندکامانز =
}}
== آثار ==
* [[دیوان بیدل شیرازی (دفتر شعر)|دیوان بیدل شیرازی
== زندگینامه ==
خط ۱۷:
'''سید میرزا محمد رحیم موسوی''' فرزند '''سید محمد موسوی حکیم باشی''' در سال 1175 ه. ق. در [[شیراز]] از خانواده ای متدین قدم به عرصه وجود گذاشت.
تذکره نویسانِ زمان وی نام او را محمد رحیم ذکر کرده اند [[فاضل خان گروسی]] ،ص 78؛ [[بهمن میرزا قاجار]]، ص 452؛[[هلاکو قاجار]]، ص 28
اما در تذکره های بعدی به صورت رحیم ضبط شده است [[دیوان بیگی
ص 526 .نیاکانش از سادات موسوی اصفهان و در اصل از جهرم فارس و از خاندان میرزا رحیم حکیم باشی بودند.[[بیدل شیرازی]] ،سید میرزا محمد رحیم شاعر و
طبیب و ندیم [[
[[فاضل خان گروسی]]، همانجا؛ [[بسمل شیرازی]]، ص 532؛[[بهمن میرزا قاجار]]، ج2، ص 505؛[[مفتون دنبلی]]، ص67؛ [[
[[فرصت
قرابت نیاکان بیدل با صفویه باشد که طبابت در دربار را برگزیدند.پدرش میرزا سیدمحمد طبیب او نیز به فرمان [[
و سید محمدرحیم [[بیدل شیرازی
، همانجاها؛[[هدایت]] ، ج 2، بخش 1، ص 183. پدر [[بیدل]] پس از [[زندیه]] به دربار [[قاجاریه]] در [[
دوران کهولت به [[شیراز]] بازگشت و در همانجا درگذشت [[بسمل شیرازی]] ، ص 533. سیدمحمدرحیم طب را علاوه بر پدرش نزد [[میرزاحسن علی]] طبیب
که از خویشاندان او بود نیز فرا گرفت و خطوط سبعه به ویژه نستعلیق را نیکو می نوشت ، گذشته از اینها شاعر بود و در اشعارش بیدل تخلص می کرد [[فاضل خان گروسی]] ؛ [[
حک : 1211ـ 1250 از شیراز به
تهران سفر کرد و همچون پدر،طبیب دربار شد و به منصب حکیم باشی نایل آمد و بتدریج از ندیمان خاص شاه شد [[فاضل خان گروسی
همانجاها. او طبیب خاص [[فخرجهان]] ، دختر [[
1، ص 289؛ [[فسائی]]، همانجا.مدتی نیز در خدمت شجاع السلطنه متوفی1270 ه. ق. و [[میرزافریدون فرمانفرما
[[هدایت
داشت و به این سبب [[بیدل]] گاه در غیبت او جانشین وی می شد و ازینرو به [[منشی الممالک]] نیز ملقب گردید[[مفتون دنبلی]] ؛ [[فسائی]] ، همانجاها.
بیدل در عصری می زیست که به دوره بازگشت ادبی مشهور است . تذکره نویسان معاصرش اشعار او را ستوده و بی همتا دانسته اند [[فاضل خان گروسی]] ؛
[[محمود میرزا قاجار]]؛ [[مفتون دنبلی]] ؛[[هلاکو قاجار]]، همانجاها. گفته میشود اشعار سروده شده شامل غزلیات ، مراثی ، ترکیب بند، ترجیعبند،قطعات،رباعیات، و مخمسات بالغ بر سیهزار بیت است که اکنون پنجهزار بیت آن باقی مانده است درباره تعداد
اشعارش اتفاق نظر وجود ندارد رجوع کنید به [[محمودمیرزا قاجار]]، ج 2، ص 506؛ [[مفتون دنبلی
نرسیده ظاهرا اصل دیوان به همراه نسخ خطی که در مشهد مقدس توسط حاجی [[میرزا سید علی الموسوی]] [[فخر شیرازی]] فرزند '''بیدل''' تنسیخ شده بود و به کمک حاجی میرزا زین العابدین نوهٔ برادر '''بیدل''' در راه آمدن به تهران در نزدیکی [[استرآباد]] مورد
هجوم راهزنان طایفهٔ ترکمان قرار میگیرد و کلیه اموال قافله از جمله کتب غارت و حاجی میرزا زین العابدین نیز به اسارت در میاید و تا زمانیکه وجه در خواستی داده نشده بود آزاد نگردید. رجوع کنید به ج 2 ص 1098 [[فارسنامهٔ ناصری]] [[حسن بن حسن فسائی
[[دکتر رستگار فسائی]] . دو نفر از زاهدان آن دوران [[
<ref>[http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2425 دانشنامه جهان اسلام]</ref>.
== سبک شعری ==
تذکره نویسان معاصرش شعر بیدل را ستوده و در پیروی از شیوه غزلسرایی [[
[[فاضل خان گروسی]] ؛ [[بهمن میرزا قاجار]]؛ [[مفتون دنبلی]]؛[[هلاکو قاجار]]، همانجاها.در مرثیه سرایی کم و
بیش به ترکیب بند مشهور[[محتشمِ کاشانی]] نظرداشته است.
== مرگ و محل دفن بیدل ==
وی در دوران حکومت [[محمدشاه]] در سال1258ه.ق.هنگامیکه از سفر [[حج
[[دیوان بیگی
== لقب ==
در فضل و طبابت مشهور به حکیم باشی همچون اجدادش [[حکیم سلمان موسوی]] و خلف الصدقش رجوع کنید به [[پزشکان نامی پارس]] صفحه 59 که آباء و اجداد او به حذاقت در طبابت معروف بودند و در القاب و اوصاف مشهور به [[فخرالدوله]] بود چون طبیب خاصه نواب خورشید احتجاب شاهزاده فخر جهان خانم بود و در شعر و شاعری متخلص به '''بیدل''' [[آثارالعجم]] ص527
== آثار ==
نسخه ای به شماره 2388، شامل پنج هزار بیت از قصاید او، در دوبخش ، در کتابخانه مجلس شورای اسلامی محفوظ است،بخش نخست آن مدحیات است و از
جمله شامل منقبت [[حضرت محمد]] صلی الله علیه وآله وسلم ، ص 26ـ31، [[
20ـ25، و مدح [[
از[[امیران]] و [[
و اسارت خانواده [[امام حسین
= نمونه اشعار =
== غزل ==
خط ۸۴:
{{ب|دین و دل صد '''بیدل''' یک لحظه دهد بر باد| آن موی چو بربندد وآن روی چو بگشاید}}
{{پایان شعر}}
== پانوشتهها ==
نسخه دیوان '''بیدل''' در سال 1337 در اختیار آقای علی اصغر رستگار فرزند مرحوم سید محمد نوادهٔ [[
= منابع =
*[[لغتنامه دهخدا]]
* علی اکبربن آقاعلی [[
* [[
* محمدرحیم بن محمد [[بیدل شیرازی]] ، [[دیوان بیدل شیرازی]] ، نسخة خطی [[
* احمدعلی [[دیوان بیگی
* محمد [[
* محمدنصیربن جعفر [[
* [[
* [[محمودمیرزا قاجار]]، [[سفینة المحمود
* عبدالرزاق بن نجفقلی [[مفتون دنبلی]] ، [[
* رضاقلی بن محمد هادی [[هدایت]] ، [[مجمع الفصحا
* [[هلاکو قاجار]]، [[مصطبة خراب]] ، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز 1344 ش
* حاجی [[علی اکبر نواب شیرازی]] در [[رسالهٔ دلگشا]]
خط ۱۰۴:
* [[ریاض العارفین]] ص425
<references/>
== پیوندهای بیرونی ==
<div style="text-align: center;">
</div>
|