صحیفه سجادیه: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Mohamad61.20 (بحث | مشارکت‌ها) |
Mohamad61.20 (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۶۹۱:
== نیایش هجدهم: چون دفع رنج و بلائى از او مى شد يا به مطلوب و نعمتى از لطف خدا كامياب مى شد به اين دعا به شكر و سپاس حق و به راز و نياز با خداى متعال مى پرداخت. ==
اى خداى من تو را حمد و ستايش (و شكر و سپاس مى گويم) بر قضا (و قدر) نيكويت (كه بر من بنده ضعيف نكو تقدير فرمودى و حاجت و مطلبم برآوردى) (و رنج و غم و آلام) و بلاى خود را از من دفع فرمودى (اما حالى كه در دنياى عاجل به نعمتت مرا مورد لطف و رحمت قرار دادى و عافيت و آسايش از رنج و بلا نصيبم فرمودى) پس اكنون درخواست دارم كه حظ و بهره مرا از رحمتت تنها همين نعمت و عافيت و آسايش دنيوى قرار ندهى (كه در آخرت از نعمت ابد و عافيت سرمد محرومم سازى) تا من به آنچه محبوب و مطلوبم بود (از نعمت دنيا و عافيت از بلاى عاجل نشاه ى طبيعت از نعمتهاى ابدى آخرت و سعادت جاويدان عالم قيامت) محروم باشم در صورتى كه غير من بندگان ديگرت به همين بلا و رنج كه مرا ناخوش و مكروه بود آنها به آن بلا (صبر كرده و رنج كشند و در نتيجه رنج و بلاى دنيا) به سعادت آخرت (و رحمت ابد) نائل شوند (بلكه چنانكه در دنياى عاجل نعمتم دادى و بلا و مصيبتم برطرف ساختى در آخرت هم به نعمت ابد و عافيت و سعادت سرمد كاملا بهره مندم فرما)
̶ و اگر با اين نعمت و عافيت دنيوى كه عطا كردى و در آن روز را شب و شب را روز مى كنم در مقابل مرا بلائى است در آخرت كه هيچ منقطع نشود و روز و عذابى كه ابدا برطرف نمى گردد پس در اين صورت اى خدا رنج و بلاى آخرت را بر من مقدم بدار (و در دنيا انداز كه منقطع است) و آن آسايش و عافيت نعمت دنيا را موخر ساز و به عالم آخرت انداز كه آنجا نعمتش ابدى و عافيت و سعادتش جاويد است
̶ زيرا نعمتى كه دو روزه منقطع و عاقبتش فناست بسيار نيست (بلكه ناچيز و ناقابل و زائل است) و اما آنچه باقى و ابدى است و هرگز فنا نپذيرد هر قدر باشد كم نيست و درود بر محمد و آل پاكش باد (خلاصه يعنى نعمت و بلاى دنيا كثيرش هم قليل و ناچيز است چون فانى و زائل است و نعمت و عذاب آخرت اندكش هم بسيار است زيرا ثابت و باقى و زوال ناپذير است پس نعمت ابدى و دفع رنج و بلاى دائمى را از تو درخواست كنيم و اما اگر خدا در دنيا هم به بنده اش نعمتى دهد يا بلا و رنجى را برطرف سازد و آن مانع درجات آخرت و نعم بهشت ابد نشود آن نيز نيكوست و بر آن نعمت دفع بلا خدا را بايد سپاس و ستايش كنيم.)
سطر ۷۱۸ ⟵ ۷۲۳:
== نیایش
اى خدا اى كفايت كننده ى امور فرد ضعيف خلق و حافظ و نگهبان بندگان از امر مخوف و خطرناك (اى خدا) خطاهاى من (و هواهاى نفسانى خيانتكار من) مرا تنها يافته (يعنى مرا از الطاف و عنايتهاى تو دور يافته) و به قصد هلاك من شتافته و من از تحمل قهر و غضب تو ضعيف و ناتوانم و (جز لطف تو) كسى كه مرا يارى كند نيست و اكنون (از كثرت اعمال زشت) مشرف بر خوف و خطر روز لقاى توام (و سخت از ملاقاتت به واسطه ى زشتى عملم مى ترسم در صورتى كه لقاى تو بايد لذيذترين و خوش ترين روز من باشد) پس حالى كسى نيست كه ترس و هراس مرا (از غضب تو) برطرف كند
سطر ۷۴۶ ⟵ ۷۵۱:
̶ پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و مرا قرين و همنشين با آن بزرگواران و يار و ياور آنان قرار ده و بر من منت گذار و مرا از مشتاقان حضرتت قرار ده و به عملى كه تو دوست دارى و از آن خشنود باشى موفقم بدار و انجام اين حوائجى كه به درگاهت آوردم بر تو بسى سهل و آسانست (زيرا تو را قدرت و رحمت واسعه ى نامتناهى است).
== نیایش بیست و دوم: هنگامى كه شدت و سختى و امور مشكل بر آن بزرگوار رو مى آورد به اين دعا به درگاه خداى متعال راز و نياز مى كرد. ==
اى خداى من تو همانا مرا به كارى مكلف نمودى (و بار تكليفى بر دوش من نهادى) كه تو خود بر آن كار مالك ترى از نفس من و قدرتت بر خود من و توانائى من بر انجام تكليفم غالب و حاكم است (قدرت من مغلوب و مقهور قدرت ازلى تست و اگر تو توفيق دهى و حول و قوه عطا كنى تكليفم را انجام توانم داد و بدون عنايت و لطف و كرمت كارى نتوانم كرد) پس تو (اى خداى غالب و قاهر بر همه عالم وجود) (به قدرت كامل ازلى خود) از افعال نفس من آن عمل خيرى را به من اعطا كن كه به آن عمل از من راضى و خشنود باشى (يعنى مرا به آن عمل موفق دار كه رضاى تو در اوست) و بر خويش آن را از من دريافت دار كه موجب خشنودى تو و رستگارى من شود.
(الهى چنان كن سرانجام كار
تو خشنود باشى و من رستگار)
̶ اى خدا مرا طاقت سختى و مشقت و رنج نيست و صبر و شكيبائى بر بلا و مصائب ندارم و قوه ى تحمل بر فقر و بينوائى نخواهم داشت پس مرا محروم از رزقم (از لطف و كرم خود) مگردان و كارم را به خلق وامگذار (و حواله به درگاه مخلوق مكن) بلكه حضرتت تنها و متفرد حاجاتم برآور (و نيازمندم به غير خود مساز) و امورم به عنايت خود كفايت فرما
̶ و به سويم به چشم مرحمت نظر فرما و در جميع امور ناظر احوالم باش زيرا اگر كارم را به خودم هم واگذارى محققا عاجز و درمانده شوم و ابدا قيام به مصالح خود نتوانم كرد و اگر كارم را به خلق خود واگذارى از كراهت ترش روئى مرا بى قدر و خار كنند و اگر كارم را به خويشان و قبيله ام واگذارى مرا محروم سازند و اگر عطائى دهند عطائى اندك و ناچيز بخشند با منتى طولانى و مذمت و سرزنش بسيار
̶ پس تو اى خداى من به فضل و كرم (نامنتهايت) مرا (از غير خويش) بى نياز گردان و به عظمت و جلال خود مقام رفيعم بخش و به رحمت واسع خود استغنا و بسط يد (و دولت و ثروت ملك و مال و جاهم) ببخش و هم آنچه از نعم نامتناهى نزد تست مرا به حد كافى عنايت فرما.
̶ پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و دلم را از حسد پاك و منزه گردان و از گناهان و اعمال زشت محفوظ دار و از كار حرام ناشايسته ورع و دورى عطا كن و مرا بر معاصى و بدكارى بى باك مگردان و ميل خاطرم را نزد خود (و به شهود و حضور حضرتت) نگاه دار و رضا و ميل دلم را در آنچه از جانب تو بر من مى رسد قرار ده (كه بهر چه تو بر من مقدر كنى راضى و خشنود و شاد خاطر باشم و به تقدير و رضاى تو خورسند بوده و پسندم آنچه را جانان پسندد) و در آنچه مرا روزى كردى (و رزق تن و جانم قرار دادى) و در هر چه مرا مالك آن گردانيدى و آنچه به من انعام فرمودى در همه خير و بركت قرار ده و مرا (به لطف و كرمت از هر چه ناشايسته و ناروا است) در همه حالات محفوظ دار و عيب و زشتيهايم پنهان ساز و هم (از جميع خطرات و رنج و بلا و ناگواريهاى عالم) نگهدارى كن و در جوار رحمتت پناه ده.
̶ پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و آنچه از تكاليف كه بر من الزام كردى و هر چه از انواع طاعات بر من فرض و واجب قرار دادى مرا بر اداى همه موفق گردان (و به عنايت خود از من قبول فرما) يا اگر كسى از مخلوقاتت را بر ذمه ى من حقى است و من ضعيف و ناتوان از اداء آن باشم هم از جهت قواى بدنى و ضعف و سستى قدرت بر اداى آن نداشته و هم از توسعه مالى و ثروت قادر نباشم چه دين در خاطرم باشد و يا آن را فراموش كرده باشم
̶ كه همه آن ديون را تو اى خدا بر من به شماره حساب آورده اى و خود من فراموش كرده ام پروردگارا تو از عطاى بزرگ خويش (و خزينه هاى) بسيار كه نزد تو است كرم كن و همه آن دين هايم را ادا فرما كه البته تو آن كريمى كه رحمتت واسع (و بى نهايت) است ديونم را همه را ادا فرما تا ديگر اى خدا روز قيامت هنگام ملاقات با تو بر ذمه ى من هيچ از آن دين باقى نماند كه بخواهى يا به حسناتم تقاص از من كنى (و حسناتم را به آن ذيحق دهى) يا آنكه سيئاتش را بر سيئاتم مضاعف گردانى (يعنى از گناهان او بكاهى و به گناهان من بيفزائى كه تقاص حق او شود)
̶ خدايا درود فرست بر محمد و آل پاكش و شوق و رغبت در عمل خالص براى تو كه ذخيره ى آخرتم شود نصيبم گردان تا من نور صدق و صفاى آن عمل خالص را در قلب خود مشاهده كنم و تا آنكه زهد در دنيا (و لذات عاجل فانى آن) در روحم غلبه كند و تا آنكه اعمال حسنه (و هر كار نيكو) را با عشق و شوق به جاى آرم و از كردار زشت (و اعمال قبيح) از خوف قهر تو ايمنى يابم و نورى در باطنم عطا فرما (كه آن نور عقل و علم و معرفت و ايمانست) تا بدان نور عقلى الهى (كه بصيرت باطن و روشنى شمع محفل دل است) ميان مردم (با علم و حكمت) رفتار و سلوك كنم و به آن نور در ظلمات (عالم طبيعت) (به راه سعادت) هدايت يابم و در شك و شبهات (شياطين انسى و جنى) به آن نور الهى روشنى طلبم (و حق را از شك و شبهات باطل تميز دهم)
̶ خدايا درود فرست بر محمد و آل پاكش خوف و اندوه و غم روز وعده عقاب را نصيب و روزيم گردان و شوق و نشاط روز وعده ثواب را به قلبم عطا فرما تا حدى كه لذت و اجر و ثوابى كه از تو به دعا مى طلبم در نفس خود بيابم و حزن و اندوه عقابى كه از آن به حضرتت پناه مى برم در خود احساس كنم (تا آنكه لذت و توجه به ثواب آخرت كه بهشت ابد و شهود جمال سرمد است مرا به طاعت مشتاق سازد و حس غم و اندوه عقاب و قهر و عذاب الهى كه آتش دوزخ و الم فراق است مرا از عصيان دور گرداند)
̶ اى خدا تو آنچه را كه امر دنيا و آخرت مرا اصلاح مى كند كاملا مى دانى (و من خود ابدا نمى دانم زيرا علم تو به مصالح امور خلق محيط است نه غير تو) پس بار الها در انجام حوائجم لطف و مهربانى كن.
̶ پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و تو (از لطف و كرمت) هنگامى كه من در مقام شكر گزارى از نعمتهايت كه به من عطا كرده اى در حال آسايش و سختى و صحت و بيمارى تقصير كردم (و اداء شكر و سپاست ننمودم) در آن هنگام معرفت حق و فهم حقيقت را نصيب و روزيم گردان تا بدان فهم و معرفت در نفس خود روح مقام رضا و تسليم و دل آرامى و نفس مطمئنه از خود مشاهده كنم (يعنى صاحب نفس مطمئنه و نفس راضيه و مرضيه شوم و) به آنچه از شكرگزارى و طاعت براى تو واجب و لازم است در همه ى احوال كه حادث شود از حالات خوف و ايمنى و رضا و خشم و ضرر و نفع به آن واجب قيام كنم (يعنى در تمام حالات وارده بر من با رضا و خشنودى از تو به شكر نعمت و اداء طاعتت بپردازم).
̶ پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و سينه ام را چنان از حسد پاك و منزه ساز (و از مرض رشك و حسد سلامتم دار) كه بر هيچيك از خلق تو بر هر نعمتى كه به فضل و كرم به آنها عطا كرده اى حسد نورزم تا آنكه (به جاى حسد غبطه و اميد به كرمت داشته باشم و) هيچ نبينم نعمتى از نعمتهائى كه به خلق خود عطا كردى از نعم دينى و دنيوى و حسن عاقبت و يا تقوى (كه بهترين نعم الهى است) يا وسعت و دارائى يا نعمت و آسايش هيچ نبينم جز آنكه بهتر از آن نعمت را به لطف و عنايت حضرتت اميدوار باشم و تنها از تو يگانه خداى بى شبه و شريك (و بى مثل و مانند فوق آن نعمت را طلب كنم).
̶ پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و محافظت از خطا و گناه نصيب من فرما و از لغزش در كار دنيا و آخرتم محفوظ دار چه در حال شوق و رضا و چه در حال خشم و غضب تا نشاط و تالم هر دو نزدم يكسان باشد (يعنى در هر حال در مقام تسليم باشم و طاعت و رضاى تو را بر هر كار كه جز طاعت و رضاى تست مقدم دارم چه در بين دوستان و چه دشمنان تا به حدى (رضاى تو را بر ميل خود مقدم دارم) كه دشمنم از ظلم و ستم من ايمن باشد و دوستم از ميل من به هواى نفس به نفع او (بر خلاف رضاى تو) مايوس باشد
̶ و مرا در حال دعا اخلاص كاملى عطا فرما كه در حال وسعت و نعمت مانند بندگان با اخلاص مضطر پريشان به درگاه تو دعا كنم كه توئى خداى ستوده صفات با مجد و عظمت و بزرگوارى.
== نیایش بیست و سوم: در اين دعا امام سجاد در راز و نياز با خداى متعال از خدا عافيت و شكر عافيت مى طلبد. ==
پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و بر (تن و جان) من به لطف خود لباس عافيت بپوشان (يعنى هميشه صحت و سلامتى جسم و جان و رستگارى دنيا و آخرت به من عطا فرما) اى خدا و عافيتت را بر تمام شئون وجودم شامل گردان و مرا در سنگر و پناه عافيت و رستگارى خود (از هر رنج و درد و آلام عالم) محفوظ و از شر و فتنه و فساد دشمنان در امان دار) و به عافيت و رستگارى مرا گرامى و مستغنى و بى نياز ابد (از ما سواى خود) گردان و به من فقير درگاهت عافيت را صدقه و موهبت فرما و عافيتت را بر من وسيع و منبسط گردان و به آن عافيت امور دو عالمم را اصلاح كن و ميان من و عافيتت هرگز در دنيا و آخرت جدائى مينداز.
̶ پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و مرا عافيتى (كه سلامتى جسم و جانست و سعادت هر دو جهان) به حد كافى و شافى و مرتبه عالى آن عطا فرما كه دائم در افزايش نشو و نما باشد و آن عافيت پيوسته در جسم (و جان) من سلامت و آسايش دنيا و آخرت بيفزايد
̶ و اى خدا بر من منت گذار اول به نعمت صحت و امنيت (زيرا پيغمبر اكرم (ص) فرمود: «نعمتان مجهولتان الصحه و الامان»: دو نعمت بزرگ است كه قدرش نزد خلق مجهول است يكى نعمت صحت بدن ديگر نعمت امنيت ملك) ديگر سلامت و آسايش در كار دين و دنيا عطا فرما بدنم را هميشه سالم دار و قلبم را به نور بصيرت و معرفت خود روشن ساز و در تمام امور حياتيم نفوذ و تسلط بخش و خوف و خشيت خود را در دلم قرار ده (تا هميشه خدا ترس و خدا پرست باشم) و بر انجام اوامرى كه به من در طاعتت فرمودى مرا قوت و توانائى بخش و از آنچه مرا نهى كردى كه آن معصيت و نافرمانى تست دور گردان (يعنى من قوت اطاعت و ترك معصيت بى نظر لطف و عنايتت ندارم و با دشمن بزرگ نفس و شيطان و دلفريبيهاى دنيا بى يارى حضرتت كى ياراى مقاومت توانم داشت.) پروردگارا
̶ و باز بر من منت گذار و مرا به نعمت اداى مناسك حج و عمره (مقبوله) و زيارت قبور مطهر رسول و آل رسولت كه درود و رحمت و بركات بى پايانت بر آن بزرگواران باد مرا هميشه موفق بدار مادامى كه در دنيا باقيم دارى در اين سال حاضر و همه سال ديگر حج و عمره و زيارات آن بزرگواران را نصيبم گردان و آن زيارات را مقبول درگاهت قرار ده و مقرون به جزاى خير و مذكور و با نام نشان اخلاص نزد خود بگردان تا اين عمل نزد تو ذخيره ى من گردد
̶ و هميشه زبانم را به حمد و شكر و ذكر و ثنا و ستايش حضرتت جارى ساز (تا دايم به ستايش اوصاف جمال و جلال و سپاس نعمتهاى بى شمار و بى پايانت اشتغال ورزم) و اى خدا مرا شرح صدر (و بصيرت كاملى) در فهم اصول حقايق دين (و درك اساس مقاصد آئين خود عطا فرما
̶ و مرا و ذريه و فرزندانم را از وساوس و اضلال ديو رجيم در پناه خود گير و از شر هر گزنده (و درنده) از مخلوقاتت (مانند عقرب و رتيل و مار و مردم بدزبان كه از نيش عقرب گزنده ترند) و از هر امر مولم و مخوف و از هر خويش و بيگانه و هر بخيل و پست و ناكس مردم آزار و از هر شيطان انسى و جنى اهل فتنه و فساد و از شر هر سلطان ظالم بيدادگر و از شر هر عياش شهوت ران مسرف مغرور ناز و نعمت و از شر هر موجود ضعيف و ناتوان (كه به مكر و حيله به قوى ممكن است سخت ترين آزار و ستم رساند كه دشمن نتوان حقير و بيچاره شمرد) و شر هر قوى پنجه نيرومند (كه بر ضعيفان دست ظلم و طغيان گشايد) و از شر هر شرافتمند مقتدر و هر پست ناقابل و از شر هر كوچك و بزرگ و از شر هر نزديك و دور و از شر هر كس از جن و انس كه بر عليه رسول و آل رسولت به جنگ و محاربه قيام كند و از شر هر جنبنده (درنده و گزنده و ديو و دد و دام و بشر و غيره) كه تمام قواى آنها بدست قدرت تو است (و بدون اراده تو جنبش نتوانند كرد) و تو البته به طريق مستقيم عدل (و احسان) خواهى بود (و همه را بدين راه مستقيم مى خوانى) من از شر همه اين موجودات عالم به تو پناه مى برم.
̶ پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و هر كس با من قصد سوئى كند او را از آزار من منصرف گردان و مكرش را از من دفع و شرش را از من دور ساز و مكر و كيدش را به گردن خود او بازگردان
̶ و در پيش روى او سدى بكش كه مرا هرگز ديگر چشمش نبيند و گوشش سخنم را هرگز نشنود و دريچه ى قلبش از عبور و خطور من به خاطرش قفل گردد (يعنى هرگز خيال من در دلش نيايد و ابدا به ياد من نيفتد) و زبانش هم از ذكر من لال شود (هيچ مرا به زبان نياورد) و شر (فتنه و شر فساد) او را به عمود (قهر و انتقام) خرد كن (وصولت ظلم و جورش را محو كن) و عزتش را بدل به ذلت ساز و جلال و جبروتش را درهم شكن و گردن (گردنكش جبار) او را ذليل و خوار گردان و تكبر و نخوتش را نابود ساز (كبر و غرور و خودبينيش را به باد فنا ده) و به لطف و كرمت مرا از ضرر و زيان و شر و فتنه او و بدگوئى شتم و غيبت و تهمت او و از حسد و رشك عداوت او و دام و فسون صيادى او و از قشون و لشگر و خيل و سپاهش از همه اينها مرا در پناه خود محفوظ بدار كه همانا توئى خداى با عزت ابد و قدرت (بى حد و نهايت).
== نیایش بیست و چهارم: هنگام دعا به والدين خود به اين دعا با خداى متعال راز و نياز مى كرد.==
پروردگارا درود فرست بر (روح پاك حضرت) محمد بنده ى خاص خود و رسول گرامى حضرتت و بر خاندان او كه پاكان عالمند و آنان را (يعنى رسول اكرم و اهل بيتش را) مخصوص گردان به نيكوترين درود و رحمت و بركات و تحيت حضرتت
̶ و باز در ميان اهل بيت پروردگارا والدين مرا اختصاص ده به كرامت (و مقام تقرب خاص نزد) خود و درود و رحمت نامنتهاى خويش اى مهربانترين مهربانان عالم.
̶ پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و مرا بر حقوق واجبى كه والدينم بر من دارند به الهام خود كاملا آگاه ساز و بعد از آنكه جميع حقوق واجب آنها را به التمام به من الهام فرمودى آنگاه بدان وظيفه اى كه به من الهام فرمودى مرا مشغول ساز (يعنى توفيق كامل عطا كن كه به خدمت و به انجام وظيفه حقوق والدين قيام كنم) و مرا در آن علم و دانشى كه بصيرت عطا فرمودى به عمل با شوق و نشاط موفق دار كه مشتاقانه طبق آن علم به عمل پردازم تا حدى كه هيچ عمل و كار بستن علمى كه به من آموختى از من فوت نشود و اركان وجودم از شوق و توجه در آنچه مرا الهام فرمودى در مقام عمل ثقيل و سست نگردد (يعنى اى خدا مرا طبق علمى كه عطا فرمودى به عمل با توجه و اخلاص و بدون كسالت و دلسردى موفق بدار كه عالم با عمل خالص باشم نه عالم بى عمل كه از سعادت محروم است).
̶ پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش چنانكه ما خاندان نبوت را (يا ما امت مرحومه آخر زمان را) به وجود گرامى او شرافت و افتخار بخشيدى و اى خدا درود فرست بر محمد و آل پاكش چنانكه ما اهل بيت او را به واسطه آن حضرت حق امامت (و محبت و اطاعت) بر خلق عطا فرمودى.
̶ پروردگارا ابهت و جلال پدر و مادرم را در نظرم چون ابهت و شكوه سلطان جائر بگردان و عطوفت و مهربانى آنها را در دلم مانند مادر رئوف قرار ده و بر من اطاعت و نيكوئى در حقشان را چنان لذيذ و محبوب من گردان كه آن اطاعت و نيكى و آرامش و نشاط افزاتر و روشنى بخش تر بر دل و ديده ام از خواب راحت خواب آلودگان باشد و آب گواراى تشنه كامان تا به حدى (بر طاعت و محبتشان مسرور و مشتاق سازم) كه ميل و رضاى خاطر آنها را بر ميل و رضاى خود مقدم دارم و نكوئى و احسان پدر و مادر را در حق خود اگر هم اندك باشد بسيار شمارم (و بسى شكر كنم) و نيكى خودم را در حق آنها اگر هم بسيار باشد اندك شمارم (و هيچ منت نگذارم).
̶ پروردگارا صداى مرا با آنها آرام و آهسته گردان (كه مناسب ادب و احترام و تواضع باشد نه آنكه بلند و خشن با آنها صدا كنم و داد بر سر آنها بزنم كه موجب بى حرمتى و شكسته دلى آنان گردد و سخنم را با پدر و مادر شيرين و نكو گفتار دار و اخلاق و رفتارم را با آنها خوش و دلپسند ساز و دلم را بر آنها عطوفت و مهربانى بخش و مرا رفيق شفيق آنها گردان
̶ و در مقابل زحمت تربيت من به آنها جزاى خير عطا فرما و بر اكرام و احسانشان به من اجر و ثواب (دارين) كرامت كن و پاداش زحمتهائى كه در محافظتم دوران كودكى كشيدند بر آنها محفوظ دار (و اجر عظيم در دو عالم عطا كن).
̶ پروردگارا و آنچه بر آنها از من آزار و اذيتى يا امر مكروه و ناپسندى به آنها رسيده يا حقى از حقوق آنها بر من داشتند و ضايع شده (و عمدا يا سهوا آن حق را اداء نكرده ام) اى خدا تو اين آزار و تضييع حق را بر آنها سبب محو گناهانشان و علو مقاماتشان و ازدياد حسناتشان بگردان اى خدائى كه سيئه و گناهان خلق را به حسنه و ثواب به چندين بار زيادتر مبدل مى گردانى
̶ اى خدا و آنچه پدر و مادر من بر من تعدى و تفريط كرده اند (و در تربيت و نگهبانى من قصور و يا تقصير نموده اند چه در قول و گفتار (كه آنچه بايد به من گفته باشند نگفته اند) يا در فعل و عمل (آنچه بايد انجام داده باشند ندادند) يا حقى از حقوق مرا (كه آنان واجب بوده ادا كنند) ضايع كردند و به حد كافى و كامل ادا نكردند من همه را به آنها بخشيدم و هبه كردم و به كلى از آنها درگذشتم و از تو اى خدا بر آنها بر محو جرمشان با شوق و رغبت طلب عفو و رحمت مى كنم زيرا من بر تربيت خويش هيچگونه توهم و تصور كوتاهى در حقم و كندى در كار احسان و محبتم درباره ى آنها نمى كنم و در تمام دورانى كه والى امر من و صاحب اختيار من بودند ابدا هيچكارشان ناپسندم نيست (بلكه همه مورد رضا و خشنودى و پسند خاطر من است).
̶ پروردگارا زيرا والدين من حقوقشان بر من واجب و لازمتر و لطف و احسانشان بر من مقدمتر و نعمت (منت)شان بر من بزرگتر از آن است كه من تقاص آن به عدالت توانم كرد (يعنى حقوق والدين بر من بسى بيش از آن است كه من بتوانم از عهده اداء آن برآيم) يا به مثل پاداش دهم (اگر من بالفرض تدارك حقوق مالى طول مدت از حمل و ولادت و رضاع و تربيت خود را توانم كرد) پس كجا رفت اى خداى من طول مدت عمرى كه صرف تربيت من كردند و كجا رفت رنج و تعب سختى كه در حفاظ و نگهبانى من كشيدند (كه هر لحظه از خطرى مرا سپر بلا بودند و هر ماه و سالى به درد و بلائى مبتلا بودم آنان به دفع آن بلا رنج و زحمت مى كشيدند و به سعى و همت مى پرداختند) و كجا رفت آن تنگى و سختى زندگانى كه به خود مى دادند تا وسيله توسعه و آسايش زندگانى مرا فراهم كنند
̶ هيهات (كه من تدارك حقوق پدر و مادر خود توانم كرد) هرگز آنها حق خود را از من كاملا اتخاذ نكردند و آنچه بر عهده من از اداء حق واجب آنها بود ابدا (صد يك را) در نيافتند و نه من انجام وظيفه در خدمت گذارى آنان كردم باز اى پروردگار درود فرست بر محمد و آل پاكش (و در اداء طاعتت و اداء حقوق آنها و ارضاء خاطر ايشان در حيوه و ممات) مرا يارى فرما اى خدائى كه توئى بهتر كسى كه از او يارى طلبند و مرا (بر هر كار خير) موفق بدار اى آنكه براى هر كس كه به سوى تو راغب (و به كوى تو سالك و به روى تو مشتاق) است تو خود بهترين رهبر او به سوى خويش خواهى بود و اى خدا مرا از آنانكه عاق پدر و مادرند قرار مده در روز محشر آن روزى كه هر كس را به آنچه كرده است (از نيك و بد) پاداش خواهى داد و به هيچ كس هرگز ظلم و ستم نخواهد شد (و در حق بندگان از نيك و بدشان جز عدل و احسان نخواهى كرد و ذره اى بر آنانكه محكوم به عذاب دوزخ قهرند نيز ظلم نشده است بلكه با وجود عدل و رحمت باز زشتى اعمالشان آنها را به دوزخ قهر و عذاب در افكنده است)
̶ اى خدا درود فرست بر محمد و اهل بيت معصوم و ذريه پاكش و اى مهربانترين مهربانان عالم والدين مرا به عطائى نيكوتر از آنچه به والدين ساير بندگان با ايمانت مرحمت كردى اختصاص ده
̶ و اى خدا ذكر و دعاى به آنها را در عقب هر نمازى فراموشم مگردان (و متذكرم ساز كه بعد از هر نماز در حق پدر و مادر دعاى خير كنم) و در هيچ آنى از آنات شب و هيچ ساعتى از ساعات روز ياد (حقوق و محبتها و زحمتهاى) آنها را فراموشم مساز.
̶ پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و اين دعائى كه در حق والدينم مى كنم موجب آمرزش من قرار ده و آنها را هم به نيكى و محبتهائى كه درباره ى من كرده اند ببخش و بيامرز و مغفرت حتمى خود را شامل حالشان گردان و به دعا و شفاعت و درخواست من از آنها به رضاى قطعى راضى و خشنود باش و به كرامت و لطف ازلى خويش آنها را به منازل سلامت ابد (و سعادت سرمد كه درجات عاليه بهشت رضوان است) برسان.
̶ پروردگارا اگر مغفرت و رحمتت بر آنها در ازل سبقت گرفته (و آنان ازلا و ابدا مشمول لطف و رحمت و مغفرت تواند و هيچ به دعاى من نيازى ندارند) پس مرا به شفاعت آنها ببخش و اگر لطف و كرم و مغفرتت مرا در ازل شامل بوده پس آنان را به شفاعت من مشمول لطف و كرمت بگردان تا آنكه (مادر عالم آخرت) به رافت و عنايتت همگى در دار كرامت و سراى مغفرت و رحمتت (كه بهشت رضوان است) با هم مجتمع و همنشين باشيم كه همانا توئى اى خدا صاحب فضل و رحمت بزرگ بى پايان و عطاء و احسان قديم ازلى و توئى مهربان ترين مهربانان عالم.
== نیایش بیست و پنجم: از درگاه خداى متعال خير و سعادت روحانى و جسمانى فرزندانش را مى طلبد تا براى او خلف صالح و باقيات الصالحات باشند و بر خود اهل خير و سعادت شوند ==
پروردگارا (درود فرست بر رسول اكرم و آل اطهارش) و بر من هم منت گذار به اين نعمت كه فرزندانم را باقى بدارى (و عمر طولانى به آنها عطا كنى) و آنها را براى من صالح گردانى و مرا به وجود آنها بهره مند و كامروا سازى (چون فرزند هرگاه خيرخواه والدين و نافع به حال آنها شود خود هم به سعادت دنيا و آخرت كامياب خواهد شد)
̶ اى خدا براى من (يعنى براى حظ و ابتهاج من بوجود آنها اى خدا) عمر آنها را طولانى گردان و بر ايام حيوتشان بيفزا و خردسالشان را بر من (به لطف و كرمت) پرورش ده (و به حد كمال رسان) و ضعيفشان را قوى و نيرومند ساز (جسم و روحشان را قوت بخش) و بدنهايشان را براى من سالم بدار و دينشان را قوى و اخلاقشان را نيكو گردان (تا براى مقصد عالى من كه حفظ و تبليغ دين خداست مرا يارى كنند) و هم (از لطف و كرم) به نفوس و اعضاء و جوارح آنها عافيت و رستگارى عطا فرما و در هر چه از امورشان نزد تو (يا به نظر من) مهم است آسايش و بهبودى بخش و براى من و بدست من روزيشان را وسيع گردان (يعنى رزق فرزندانم را وسيع و فراوان و به دست من به آنها عطا كن تا بهتر مطيع من باشند و به اجر اطاعت من هم نائل شوند)
̶ و اى خدا فرزندان مرا از نيكوكاران و نيكان و متقيان عالم قرار ده و آنان را شنواى سخن حق و مطيع فرمان خود و اولياء خود بگردان و همه را دوستدار و خيرخواه (دوستان خود) و معاند و دشمن با دشمنان خويش بدار (و اى خداى من) اين دعا را مستجاب فرما.
̶ پروردگارا فرزندانم را مايه ى قدرت و قوت بازوى من گردان تا به آنان نواقص و خرابيهاى امورم را اصلاح فرمائى و عدد (ياوران و خاندان) مرا به واسطه ى كثرت آنها بسيار گردان و محضر و محفلم را به وجودشان زيب و زينت بخش و نام نيكم را به آنها زنده (و پاينده) دار و در غيبت من امورم را به واسطه ى آنها كفايت فرما و مرا بر انجام حوائج زندگانيم به وجود آنها يارى كن و آنها را محب و دوستدار من قرار ده و بر من عطوف و مهربان ساز و رويشان به سوى من و به راه مستقيم من بدار و همه را مطيع فرمان من و تارك عصيان من بگردان و عاق من و مخالف با امر من و خطاكار در حق من مگردان
̶ و اى خدا مرا بر تربيت و ادب آنها و نيكوئى و احسان در حقشان يارى فرما و علاوه بر اين فرزندان به من فرزندان ذكور ديگر هم از جانب خود (و به لطف خاص خويش) عطا فرما و هم آنها را خير من قرار ده و معين و ياور من بر آنچه از حضرتت درخواست كرده ام (از سعادت دارين) بگردان
̶ و مرا اى خدا و ذريه و فرزندانم همه را از (شر و دشمنى و آسيب) شيطان مردود در پناه خود گير كه اى پروردگار تو محققا ما را آفريده اى و ما را (بهر چه خير و سعادت ما بود) امر كردى و (از هر چه زيان و هلاكت ما بود) نهى فرمودى و ما را براى اطاعت (امر و نهيت) ترسانيدى و (اما چون مى خواهيم امر و فرمانت را اطاعت كنيم و از نافرمانيت دورى گزينيم) تو دشمنى (از شيطان انس و جن) بر ما مسلط گردانيده اى كه با ما مكر و حيله مى كند و آن دشمن را بر ما چيره كردى و تسلط دادى به آنچه ما را بر او مسلط نساختى او را در قلب ما منزل دادى و مانند خون در عروق و جوارح ما جارى ساختى و اگر ما از او غفلت كنيم هيچ آن دشمن از ما غافل نخواهد شد و اگر ما از او فراموش كنيم او يك لحظه از ما فراموش نخواهد كرد آن دشمن (به دروغ و فريب) ما را از عقاب نافرمانى تو ايمن مى كند و از (عقاب و عذاب) غير تو مى ترساند
̶ اگر ما به كار زشتى توجه و اهتمام كنيم سخت ما را تشجيع كند و بى باك سازد (تا به آن عمل زشت بگمارد) و اگر به كار صالح و شايسته اى همت گماريم ما را به كندى و تعويق (و تسويف) وامى دارد (تا مگر آن عمل خير از ما فوت كند) و باز آن دشمن شهوتهاى نفس را در نظر ما جلوه گر مى سازد و امور باطل شبيه به حق را بر ما نصب مى كند (تا از راه شبهات ما را به راه باطل و حرام كشاند و به نام دين از راه دين دور سازد) اگر به ما وعده اى (به خير و صلاح ما) دهد وعده اش همه كذب و دروغ است و اگر ما را به نويد و اميدى وعده دهد تخلف كند اى خدا اگر اين دشمن بزرگ را تو مكر و فريبش را از ما دفع نكنى سخت ما را گمراه گرداند و اگر از دامهاى (هلاكت و حيله هاى مهلك) او ما را محفوظ نگردانى ما را سخت بلغزاند (و به هلاكت درافكند)
̶ اى پروردگار ما تو تسلط او را بر ما مقهور و مغلوب سلطنت و قدرت خود گردان (يعنى چنان نور معرفت و عظمتت را بر قلوب ما مسلط ساز كه سلطه ى شيطان انس و جن و مكر و حيله و فريب و وسوسه اش به كلى نابود شود و هيچ در دل ما تاثير نتواند كرد) تا آنكه به واسطه كثرت دعاهاى ما به درگاه حضرتت شيطان را از آزار ما به حبس و زندان در افكنى كه از كيد و مكرش (محفوظ شويم و) در صف معصومان (به لطف و كرمت) درآئيم
̶ بارالها هر چه از حضرتت (به دعا) درخواست كردم همه را عطا فرما و حوائجم را برآور و از اجابت دعاها محرومم مگردان كه تو خود اجابت دعا را ضمانت فرموده اى (كه در كتاب خود فرمودى ادعونى استجب لكم) و دعاى مرا از درگاه رحمتت رد مگردان كه تو خود مرا امر به دعا فرمودى و اى خدا بر من منت گذار و هر چه امور دنيا و آخرتم را اصلاح مى كند به من عطا فرما آنچه را (در دعا) ذكر كردم يا فراموش كردم يا به درگاه حضرتت اظهار داشتم يا در دل پنهان داشتم چه آشكار و چه نهان گردانيدم همه را به كرمت مرحمت فرما
̶ و اى خدا در تمام اين دعا و درخواستهايم كه مسئلت از درگاه حضرتت مى كنم مرا از اصلاح كاران و رستگاران و فيروزمندان عالم قرار ده آنانكه از درخواستشان به درگاه حضرتت نجاح يافتند و كامروا شدند و به توكل و اعتمادى كه بر تو داشتند ممنوع و محروم از لطف و رحمتت نگرديدند
̶ آنانكه چون به تو پناهنده شدند در پناهت (از هر حادثه و بلا و فتنه) محفوظ گرديدند و در تجارتى كه با تو كردند سود و بهره كامل يافتند آنانكه در جوار عزتت آرميدند آنانكه به فضل وجود و كرم و رحمت واسعه ات روزى وسيع حلال نصيب يافتند آنانكه از ذلت و خوارى بندگى حضرتت به عزت و سلطنت ابد رسيدند و از ظلم (ستمكاران و اشرار جهان) در جوار عدل تو پناه بردند (و از هر ظلم و جور و آزار بياسودند) آنانكه از هر رنج و بلا به رحمتت عافيت و رستگارى يافتند آنانكه از فقر خود به غناى ذاتى تو از همه بى نياز شدند آنانكه از هر گناه و لغزش و خطاكارى به واسطه خدا ترسى معصوم و محفوظ گرديدند آنانكه بر هر كار خير و صواب و طريق رشد و هدايت به واسطه طاعتت موفق شدند و به قدرت كامله ات ميان آنها و گناهان جدائى انداختى و هر گناه را ترك كردند و در جوار عنايتت آرميدند
̶ بار الها (مرا از آن پاكان و مقربان خود قرار ده) و جميع آنچه در اين دعا درخواست كردم همه را (به لطف و رحمتت) عطا فرما و ما را از عذاب آتش فروزان دوزخ در پناه كرمت بدار (و از آن آتش قهر و غضب نجات بخش) و نيز اى خدا آنچه من از درگاه كرمت بر خود و فرزندانم به دعا خواستم مانند آن را هم به تمام مرد و زن مسلمان و مرد و زن اهل ايمان در حيوه عاجل دو روزه دنيا و زندگانى آتيه ابدى آخرت به همه عطا فرما (كه اى خداى عالم) تو البته (به لطف و رحمت) به ما نزديكى و دعاى ما را مى شنوى و اجابت مى فرمائى و به همه امور عالم دانائى و بر گنه كاران با عفو و بخشش و آمرزش و با همه بندگان عطوف و رووف و مهربانى
̶ و ما را در دنيا و آخرت بهر نعمت بهره مند گردان و از شكنجه ى آتش دوزخ نگاه دار.
== نیایش بیست و ششم: درباره همسايگان و دوستانش هنگامى كه متذكر حال آنها بود دعا مى كرد. ==
خدايا درود فرست بر محمد و آل پاكش و مرا حاكم كن بر ولايت و محافظت و يارى و مساعدت و رعايت همسايگان و شيعيان و دوستانم آنانكه عارف به حق ما و امامت ما اهل بيتند و محب ما و عدوى با دشمنان ما خداوند نبوتند به من بر آنها بهترين حكومت و فرمان را عطا فرما (تا آنكه بدين وسيله بتوانم به آنها نصرت و حمايت كنم و پريشانى امورشان را اصلاح كنم و از شر و ظلم دشمنانشان حفظ كنم و از تفرقه و اختلافشان نگاهدارم)
̶ و آنها را موفق بدار كه سنت (عدل و احسان) تو را اقامه كنند و محاسن اخلاق دينت را با ارفاق و مساعدت با ضعفا اتخاذ كنند و در رفع حوائج آنها و عيادت بيمارانشان و راهنمائى و ارشادشان به راه صلاح كوشش كنند و حق خيرخواهى و صلاح انديشى را چون با هم مشورت كنند به جاى آرند و با واردين شرط تعهد و پذيرائى كامل به جاى آرند و اسرارشان را فاش نكنند و عيب و عوار آنها را مستور سازند و از مظلومانشان يارى كند و در معونه با آنها نيكو معاونت و مواسات كنند (يعنى همسايه و خويش و هر برادر دينى را در اساس منزل و قرض و ساير حوائج حاجت برآورد بلكه در هر چه از مال و قدرت و علم كه خدا به آنها عطا كرده برادران دينى را در آن سهيم كنند و بهره مند سازند) و به مال و فضيلتها (كه از حق يافته اند) به آنان منفعت و فايده رسانده و آنچه لازم است و ضرورى آنهاست پيش از سئوال به آنها اعطا كند (خلاصه مسلمان حقيقى و مومن واقعى بايد با همسايه و خويش و دوستانش همه گونه مساعدت و مواسات و خيرخواهى كند و به محض اينكه بر حاجتى از احتياجات آنها آگاه شد پيش از آنكه از او درخواست كنند حاجتشان را برآورد و نگذارد به سئوال از او شرمگين شوند و هر گونه احسانى چه به قرض و چه به عطا كه بتواند و در مال و حال و قدرت او ميسر باشد با همه خصوص با همسايه و دوستان حقيقى خود و اقارب و خويشان براى خدا كاملا مساعدت و مواسات كند)
̶ و اى خداى من تو مرا موافق بدار كه با بدكاران آنها (كه به من بدى كنند به آنها) هم به احسان و نيكوئى پاداش دهم و از ستمكار (و ستمكارى) آنها درگذرم و عفو كنم و در حق همه آنان حسن ظن بكار برم (و گمان بد هرگز در حقشان نبرم) (زيرا حسن ظن موجب محبت شود و سبب انس و مهربانى و اتحاد گردد و بشر را با هم نزديك و دوست و مجذوب هم گرداند و به عكس سوءظن و كج خيالى درباره مردم موجب دشمنى و تنفر و دورى از يكديگر شود و اول محبوب خدا و دوم مردود و مكروه خداست) و مرا درباره عموم آن همسايگان و دوستان به نكوئى و احسان اقتدار و توانائى عطا فرما و اگر آنها با من بدى كردند من از آنها از فرط عفاف و تقوى چشم پوشى كنم و نرم ولين (متواضع و گرم) با آنها باشم و از روى عاطفه و رحمت بر اهل بلاى آنها (يعنى آنانكه به گناه و اعمال زشت و اخلاق بد مبتلا هستند يا به فقر و درد و بيچارگى و بدبختى گرفتارند) مرا توفيق ده كه بر آنها هم رقت قلب داشته باشم (نه آنكه بر آنها خشم و قهر كنم) و در غياب آنها هم با آنها مصر در محبت (و پايدار در دوستى و مودت و دفاع و طرفدارى از ايشان باشم) و از روى كمال خيرخواهى بقاى نعمت (و دولت و عزت) آنها را دوست بدارم (و هرگز رشك و حسد بر آنها نبرم) و بر آن همسايه و دوستان هم آنچه بر خويش و نزديكانم لازم و واجب شمارم (از خير خواهى و پند و نصيحت و احسان و اكرام) بر آنان هم واجب و لازم شمارم و آنچه را كه بر خاصان خودم (و خاندان و اهل خودم) رعايت مى كنم (از پرستارى و محافظت و بهداشت و آسايش جسم و جان) بر آنان نيز رعايت كنم.
̶ پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و از جانب آنها روزى من گردان آنچه را كه به آنها از جانب من (از خيرات) روزى كردى (يعنى چنانكه مرا بر خير و احسان آنها توفيق دادى آنها را هم نسبت به من به خيرخواهى و نيكوكارى موفق بدار) و حظ و بهره مرا كامل از آنها عطا فرما و بصيرت و معرفت آنها را هم در حق من (و مقام امامت وجوب طاعت من) و فضل و علم و برترى مقام من بيشتر فرما تا آنكه بالنتيجه آنان به واسطه وجود من به مقام سعادت (و كمال علم و عمل و خير دنيا و آخرت) رسند و من هم به واسطه تربيت و تعليم آنها نزد تو سعادت و تقرب يابم اى خدا اى پروردگار عالم اين دعا را به كرمت مستجاب فرما.
== نیایش بیست و هفتم: به اهل ثغور يعنى سپاهيان سرحدات اسلام دعا مى كند و از خدا نصرت و قدرت و عدالت غالبيت و حفظ آنها را به دعا مى طلبد. ==
پروردگارا درود فرست بر محمد و آل اطهارش و ثغور و سرحدات (و مرزهاى) مسلمين را (از شر و فتنه كفار و دشمنان اسلام) به عزت و جلال خود محفوظ بدار و سپاهيان اسلام را كه به حمايت و نگهبانى مرزهاى كشورهاى اسلام همت گماشته اند به قوت و قدرت كامل خود آنها را يارى فرما و عطايا و انعامشان را از خزينه جود و كرامت وافر گردان
̶ خدايا درود فرست بر محمد و آل پاكش و عده سپاهيان سرحدى مسلمين را زياد و اسلحه آنها را مجهز و برا ساز و حدود و جوانب لشگرگاهشان را (از آسيب دشمن) حفظ كن و مستحكم فرما و دلهاى آنان را با هم جمع و هم آهنگ ساز (و به آن سپاه اسلام انس و الفت و اتحاد و اتفاق وحدت روحى عطا فرما كه دشمن به واسطه نفاق و اختلاف در آنها رخنه و استيلا نكند زيرا اگر اجتماع و اتحاد آنها بدل به تفرقه و اختلاف آراء گردد (و به فرمان و اعتصموا به حبل الله جميعا) متفق نشوند در آن صورت عزت و قدرتشان مبدل به ذلت و ناتوانى گردد (و با حفظ انس و الفت و اتفاق هميشه نيرومند و فيروز خواهند بود) و اى خدا تو خود مدبر امرشان (و حافظ اتفاق و وحدت كلمه آنها) باش و قوت و آذوقه آنها را پى در پى (صبح و ظهر و شام) بى رنج انتظار عطا فرما و تو خود به تنهائى مونه (جسم و جان و قدرت و مظفريت) آنها را تكفل كن و به نصرت و فتح و فيروزيشان يارى فرما و به صبر و شكيبائى آنها را (در مقابل دشمن) نيرو بخش و فكر و تدبير دقيق (در مقابل مكر دشمنان) به آنان عطا فرما.
̶ خدايا درود فرست بر محمد و آل اطهارش و به لشگريان مرزهاى اسلام آنچه را (از امور دنيا و دين و حيل و تدابير جنگى) كه آنان نمى دانند تو آنان را شناساگردان و به آنچه بصير نيستند (از لطائف و دقايق علم جنگ و اسرار دشمن) آنها را كاملا بصيرت و آگاهى بخش
̶ خدايا درود فرست بر محمد و آل پاكش و آن مرزداران و سرحديان سپاه اسلام را هنگام جنگ با دشمن فكر دنياى مغرور كننده فريبنده را از خاطرشان ببر (و ياد آخرت و نعمت جنت سرمد را به خاطرشان بياور) و خيالات مال (و مقام و جاه) فتنه انگيز دنيا را از لوح دلهايشان به كلى محو ساز و بهشت رضوان را نصب العين شان قرار ده و آنچه را وعده كردى از قصرهاى بهشت خلد و منزلهاى عالى ابديت و حوران زيباى (در كمال حسن و وجاهت) و انهار و جويبارهاى پر از انواع مشروبات (آب و شير و شراب طهور و عسل مصفا) و درختان پربار به ميوه هاى گوناگون آنها را در ديدگانشان آشكار گردان تا هيچكس روى از جنگ نتابد و هرگز خيال فرار از دشمنش در دل نياورد (بلكه با كمال شوق و شهامت و نيروى روحى مقاومت كند و كشتن را فتح و سعادت و كشته شدن را شتافتن به جنبت داند)
̶ و خدايا شمشير دشمن آنها را به رويشان كند (و شمشير سپاه اسلام را برا) گردان و ناخن (و چنگال خشم و مكر و وسايس آن) دشمنان را از پيكر قشون اسلام قطع كن و ميان دشمنان و اسلحه جنگشان جدائى انداز (يعنى دشمنان دين را مقابل قشون اسلام فاقد اسلحه و نيرو گردان) و محل وثوق (و نقطه ى اتكاء) آنها را نابود ساز (يعنى از هر كجا در دل اميد كمك و انتظار يارى دارند نااميدشان گردان) و ميان آنها را با محل آذوقه شان دور گردان (كه توشه جنگ و قوت و قوت به آنها نرسد تا قواى آنها ضعيف و ناتوان شود) و از راه پيشرفت آنها را حيران و سرگردان ساز و هر جا روكنند گمراهشان گردان (يعنى به هر طريق به مقصد ظفر و فيروزى روآرند گمراه از مقصدشان بساز) و مدد و كمك همدستان و هم پيمانانشان را از آنان قطع كن (تا هيچكس به آنها مدد نكند و از هيچ سو بر آنان كمك نرسد) وعده آنها را رو به نقص و زوال آور و دلهايشان را پر از خوف و بيم (از لشكر اسلام) گردان و دستشان را از هر طرف كوتاه كن و زبانشان را از سخن (به زيان اسلام و تبليغ بر عليه مسلمين) قطع كن و چنان مقهورشان ساز كه پيروان شان همه متفرق و فرارى شوند و پيروانشان را به واسطه شكست آنان به نكال و عقوبت و عذاب سخت درافكن و به خزى و مذلت آنها دشمنان بعد از اينان (عبرت گيرند و) قطع طمع از فيروزى كنند
̶ خدايا تو رحم زنانشان و پشت مردانشان را عقيم و محروم از فرزندان (دشمن اسلام) ساز و (هر چه دشمنان دين خدا را تقويت و نيرومند گرداند از آنها بگير) دواب و انعامشان (يعنى اسب و گاو و گوسفند و ديگر دامهاى آنها را) مقطوع النسل گردان و به آسمانشان اذن يك قطره بارش مده و به زمينشان اجازه روئيدن گياهى نفرما
̶ و به جاى آن باران (و حيوان و نباتات ديار كفار) ديار اهل اسلام را به آنها (پر نعمت) و نيرومند ساز و به آن نعمتها ممالك مسلمين را (از آسيب و فساد دشمن) محفوظ دار و اموالشان را با ثمر و منفعت و بركت گردان و آنها را (از فرط قدرت و نعمت و شوكت و استيلاء) از جنگ و محاربه كفار فراغت براى عبادتت بخش و از دفع و طرد آنها آسوده ساز تا با تو به خلوت و راز و نياز پردازند (تا در آن خلوت به لذت طاعت و معرفت نائل و به نشاط و وجد شهود حضرتت و اصل شوند كه آن غرض اصلى از جنگ و دفاع همه ى امور عالم است) و تا آنكه ديگر در معموره زمين هيچكس غير تو را پرستش نكند و پيش احدى جز ذات يگانه تو (سلطان ملك وجود) كسى جبهه به خاك مذلت نسازيد.
̶ پروردگارا در هر ناحيه (و هر شهر و ديارى) مسلمانان را در مقابل مشركان عزت بخش و از لطف و كرمت فرشتگان (رحمت و قدرتت) را پى در پى به مدد آنها فرست تا آنجا كه از قهر و غلبه مسلمين تمام كافران منهزم شوند و به قتل و اسارت در همه روى زمين گرفتار آيند مگر آنكه آنها اقرار بيگانگى و يكتائى تو كنند و شهادت دهند كه محققا (بى هيچ شك و ريب) توئى يكتا خدائى كه جز تو خدائى (در ملك وجود) نيست و تو را شرك و شريك (و مثل و مانندى) نخواهد بود.
̶ پروردگارا اين نعمت غلبه و استيلاى مسلمين را در تمام اقطار عالم تعميم ده تا همه ممالك روى زمين از مردم هند و روم و ديار ترك و خزر و ملك حبش و نوبه و سودان و زنگبار و سقلابيان و ديلميان و ساير امم مشرك (و كافر به دين توحيد و خداپرستى) كه نام و اوصافشان (بر ما) پنهانست و تو همه ى آنها را در علم ازلى خود كاملا شماره و احصاء كرده اى و به قدرتت بر همه محيط و مسلط و قاهر خواهى بود (همه آنان را زير پرچم اسلام و بيرق توحيد قرآن وارد ساز)
̶ پروردگارا تو مشركان را به جنگ و نزاع با مشركان مشغول دار تا به اطراف و حدود ديار مسلمين دست درازى نتوانند كرد و آنها را عوض مسلمين به نقص و كاهش (جان و مال) گرفتار ساز و به واسطه اختلاف كلمه و تفرقه از تجمع و اتفاق بر عليه مسلمين بازدار.
̶ پروردگارا تو دلهاى آنها را از ايمنى و آرامش خالى (و پر از وحشت و خوف و هراس) گردان و قواى بدنى آنها را ضعيف ساز و قلوبشان را از فكر مكر و حيله و فساد (در كار مسلمين) غافل دار (يعنى نيروى مكر و حيله و شيطنت و فريب را از آنها بگير كه افساد در كار مسلمانان نتوانند كرد) و اركان آنها (يعنى سران و شجعانشان) را از مقاومت در مقابل رجال مسلمين ضعيف و سست گردان و آنان را از مبارزه با ابطال و شجاعان سپاه اسلام ترسان و هراسان ساز و سپاهى از ملائك را به باس و عذاب (و دفع و هلاك) آنها برانگيز چنانكه روز جنگ بدر كردى كه تا آخرين افراد مشركين (و دشمنان دين) را به قتل و اسارت هلاك گردانى و ريشه ى شوكت و اقتدار آنها را از بيخ و بن بركنى.
̶ پروردگارا و بر هلاك آنان در آبهايشان (ميكرب) و به او طاعون و در طعامهايشان (ميكرب) امراض ديگر داخل ساز و بلادشان را به بلاى خسوف و زلزله ويران گردان و پيوسته ديارشان را به سنگ باران هلاك خراب ساز و به خشكسالى و قحط درانداز و آذوقه آنها را در خشگ و بى گياه ترين سرزمين و دورترين اماكن از آنها قرار ده و حصار آن اماكن را مانع دست رسى به آذوقه شان بگردان كه تا سپاه دشمن به جوع و گرسنگى ممتد و مرض سخت بهزيمت افتد.
̶ پروردگارا هرگاه (و هر كجا) از قشون اسلام كه اهل ملت و شرع تواند مرد جنگجوئى (با شجاعت و ايمان) با آن كافران به جنگ برخيزد يا آنكه از پيروان سنت و آئينت مردى با عدالت و معرفت با آنها به جهاد و دفاع روآرد به اين مقصود كه دين توحيد تو برترى يابد و حزب و سپاه تو نيرومندتر شود و بهره خلق از معرفتت بيشتر گردد تو اى خدا بر آن مرد جنگجو و مجاهد امر جنگ را سهل و آسان (و بى رنج و مشقت) گردان و كارشان را مرتب و مصالحشان را مهيا ساز و به فتح و فيروزى يارى فرما و براى او اصحاب و يارانى برگزين (كه با او كمك و يارى كنند و او را تنها مگذار كه مغلوب دشمنان دين شود) و به وجود پشتيبانان و ياوران او را نصرت ده و آذوقه اش را فراوان (و تجهيزات و تسليحاتش را از هر جهت كامل) گردان و او را به نشاط و سرور قلبى (به واسطه فتح و فيروزى متمتع و بهره مند فرما) و حرارت عطش شوق و شدت ميل به وصول مقصود را در او فرونشان (چون جنگ و فتح نهائيش محتاج صبر و ثبات و پايدارى است و شوق و ميل شديد مانع صبر و ثباتست) و از غم و اندوه وحشت جنگ او را در پناه خود (آسوده خاطر) بدار و ياد اهل و اولاد را از خاطرش ببر (تا فكر آنها مانع ثباتش نشود)
̶ و حسن نيت (در هر كار خاصه در امر جنگ) بر او اختيار فرما (كه هيچ قصد خودنمائى و ريا اجرش را باطل نسازد چون عمل اهل ريا هيچ اجرى ندارد) و هم او را بر حسن عاقبت و رستگارى يارى فرما نعمت سلامت و صحتش مستدام بدار و از جبن و ترس و كم دلى دورش دار و شجاعت و پردلى بر او الهام كن (چون مردم ترسان و جبان كارى از پيش نمى برند) و او را سختى و پايدارى نصيبش فرما و به نصرت و فتح و ظفر مويدش بدار و سيرت خوش و اخلاق نكو و حسن سياستش تعليم ده و در حكم ميان خلق به عدل و سداد و صواب موفقش فرما و از ريا و سمعه دورش دار و قصدش خالص گردان (تا در همه كار براى رضاى تو كوشد و طريق وصال تو پويد) و به لطف خود همه كار فكر و ذكر و حركت و سكونش را در راه (طلب لقاى) خود و خالص براى حضرتت قرار ده
̶ و در ميدان جنگ هنگامى كه سپاهش با دشمنان تو (يعنى با دشمنان اسلام كه دين تست) روبرو گرديد سپاه دشمن را در چشم او اندك بنما و شان و شوكتشان را در قلب او ناچيز و كوچك گردان (يعنى چون نيروى تو و نصرت تو را پشتيبان خود مى بينند قدرت وعده دشمن در نظرشان حقير و جلال و شوكت سپاه خصم در قلبشان ناچيز شود) و او را بر دشمن مسلط و غالب و قاهر ساز و دشمنان را بر او مسلط مساز و هرگاه (مشيتت بر آن است كه) ختم كارش بر سعادت باشد و حكم قضا و قدرت بر او فيض شهادت خواسته در اين صورت هم بعد از آنكه دشمنان را بسى به خاك هلاك افكند و مستاصل و زبون گردانيد و بعد از آنكه آنها را اسير و ذليل ساخت و بعد از آنكه نواحى ديار مسلمين را (از شر و آسيب كفار) امن و امان ساخت و بعد از آنكه دشمن تو را (و اعداء دين و شرع تو را) شكست داده و منهزم و مغلوب سازد (آنگاه به فيض شهادت كه سعادت نهائى و كمال مطلوب اهل ايمانست موفق دار).
̶ پروردگارا و هر مسلمانى (كه براى رضاى تو و ترويج شرع و آئين تو) فرزند مجاهد و جنگجوئى يا مرابط و سرحد دارى در خانه خود واگذارد (يعنى فرزندى جانشين خود براى غزا و جهاد در راه خدا تربيت كند) يا آنكه از جانشينانش كسى را بر اين كار صالح و مهيا سازد و يا به قسمتى از مالش يا سلاح و لوازم جهادش به مسلمانى (در راه دين خدا و اعلاى كلمه ى توحيد) اعانت و يارى كند يا وى را به تشويق و ترغيب براى امر جهاد برانگيزد و يا آنكه به حضورش كسى را دعوت به پيروى او كند يا در غيابش حرمت و تعظيم و تكريم او را رعايت كند (يعنى آن مجاهد و سرباز راه دين را احترام و تجليل كند تا عظمت و بزرگى يافته و در راه جهاد قوى تر گردد). پروردگارا تو چنين كس را زبون مكن و به مانند آن كس كه خود جهاد مى كند اجر و پاداش عطا فرما (و ثواب شهدا را به او ببخش) و عوض از كارى كه (در راه جهاد و اعلاء دين) انجام داده هم در اين دنياى حاضر سود و منفعت و سرور و بهجت ببر كار و اقداماتش كرامت فرما كه هميشه در اثر اين كار خير در دنيا اجر نيكو يابد تا به آن روز قيامت كه به اجر و ثوابى از فضل و كرم و لطف مهيا ساخته اى منتهى شود (و آن روز وعده بهشت ابد كه پاداش اصلى و سعادت سرمدى اوست فرا رسد و آنگاه به اجر آخرتش كه بى حد فزونتر از پاداش دنياى اوست نايل گردد).
̶ پروردگارا و هر مسلمانى كه امر اسلام را مهم (و عظيم الشان و عاليترين دين و كاملترين تمدن و بزرگترين سعادت بشر) بداند و تخرب و لشگركشى مشركين و كفار بر عليه السلام او را محزون و اندوهناك سازد و عزم جنگ و يا اقدام و اهتمام به امر جهاد و دفاع كند اما ضعف و ناتوانى مانع قيام او گردد يا فقر و بينوائى او را از جهاد بازدارد يا حادثه (ناگوارى) كارش به تاخير افكند يا هنگام اراده و اقدامش مانعى روآرد تو اى پروردگار نام او را (از كرم) در دفتر اهل پرستش ثبت گردان و اجر و ثواب مجاهدان و جنگجويان اسلام را به او عطا فرما و او را در صف شهيدان (راه خدا) و بندگان شايسته خود قرار ده
̶ پروردگارا درود و رحمت فرست بر محمد بنده (خاص) و رسول (گرامى) خويش و بر آل او درود و رحمتى بلند مقام تر از رحمتهاى ديگر و برتر از درود و تحيات ديگر (يعنى از همه درود و تحياتى كه بر رسولان و پيمبرانت فرستاده اى بالاتر و كاملتر از آن بر خاتم رسولانت فرست) درودى فرست كه دورانش به انتها نرسد و شمارش به آخر منقطع نگردد درود و رحمتى مانند تمام و كاملترين درود و رحمتهائى كه بر يكى از اولياء (و دوستان خاص) خود فرستادى كه البته توئى خداى بسيار عطا بخش ستوده صفات كه مبداء و آفريننده ى عالم امكان و باز گرداننده قافله موجوداتى و هر چه خواست تست همى كنى و توئى كه بر همه چيز عالم وجود قادر و توانائى.
== نیایش بیست و هشتم: در التجا و زارى به درگاه عز بارى سبحانه و تعالى==
پروردگارا من (بنده محتاج فقيرت) همانا خود را خالص (براى طاعتت) كردم كه از همه خلق منقطع شده
̶ و تنها به درگاه حضرتت روى آوردم
̶ و از تمام خلائق كه همه (در وجود و بقاى خود) محتاج نصرت عطاى تواند روى بگردانيدم
̶ و ابدا حوائج خود را از درگاه مخلوق كه محتاج تو است و هرگز از فضل و احسانت بى نياز نيست طلب نكردم (بلكه به حضرتت در انجام حوائجم روآوردم)
̶ چون ديدم كه مخلوق محتاج از مخلوقى مثل خود محتاج طلب حاجت كردنش از سفاهت و ضلالت عقل اوست
̶ پس از آنجا كه فقيرى فقير ديگر را نتواند حاجت روا كند اى خداى من چه بسيار مردمى را ديدم كه از درگاه غير تو عزت و حاجت طلبيدند و به جاى عزت ذلت و محرومى يافتند و از غير تو ثروت و ملك و جاه خواستند و فقير و ذليل شدند
̶ لذا به واسطه مشاهده امثال اين مردم مرد هوشمند درست دريافت و از حالشان به پند و عبرت موفق شد (كه جز خدا كسى نتواند حوائج خلق روا كند) و راه رشد و صلاح و طريق حق و صواب را اختيار كرد (كه درخواست حاجتش را تنها از خداى خود كرد)
̶ پس (اى خداى عالم) اى مولاى من تنها توئى دون اهل عالم آنكه من از او مسئلت و درخواست حاجت مى كنم و تنها توئى دون هر مقصد و مطلوبى ولى حاجت (و قادر بر انجام نيازمنديهاى) من
̶ و منحصرا توئى بيش از همه ى عالم مخصوص به دعا و درخواست من و در اميدواريم به حضرتت ابدا احدى را شريك با تو ندانم (و تمام قواى عالم را جز تو بى اثر مى بينم لذا به غير تو اميد به هيچ كس و هيچ موجودى ندارم) و در دعا و ندا (و راز و نياز) با تو احدى را همراه نمى گردانم (يعنى در دعاها توجهم تنها به تو است و با وجود تو روى دلم و اراده ى قلبم متوجه به هيچ كس نيست)
̶ مخصوص تست اى خداى من وحدانيت و يگانگى عدد(شرح چون وحدت خدا وحدت عددى نيست مانند ما بلكه وحدت حقه ى حقيقيه است كه اميرالمومنين (ص) فرموده «واحد لا بالعدد» پس اين كلام امام عليه السلام چند تفسير مى شود:
̶ يعنى وحدت عدد و يگانگى كثرات عددى بى نهايت عالم به تجلى واحد تست و به وحدت تجلى تو.
̶ آنكه موجودات متعدد و كثرت بى حد و نهايت ماهيات عالم آفرينش به فيض توجهت وحدت در وجود دارند. 3- آنكه وحدات عددى انواع و اجناس عالم را تو تشخص و وحدت عددى بخشيده اى .
̶ آنكه به قاعده مسلم و برهانى: «الشى ما لم يتشخص لم يوجد»: هر چه تشخص و وحدت عددى يافته و حظ وجود گرفته همه ملك تو و به ايجاد تو موجود گرديده است.
̶ آنكه به حكم آيه ى مباركه «و ما امرنا الا واحد» معنى «لك يا الهى وحدانيه العدد» يعنى عوالم بى حد و نهايت آفرينش و ماهيات نامتناهى عالم امكان همه يك فروغ نور تست و يك تجلى تو و عالم تمام به امر واحد تكوينى كه كلمه كن ايجادى است و يك اشراق «الله نور السموات و الارض» شمس حقيقه الوجود است قيام وجودى دارند.
̶ آنكه اى خداى عالم وحدانيت عدد و نظم وحدانى عوالم بى نهايت مربوط است به وحدت مطلقه ذاتت و به قدرت كامله ى حضرتت.
̶ آنكه نظام احسن وجود و حسن نظام خلقت كه همه از جهت وجود و وحدت هستى با هم مرتبطند به عنايت ذاتى و جاذبه شوق و عشق آن ذات يگانه بى همتاست.
̶ آنكه يگانگى عالم را با آنكه اعدادش بى نهايت و فوق بى نهايت است حسن كل و كل حسن آن سلطان عالم نظام و انتظام وحدانى بخشيده.
̶ آنكه چون ذات احديت مبدا و علت فاعلى عالم است و او واحد به وحدت حقه حقيقه است پس به حكم «كل يعمل على شاكلته» وحدات عدديه كه كليه موجودات عالم است آيت وحدت حقه ى الهيه است.
̶ آنكه چون حضرت احديت عز سلطانه منتهااليه همه ى متحركات و علت غائى كل موجودات است به حكم «ثم الى ربك المنتهى» پس عالم با همه كثرت و تعدد مرجع آنها واحد است و اين دو وجه اخير اظهر و اقوى وجوه است چون حيثيت فاعليت فاعل كه اثر و تجلى اوست عين ما به التشخص اشياء است (كه كل شى ء قائم به و كل شى ء موجود به) و همچنين علت غائى اشياء كه ما به الكمال موجودات است آن هم عين جهت فاعلى است و خلاصه علت فاعلى و غائى عالم يكى است و آن به اعتبار مبدا تجلى واحد حق و به اعتبار غايت شهود تجلى واحد حق است پس عالم كه واحد به وحدات عددى است با همه ى كثرت بى نهايت به اعتبار مبدا و به اعتبار غايت همه آيت يگانگى حق و ظل وحدت حقه ى حقيقيه الهيه است.
̶ (و فى كل شى ء له آيه تدل على انه واحد) بلكه ما به الوجود و التحقق عالم همان تجلى است كه حيث فاعلى و غائى علت العلل است و كثرت ماهيات عالم خلل در وحدت آن نرساند چنانكه ذات احديت با وجود كثرت اسماء و صفات كه مختلف المفهومند چون صفات همه عين ذات است خلل به يكتائى و يگانگى حق نرساند بلكه او با كثرت صفات احدى الذات احدى المعنا و واحد من جميع الجهات و الحيثيات است عز سلطانه و در اين معانى ده گانه كه ذكر شد اگر با نظر عميق مطالعه شود به وجهى مغاير و از جهتى با هم نزديك و متحدند) و (اى خداى من) چنانكه وحدانيت عدد مخصوص تست ملك و قدرت كامل بى نقص بى حد و نهايت هم خاص تست (و سلطنت ازلى و ابدى و اقتدار بر كل عالم بى انتها تنها تو راست و غير تو همه عاجز و ناتوانند و توئى كه بر كلى و جزئى عالم عالم و توانا و قادر مطلقى و در ملك وجود و كشور هستى فضل و شرافت و قوت و نيروى كامل بر همه ى موجودات عالم بى شائبه ى نقص و عجز مخصوص تست و مقام بلند و درجات رفيعه وجود در همه ى مراتب هستى به ذات يكتاى تو مخصوص است
̶ و كليه موجودات غير تو همه خوار و ذليل و در زندگى خود زبون و عاجز و مورد ترحمند و بر انجام امور خويش مغلوب (اراده ى ازلى تو و اختيار ذاتى تو) است و در شان (و كار و نيازمنديهاى) خود مقهور (قواى عالم بى حد و نهايت) است و كليه ما سواى تو محكوم به تحول و اختلاف حالات و انتقال و تغيير و تبدل صفاتند كه دليل عجز و فقر و فنا است (و تنها ذات يگانه ازلى متعالى تست كه از لا و ابدا دستخوش تغيير و زوال نخواهد بود و ما سواى تو همه تغيير و فنا پذيرند (كه فرمودى كل شى ء هالك الا وجهه)
̶ پس اى خداى من تنها توئى كه در ملك وجود متعالى و منزه از شبه و ضد بزرگتر و برتر از مثل و مانندى پس پاك و منزهى و هيچ خدائى جز ذات يكتاى تو در عالم نيست بلند مرتبه و بزرگ خدائى كه بزرگى و علو و استعلاى تو برتر از حد فهم و عقل و انديشه است و توئى (اى خداى بزرگ) مهربانترين مهربانان عالم.
== نیایش بیست و نهم: هنگامى كه رزق و روزى بر آن حضرت تنگ مى گرديد مى خواند و به اين دعا با خداى تعالى راز و نياز مى كرد.==
پروردگارا تو در رزق و روزيهاى ما بندگان (كه بيش و كم و وسعت وضيقش بدست تست و هيچ به سعى ما و توسل به اين و آن زياد و كم نخواهد گشت) تو ما را در ورطه ى آزمايش و امتحان مبتلا به سوء ظن و بدخيالى گردانيدى و در اجل و مقدار كم و زياد عمر (كه ابدا ساعتى از آنچه تو مقدر كرده اى زياد و كم نخواهد شد) ما بندگان را به طول امل (و به فراموشى مرگ و به خيال عمر دراز) گرفتار امتحان فرمودى (و به ترس و بيم از حوادث و امراض در امر مقدر حتمى عمر بيازمودى تا مراتب ايمان بندگان خود را به خود آنها نشان دهى و ضعف و قوت ايمانشان به خدا و تقدير خدا در امر رزق و عمر بر خود آنها معلوم گردد و هم سرنوشتهاى ديگر از صحت و مرض و غنا و فقر و عزت و ذلت و غيره كه تمام به تقدير و مشيت ازلى تو معين است و تغييرپذير نخواهد بود ايمان و اعتقادشان را بيازمائى) تا آنكه (در اين آزمايش ما تو را فراموش كرده و) روزى و ارزاق خود را از خلق كه همه روزى خوار تواند درخواست كرديم (زهى ناسپاسى و سستى اعتقاد به خدا) و در عمر خود به عمر دراز معمران عالم (كه پانصد سال و هزار سال عمر كرده اند) طمع بستيم.
̶ پس اى پروردگار ما درود فرست بر محمد و آل پاكش و به ما يقين درست و (ايمان كاملى) عطا فرما كه آن يقين ما را از زحمت و رنج درخواست (و طلب چيزى كه تو بر ما نخواسته اى و مقدر نفرموده اى) آن يقين كفايت نمايد و به ما وثوق و اعتماد خالص به حضرتت (بى شائبه شك و ريب) الهام فرما كه ما را در امر معاش آن وثوق و اعتماد از سختى و تعب روزگار معاف سازد
̶ و اى پروردگار تو به كرمت آنچه را كه از وعده هاى خود (در امر رزق و عمر و غيره) به طور صريح و روشن در كتاب وحى خود فرمودى و هم در پى تاكيد آن قسم ياد كردى براى آن است كه اهتمام ما را در امر معاش (و رنج و غصه رزق) قطع سازى (و خيال ما را در امر روزى و ساير امور عالم آسوده گردانى) تا زحمت اشتغال و اهتمام در رزقى كه تو خود ضمانت آن فرمودى از ما برطرف سازى (و خاطر ما را آسوده فرمائى)
̶ لذا در كلام خود وعده فرمودى و كلام تو حق و حقيقت و راست ترين كلام خواهد بود و باز (براى اطمينان خاطر و آرامش قلب) بندگان قسم بر آن وعده ياد كردى آنجا كه در كتاب خود فرمودى (اى بندگان) رزق شما و هر چه به شما (در كتاب الهى) وعده دادند در آسمان (مشيت ازلى حق) مقدر گرديده سپس به قسم تاكيد نمودى
̶ و فرمودى قسم به خداى آسمان و زمين كه البته اين وعده خدا (و تمام وعده هاى قرآنش همه) حق و حقيقت است بدانسان كه شما با هم سخن مى گوئيد يعنى همانگونه كه نطق و تكلم بندگان با يكديگر واقع و محقق است وعده ى خدا هم واقع و حقيقت به طريق اولى خواهد بود (و اين وعده در قرآن موكد به قسم براى اطمينان ما بندگان فرمودى كه ما در امر رزق و عمر و ساير مقدرات بر زحمت و سعى خود اعتماد نكرده و بر اين و آن توسل نكنيم بلكه عموما در تمام امور و خصوصا در امر رزق خود بى دغدغه تنها به خدا وثوق و اعتماد كامل و توكل دائم داشته باشيم.)
== نیایش سی ام: هنگامى كه امام سجاد مبتلا به قرض دارى مى گرديد براى اداء دين به اين دعا با خدا راز و نياز مى كرد.==
پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و مرا از رنج و غم دين عافيت بخش (يعنى دينم را ادا فرما تا غم و اندوه دل به دل به آسايش خاطر گردد) دين آبرويم را مى كاهد (و رخسارم را فرسوده مى دارد) و ذهنم را پريشان و فكرم را متفرق مى سازد و شدت اهتمام و توجه خاطر به قرضمندى شغل و كارم بطى ء و طولانى مى شود (يعنى كارى را كه بايد در يك روز انجام دهم بواسطه هم و غم دين بسا يك هفته طول مى كشد)
̶ اى خداى من به تو از هم و غم قرض مندى و از فكر و خيال دين و بيدارى شب از غصه آن پناه مى برم. پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و مرا از رنج و غصه ى دين پناه ده و باز اى خدا مرا از ذلت و خوارى آن در حيوه دنيا و از عقوبت آن در دار آخرت در پناه خود بدار و درود فرست بر محمد و آل پاكش و مرا به وسعت فزون (از حد كفاف) يا دارائى به حد كفاف از غصه ى دين پناه بخش.
̶ خدايا درود فرست بر محمد و آل پاكش و مرا (در امور زندگانى) از اسراف و زياده روى باز دار و به بذل و بخشش به فقيران و مستحقان و به اقتصاد و ميانه روى در معاش استوار ساز (يعنى مرا به زندگانى به اقتصاد و بذل و بخشش به فقرا پيوسته موفق گردان) و حسن تقدير (يعنى نظم و ترتيب نيكو به قدر و اندازه معتدل در امر معاش) به الهام خود بياموز و به لطف و كرم خود مرا از تبذير و اسراف نگاهدار و از اسباب و وسيله هاى حلال رزق و روزيهاى ما را كفايت فرما (تا به طريق حرام كسب روزى نكنيم) و به راه خير و احسان انفاق و بخششم را روى آور (يعنى مرا توفيق ده كه به راه رضا و خشنودى خدا و احسان به نيكان فقرا با اخلاص و بى ريا مالم را انفاق كنم نه به راه هوا و هوس و خودنمائى و ريا كه هيچ اجر در انفاق ريائى و هوسرانى نخواهد بود)
̶ و (اى خدا) مال و ثروتى كه ايجاد كبر و غرور كند يا منجر به كبر و غرور شود يا موجب طغيان و كفران و خودسرى گردد آن مال و ثروت را از من دور دار
̶ اى خداى من صحبت و رفاقت فقيران را محبوب من گردان و مرا بر دوستى و رفاقتشان با حسن (اخلاق و حلم و) صبر مويد و موفق بدار (تا اگر بر من امرى شاق و كارى مشكل در راه رفاقت ايشان پيش آيد و رنج و زيانى و خرج و اعانه اى بر آنها لازم شد تحمل كنم و رنج و خرج بر آنان را دخل و راحت شمارم و دست از رفاقتشان برندارم)
̶ و اى خدا هر آنچه كه از متاع و مال دنياى فانى كه (ناچيز است) از من باز گرفتى آن را در خزينه هاى (رحمت و الطاف) باقى ابدى خود براى عالم آخرتم ذخيره ساز
̶ و هم آنچه از حطام دنيا (يعنى از نعم فانى نابود شدنى دنيا) به من معجلا عطا فرمودى آن را نيز (در راه طاعتت) وسيله بلوغ من به جوار حضرتت شود گردان و واسطه ى نيل به مقام قرب خود و وصول به بهشت رضوان خويش به كرمت قرار ده كه توئى اى خداى من صاحب فضل و كرم بزرگ و عطا بخش بى عوض و داراى كرم و رحمت بى پايان.
== نیایش سی و یکم: هنگام ذكر توبه و درخواست توبه به درگاه اله عالم به اين دعا با خدا راز و نياز مى كرد.==
اى خدا(ى عالم) اى آنكه بالغ نظران عالم در اوصاف كمال نعوت جمال و جلال تو همه حيرانند) هم هرگز به كنه تو را (نشناخته به حقيقت توصيف نتوانند كرد (و در مدح شايسته تو عاجزند و تمام انبياء و اولياء و عارفان ربانى چون صفاتت عين ذات مقدسه است همه در معرفى اوصافت به عجز معترفند)
̶ و اى خدائى كه اميد اميدواران عالم از پيشگاه حضرتت به جائى تجاوز نخواهد كرد (بلكه هر بنده اميدوارى به درگاه تو چشم اميد گشوده و دست حاجتش تنها به سوى تو دراز است)
̶ و اى خدائى كه هرگز اجر و پاداش نيكوكاران نزد او ضايع نخواهد شد (بلكه اجر عملشان را چندين برابر عطا خواهى كرد).
̶ اى خدائى كه اهل طاعت و عبادت از قهرت در منتها درجه ى خوفند
̶ و اهل زهد و تقوى در نهايت رتبه ى خشيت (خوف ترس از تقصير در طاعت و خشيت ترس از هيبت و جلال است پس هرگاه مردم خداپرست و با زهد و تقوى از تقصير و قهر و جلال خدا ترسان باشند ديگران البته اولى به خوف و خشيتند)
̶ اين است به درگاهت (حال پريشان و) مقام التجاء كسى كه به دست عصيان (و گناهان مى گردد) و از گناهى به گناه ديگر منتقل مى شود) و مهار اختيارش را دست خطاها به هر طرف مى كشد و ديو رجيم بر جان او استيلا يافته لذا در انجام فرمانت تقصير و افراط كردم و به جانب آنچه نهى از او كردى از غرور و جهل دست دراز كردم
̶ مانند كسى كه از قدرتت بر خويش بى خبر است يا به مانند آنكه فضل و احسانت را در حق خود منكر است و بدين سبب عمر به غفلت و معصيت مى گذراند) تا آن هنگام كه چشم هدايت بگشايد و ابرهاى عمى و ضلالت از پيش چشم بصيرتش برطرف شود (يعنى تا روز رحلت به عالم آخرت) آن روز ظلم و ستمهائى كه به نفس خود كرده (همه را فرد فرد) به شمار آرد و به فكر و انديشه در مخالفتهاى پروردگارش فرورود در آن حال بر بسيارى گناهان بزرگ خود بينا شده عظمت (گناه بزرگ و عقاب سخت) مخالفت خود را به چشم مشاهده خواهد كرد (و در آن حال او را غم و اندوه و حسرت از فوت وقت و عجز از تدارك اعمال)
̶ با شرم و خجلت و حياى بسيار به درگاه تو اى خدا روى آرزو و اميدوارى آورد و از همه ى عالم دل بر كند و يك جهت با شوق و رغبت روى به سوى تو كند (و مشتاقانه اقبال به آن درگاه لطف و كرم كند) چرا كه منحصرا تمام اطمينان خاطرش به تو و طمع و اميدش به طور قطع و يقين به احسان و اكرام تست و هم بيم و هراسش تنها از عقاب تست و آنجا جز تو از همه عالم طمع بريده و دلش از هر خوف و اضطراب امر مخوف و انديشه ناكى غير تو فارغ خواهد بود (يعنى در آن عالم بنده جز به خدا به هيچ كس اميد لطف و احسانى ندارد و از هيچكس جز خدا هم ابدا خوف و هراس و اضطرابى نخواهد داشت و آنجا اميدش منحصرا به كرم و رحمت خدا و هراس و بيمش از قهر و انتقام خداست در صورتى كه بندگان بايد در دنيا چنين باشند كه در اثر ايمان به خدا اميد و بيمى جز به او نداشته باشند و به غير خدا ابدا نظر به كسى نكنند.
(موحد چه زر ريزى اندر برش
چه شمشير هندى نهى بر سرش
اميد و هراسش نباشد ز كس
بر اين است بنياد توحيد و بس)
̶ پس در آن هنگام بنده در حضور حضرتت با حال تضرع و زارى و خشوع و خضوع ايستاده و چشم تذلل بر زمين افكنده و در پيشگاه عزتت به حال ذلت از شرم سر به زير انداخته و با آنكه تو بر اسرار پنهانش داناتر از خود اوئى باز براى اظهار خضوع و فروتنى اسرار درونش را بر تو عرضه مى دارد و نزد حضرتت براى اظهار خضوع و شرمندگى عدد گناهانش را به شماره مى آورد در صورتى كه تو بهتر از او بر شمارش آگاهى و هم به درگاه كرمت پناه مى جويد (و از اهوال) آن روز بزرگ و واقعه عظيم كه بر او در علم تو (و مشيت ازلى تو) محقق و مسلم بوده و هم از قبايح اعمالى كه به حكم تقديرت در عذاب و عقاب آن باقى مانده و ملازم او گرديده است به كرمت پناه آرد
̶ و در عين حال اى خدا عدل تو را هرگز انكار نكند اگر هم او را عقاب كنى و عفو و كرم تو را عظيم شناسد اگر از او درگذرى و به حالش ترحم كنى زيرا توئى خداى كريم (كه لطف و كرمت را حد و نهايت نيست) آمرزش گناه بزرگ خلق در پيش درياى رحمت و مغفرتت بزرگ نيايد (و قطره اى ننمايد).
̶ اى پروردگار من اينك من بر آنچه امر فرمودى از دعا و التماس به درگاهت به اطاعت فرمان آمده ام (و به دعا از حضرتت درخواست مى كنم و آنجا ز و وفا به وعده ات را (كه بندگان را فرمودى دعا كنيد به درگاهم تا مستجاب كنم) از تو اجابت دعاى خود را مى طلبم (پس اى خدا به وعده ات وفا كن و دعايم مستجاب فرما).
̶ پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و مرا با مغفرت و عفو خود ملاقات كن چنانكه من با اقرار و اعتراف (به گناهم) تو را ملاقات مى كنم و مقامم را رفيع تر گردان از آنكه گناهان مرا به خاك هلاك افكند چنانكه من به خوارى و فروتنى رو به درگاهت آوردم و عيب و زشتيهايم در پرده لطفت مستور دار چنانكه مرا از عقوبت و انتقامت مهلت دادى (و به حلم خود معاف داشتى و به عفو و كرمت از من درگذشتى).
̶ پروردگارا (در حق من كرم كن) و نيت و قصد قلبم را در طاعتت پايدار گردان و معرفت و بصيرتم را در پرستش خود استوار ساز و مرا از اعمال خير به كارى كه جانم را از پليدى و ناپاكى خطا و گناهان پاك سازد موفق بدار و مرا بر آئين (پسنديده) خود و آئين پيغمبر خويش محمد مصطفى عليه النحيه و السلام هنگام رحلت بميران.
̶ پروردگارا من با اين حال (زار) و مقام (تذلل) از گناهان خود از بزرگ و كوچك و زشتيهاى پنهان و آشكار و لغزشهاى گذشته و آينده خود از همه به درگاه (عفو و كرم) حضرتت توبه مى كنم آنگونه توبه اى كه ديگر به معصيت و گناه با نفس هم حديث نكرده و ابدا بازگشت به خطا و عصيان را در خيال به خاطر نگيرم (و هرگز قصد عمل زشت نكنم)
̶ و تو اى خدا در كتاب محكم خود (قرآن عظيم) فرموده اى كه البته توبه بندگانت را بپذيرى و از گناهانشان (به عفو و كرم) درگذرى و (هم فرمودى) كه توبه كنان را دوست مى دارى پس اى خداى من (بر اين قول و عهد خود) توبه مرا چنانكه وعده فرمودى بپذير و اعمال زشتم را چنان كه ضمانت كردى عفو كن و محبتت را با من چنانكه شرط كردى حتم و لازم گردان
̶ و شرط من هم با تو اى پروردگار آنكه هرگز بازگشت به عملى كه ناپسند تست نكنم و ضمانت كنم كه ديگر به كارى كه نزد تو ناشايسته است رجوع ننمايم و عهد كنم كه از اين پس من از جميع معصيت و نافرمانيت دورى گزينم
̶ اى خداى من تو به آنچه من كرده ام (از اعمال بد) تحقيقا از من به آنان آگاهترى (زيرا من معاصى خود را بسيار فراموش خواهم كرد اما تو هيچ فراموشى نخواهى داشت) (لا يعزب عن علمه مثقال ذره).
̶ پس از گناهانم كه همه را مى دانى درگذر و به قدرت كامله ى خود (كه هيچ كس از آن تخلف نتواند كرد) روى مرا به جانب آنچه محبوب تست بگردان
̶ اى خداى من و به ذمه ى من حقوقى است كه آنها را به خاطر دارم و حقوقى كه فراموش كرده ام و تمام آنها در مقابل چشم تو كه خواب ندارد و در حضور علم تو كه فراموشى و نسيان نپذيرد همه عيان و مشهود است (زيرا تو بصير و عليمى به عين ذاتت و علم حضوريت عين بصر است كه به تمام كلى و جزئى بى نهايت عالم محيط است و هرگز چيزى از مقابل علم حضورى تو دور نتواند شد) پس اى خداى من تو به اهل آن حقوق كه از بندگانت در ذمه ى من است عوض عطا فرما و گناهى كه (در عدم اداى آن حقوق) كرده ام عفو و محو فرما و بار گران آن عصيان را (به واسطه عفو) بر من سبك گردان و مرا از آنكه بازبمانند آن عصيان مرتكب شوم نگهدارى كن (و محفوظ دار)
̶ كه اى خدا توبه نگهبان من از عصيان نتواند شد مگر به حفظ و نگهدارى تو و من از خطاء (و گناه و لغزشها) خوددارى نتوانم الا به قوت و نيروى (لطف و عنايت) حضرتت پس بارالها تو مرا به نيروئى كافى كه (با هواهاى نفس و شهوات طبع و وساوس عادات و شيطان) مقاومت تواند كرد قوت و نصرت بخش و بر من عصمتى (به لطف خاص خود) بگمار كه (مرا از گناه و كار زشت) منع تواند كرد.
̶ بارالها و چه بسا بنده اى كه از گناه به درگاه تو توبه كرده و او در علم غيب نزد تو (معلوم) است كه توبه اش را فسخ و باطل خواهد ساخت و به جرم و گناه بازگشت مى كند. من اى خدا به تو پناه مى برم كه اين چنين بنده اى باشم پس (كرم كن و) همين توبه ى مرا توبه اى قرار ده كه (ثابت بماند و) ديگر بعد از اين توبه محتاج به توبه ديگر نشوم (و ابدا توبه ام را نشكنم و) آن توبه (در اثر ثبات و عزم) سبب بر محو گناهان گذشته شود و موجب سلامتى از خطا و عصيان در باقى عمر گردد.
̶ اى خدا من از جهالت و نادانيم (در طاعت و معرفتت به درگاه لطف و حلمت) عذر خواه آمده ام و از عمل زشت خود از تو بخشش و آمرزش مى طلبم پس (كرم كن و) عذرم بپذير (و از فعل زشتم درگذر) و به لطف و احسان مرا در كنف رحمتت در آور و (در پرده) عافيتت (به فضل و كرم) مستور و محفوظ دار
̶ اى خدا و من (به توفيق تو) از هر چه خلاف اراده تست و يا هر چه سبب زوال محبت تست از خطرات قلب و نگاه چشم و گفتار زبان از همه به درگاهت توبه مى كنم آن چنان توبه اى كه به آن توبه تمام اعضاء و جوارحم از ترك اداء حقوقت سلامت بماند و از آنچه ستمكاران مى ترسند كه آن الم سطوتها (و قهر و انتقام) تست در امان خود ايمنى بخشى (يعنى پروردگارا من به توفيق تو توبه اى مى كنم كه قلبم را از خواطر شيطانى و انديشه هاى كج و فكر و خيالات باطل نگاهدارد و چشمم را از نگاه خيانت و نگاه حسد و شهوت و خشم و غضب با خلق حفظ كند و زبانم را از تهمت و غيبت و دروغ و بدگوئى و دشنام مردم محفوظ گرداند به توبه اى كه حقوق تو را ادا كنم و در حق بندگانت هم ظلم و جور نكنم تا در قيامت و در هر عالم از سطوات قهر و انتقامت در امان باشم)
̶ اى خدا پس تو هم بر تنهائى (و بى كسى) من در پيشگاه حضرتت ترحم كن (كه من اينجا در حضور تو غير تو كسى و فرياد رسى و يار و مونسى ندارم غريب و تنها و بى يار و ياورم در اين حال به حالم ترحم فرما) و از ترس و وحشت قلبم و بيم و اضطراب اركان وجودم از هيبت قهر و جلالت بر من ترحم كن (كه ابدا تاب هيبت و جلال تو را ندارم نه من بلكه تمام قواى عالى و دانى عالم تاب قهر و سطوت و جلال و مهابت و هيبت و انتقام تو را نخواهند داشت).
̶ اى خداى من مرا گناهان در پيشگاه حضورت سخت با ذلت و خوارى به پا داشته پس اگر من سكوت كنم (و به درگاهت ناله و فرياد نكنم) كسى از طرف من سخنى (به عذرخواهى و شفاعت) نخواهد گفت و اگر خود شفاعت خويش كنم به شفاعت اهليت ندارم (و شفاعتم مقبول نخواهد شد) كه هيچ بنده مجرم عاصى پر گناه ستمكار قابل آنكه نزد سلطان شفيع خود شود نخواهد بود
(تبصره البته بايد دانست كه در اين دعاى توبه اين سخنان و بلكه تمام ادعيه كه امام عليه السلام به درگاه خدا عرضه مى دارد تعليم طريق توبه و دعاست به امت زيرا اگر به ظاهر آن مقصود باشد امام معصوم است و عصيان و گناهى ندارد تا توبه از آن كند پس به طور كلى اين اظهارات يا مقام تذلل و عبوديت است يا حسنات الابرار سيئات المقربين است يا غرض از آن كيفيت دعا و تعليمات كلى به امت آموختن است براى رابطه با خدا و طريق راز و نياز با حق و شرح امورى كه به بندگان در راه معرفت و عبوديت و عرض حاجت به درگاه عزت حضرت احديت تعلمش لازم و تذكرش ضرور است خواهد بود و تمام پيمبران و رسول اكرم و آل اطهارش گناه به معنى مخالفت به امر خدا و ترك طاعت واجب ابدا ندارند لذا اين اظهارات بر محملهائى بايد توجيه شود كه با مقام و منصب عصمت و طهارت مناسب باشد پيغمبر اكرم نيز كه فرمود انى لا ستعفر الله فى كل يوم سبعين مره نه مقصود استغفار و توبه از گناه و عصيانست چون با دليل متقن عقل و نقل و كتاب و سنن انبياء و اولياء جميعا معصومند و گناهشان ترك اولى خواهد بود و خصوص خاتم النبيين و اوصياء آن حضرت همه منزه از عصيان بلكه به شايد مبرا از ترك اولى نيز باشند صلواه الله عليهم اجمعين).
̶ خدايا درود فرست بر محمد و آل پاكش و كرمت را بر خطا و گناهم شفيع مى ساز و بر گناهانم به عفو و رحمتت بازگشت فرما (يعنى به كرم و بزرگوارى گناهانم ببخش) و كيفر اعمالم را عذاب و عقوبتت قرار مده (بلكه به عفو و رحمتت حواله كن) و نعمت و احسانت را بر من وسيع و منبسط قرار ده و (زشتى) مرا در پرده (لطف و كرم) به پوشان و با من آن كن كه سلطان عزيز بزرگوارى با بنده ذليل و خوارى كه به درگاهش تضرع و زارى مى كند خواهد كرد كه البته آن سلطان با آن بنده ترحم و بخشش مى كند يا با من چنان كن كه شخصى دارا و غنى (با كرم وجود) با فقير بينوائى كه به درگاهش عرض نياز و اظهار حاجت مى كند آن خواهد كرد و او محققا با فقير زار كرم و احسان مى كند (و نعمت و رفعت مى بخشد) پس تو كه ارحم الراحمينى البته ترحم خواهى كرد.
̶ اى خدا من وسيله پناه يافتن به درگاه تو جز عزت و بزرگواريت ندارم پس مرا در حرز رحمتت پناه ده و اى خدا من شفيعى (كه از گناهانم به درگاهت شفاعت كند) ندارم تو فضل و كرمت را شفيع من گردان (كه بهترين شفيع بندگان گنهكار همان لطف و كرم خداست) و اى خدا خطا و گناهانم سخت مرا ترسان و هراسان ساخته تو (كرم فرما و) به عفو و بخششت دلم را از اين خوف و هراس ايمن ساز.
̶ اى خدا من تمام اين سخنانى كه به درگاهت عرض كردم چنان نيست كه اعمال بد خود را نمى دانم و يا گذشته و سابقه افعال زشتم را فراموش كرده ام ليكن براى آن اين اظهارات را مى كنم كه آسمان و هر كه در آن آفريده شده و زمين و هر كه به روى آن وجود دارد همه ناله پشيمانى مرا بشنوند و فرياد و التجاء مرا به توبه و انابه به درگاه كرمت بنگرند
̶ كه شايد از آنان (كه در آسمان و زمينند) كسى به رحمتت بر حال زار من و موقف سخت (و حال پريشان) من ترحم كند يا بر احوال (و اهوال قلب فكارم) رقت آرد و عطوفت كند تا از او به دعائى در حق خود نائل شوم كه آن دعاى او از دعاهاى من نزد تو بهتر پذيرفته شود (و زودتر مستجاب شود) تا كسى (از آن اهل آسمان و زمين) كه شفاعتش به پيشگاه حضرتت از شفاعت من محكمتر است (و مقبولتر) شفاعت او از قهر و غضبت موجب نجات من گردد و سبب فوز و كاميابى من به مقام رضا و خشنودى تو شود (يعنى اى خدا من مى دانم كه گناه و خطايم بسيار است و هيچ سوابق اعمال زشتم را فراموش نكرده و لذا قابل آن نيستم كه به درگاهت دعا كنم و به اجابت رسد اما اين همه دعا و التماس به گفتار گوناگون به درگاهت از آن مى كنم كه شايد از اهل آسمان و زمين فرشتگان رحمت و بندگان با صدق و حقيقت ناله و فرياد و فغانم برخى بشنوند و به حالم ترحم كنند و بر من دعائى و شفاعتى به درگاهت كنند كه در حق من پذيرفته شود و موجب رضا و خشنودى حضرتت از من گردد و مرا به سعادت ابد نائل سازد و كشتيم به ساحل نجات و فيروزى رساند با آنكه همان ترحم و رقت قلب و عطوفت خلق هم رشحه اى از درياى رحمت بى انتهاى تو و از منبع اسم رئوف و رحيم تست پس نظرم به ترحم خلق نيز چشم به رحمت واسعه ى تست نه طمع به خلق كه بى افاضه و احسان تو خلق آسمان و زمين همه فقير الذات ربطى الوجود معدوم الهويه اند و لا مدبر و لا مقدر و لا موثر فى الوجود الا الله تعالى شانه و سلطانه)
̶ اى خدا اگر ندامت و پشيمانى از گناه توبه است و بازگشت به درگاه تست من از همه عالم نادم و پشيمان ترم (كه بيش از همه بر سختى عقابت آگاهم و اگر (عزم) ترك معصيت انابه و رجوع است به آن درگاه باز من اول انابه كننده به حضرتت خواهم بود (كه من صبح و شام به درگاهت به لابه و انابه مشغولم) و اگر استغفار و طلب آمرزش از حضرتت موجب محو گناهانست من هم از مستغفران و آمرزش طلبان درگاه توام.
̶ اى خدا چنانكه (بندگان گنهكار را) امر به توبه فرمودى و قبول توبه آنها را ضمانت كردى و خلق را ترغيب و تحريص به دعا نمودى و به آنان وعده اجابت كردى پس اى خدا درود فرست بر محمد و آل پاكش و توبه ى مرا هم به كرمت قبول فرما و مرا به محل محرومى و نااميدى از درگاه رحمت (بى انتهاى) خود بازمگردان كه همانا توئى كه بسيار (و بى نهايت) بر بندگان گناهكارت توبه پذيرى و در حق خطاكاران تائب و نالان به درگاهت بى حد مهربانى خدايا درود فرست بر محمد و آل پاكش (و اين تحيت و ثناى ما بر آن حضرت سپاسگذارى ماست) زيرا به وجود آن بزرگوار تو ما امت را (به توحيد معرفت و طاعت و سعادت ابد) هدايت فرمودى
̶ و نيز درود فرست بر محمد و آل پاكش (باز بدين سبب بر او طلب درود و رحمت از تو مى كنم) كه آن حضرت ما را (از ورطه جهل و شرك و ارجاس جاهليت و ذلت و نكبت رهانيد و از فقر مالى و فقر عقلى و اخلاقى و اجتماعى و فقر علمى و عملى) به واسطه آن وجود مبارك (كه مظهر رحمت واسعه تست ما امت را نجات دادى و باز درود و رحمت فرست اى خدا بر محمد و آل پاكش چنان رحمتى كه ما را (از قهر و عقاب و رنج و عذاب) روز قيامت نجات دهد كه آن روز بيچارگى و فقر و حاجت جميع خلائق است به حضرتت اى خدا همانا تو تنها بر كليه ى اشياء قادر و توانائى و اين شفاعت به رحمتت از ما امت بسى بر تو سهل و آسانست (پس كرم كن و به شفاعت آل رسول گرامى كه مظهر رحمت واسع تست ما امت مرحومه را از قهر و عقاب خود نجات ده و به رحمت ابد و بهشت سرمد مقام بخش).
== نیایش سی و دوم: بعد از نماز شب در مقام اعتراف به گناه خود (يعنى فقر و حاجت خود) با خداى خويش به اين دعا راز و نياز مى كرد. ==
اى خداى عالم اى داراى ملك پاينده ابدى (همان ملك وجودى كه ظل حق و اشراق حق و نور وجه و فيض تجلى خداست البته هرگز عدم پذير نيست و پاينده ابديست ابدى الوجود و سرمدى الحقيقه است اگر به دريا تشبيه شود قطره اى از آن درياى نامتناهى از ازل تا ابد كم نخواهد شد زيرا ملك او وجود منبسط و اشراق شمس حقيقه الوجود الهيت است و چنانكه خدا ذاتش ازلى و ابدى و سرمديست اشراق او و فيض او و تجلى و نور وجه او كه «كل شيى ء هالك الا وجهه» آن هم به بقاى حق باقى و ابدى است و فناپذير نيست اما وجود مضاف به خلق است كه فنا و زوال و حدوث پذير است و دستخوش هست و نيست تواند بود)
̶ و اى سلطان مقتدر بدون هيچ سپاه و بى نياز از هر معين و يار
̶ عزت (و دولت) باقى ابدى تو به مرور دهور و در گذشت روزان و روزگاران و ماه و سالان برقرار و بى زوال خواهد بود
̶ او را حد و نهايت نيست اوليتش بى حد آخريتش بى انتهاست
̶ ملك بى انتهاى تو را پايه بلنديست تمام اشياء (و بلند نظران عالم) در مرتبه مادون انتهاء و استعلاى او سقوط يافته اند
̶ و به كوتاه ترين رتبه از آن ملك مختار تو بلند پايه ترين مدح و توصيف عارفان الهى وصول نخواهد يافت
̶ هر وصف ( و مدح و تعريف) در مقام معرفتت به گمراهى و حيرانى مى كشد و هر نعت و تعريف دون بلوغ توصيف حضرتت ناچيز و باطل است لطيفترين قواى ادراكى (و عالى ترين نظر بلند فكران عالم) در مقام بزرگى و كبريائيت حيران و سرگردان است
̶ اين است (وصف و نعتت كه) توئى خداى اول در اوليت خويش (و مبدا مبادى ملك هستى و علت العلل كل آفرينش) به موجب همين (اوليت و ازليت ذات) وجودت هم دائم و ابدى و بى زوال و سرمديست (يعنى تو آن بزرگوار خدائى كه به وصف و مدح و فهم عقل و انديشه درنيائى و وصف اوليت و ازليتت عين وصف آخريت و ابديت است چون هر دو عين ذاتست و ذاتت بسيط الحقيقه به حكم برهان واحدى المعناست به حكم «قل هو الله احد» كه امام (ع) احدى المعنى تفسير فرموده پس آن ذات يكتا احدى الصفات احدى الجهات احدى الحيثيات است حيث فاعلى او عين غائى است چه او تمام دايره وجود است و در دايره نقطه مبدا عين منتهاست پس حيث اوليت عين حيث آخريت است به همان حيث كه اولست به همان حيث آخر است). (يعنى به ذاته علت فاعلى و علت غائى عالم وجود است) هم ظاهر الذات و هم باطن الكنه است (هو الاول و الاخر و الظاهر و الباطن) توصيفش از كلام وحى اوست (تعالى الله عما يصفه الواصفون علوا كبيرا)
̶ و من آن بنده ى ضعيف توام كه عملم ضعيف و ناچيز است و اميد و آرزويم (به رحمت بى انتهايت) بسى جسيم و بزرگ است (اى خدا) اسباب وصول (به مقام قرب و شهود حضرتت) از دست من بيرون است مگر آن سببى كه رحمتت به دست دهد (و عنايتت شامل حالم گرداند) و هر رشته ى اميدى جز رشته ى رحمت و عفو و بخششت كه من (و همه ى عالم) بدان چنگ زده ايم از من منقطع گرديده (تنها رشته ى اميدم به لطف و عفو و بخشش و مهربانى تست)
̶ آنچه از طاعتت كه من بر آن اعتماد كنم بسيار كم است و آنچه از معصيتت و نافرمانيت كه رجوع مى كنم (به آن در اعمالم) بسيار زياد است و ابدا بنده ى تو هر چند بد كرده باشد (بسيار) باز مقام عفو و رحمتت از آن وسيعتر است كه شامل او نگردد پس (اى خداى مهربان) از گناه من درگذر.
̶ پروردگارا و البته علم (حضورى ازلى) تو بر اعمال پنهانى محيط است و هر امر مستور و پنهانى (در عالم) در پيش علمت مكشوف و هويدا است و از علم محيطت دقايق امور خلقت پوشيده نيست و حقايق عالم غيب و اسرار پنهان خلق هيچ از محيط علمت يك لحظه غايب نخواهد شد
̶ و اى خدا دشمنت ابليس خبيث سخت بر من (بنده ى ضعيف) مسلط گرديده و همان دشمنى كه براى اغوا و گمراهى من تا روز قيامت تو مهلت خواسته و تو او را مهلت دادى
̶ تا آن دشمن مرا در ورطه خطا و گناهان درافكند و من از همه ى آن گناهان از صغيره و كبيره اش كه همه موجب تباهى و فلاكت است به درگاه (عفو و كرم) تو مى گريزم (كه مرا از تعقيب و رسوائى آن گناهان جز درگاه عفو و رحمتت گريزگاهى نيست) و آن دشمن ( دست از فريب و اغواى من برنداشت) تا آنگاه (كه مرا به معصيت درافكند و بدان كرده بد به سخط و قهر و غضب تو مستوجبم ساخت در آن حال پس از مكر و فريبش روى از من بگردانيد و به كلمه كفر خود مرا تلقى و دعوت كرد آنگاه از من (و اعمالم) تبرى جست (و اظهار تنفر نمود) و (پس از آنكه مرا فريب داد و به معصيت افكند) به من پشت كرد و مرا تنها با خشم و غضب تو واگذارد و در پيشگاه قهر و انتقامت درافكند
̶ نه شفيعى كه به درگاهت مرا شفاعت كند و نه معينى كه بر قهر تو مرا ايمنى بخشد و نه حصنى (و سنگرگاهى كه در آن از خشمت پنهان شوم و نه ملجاء و پناهى كه از (عذاب) تو آنجا پناهنده شوم
̶ بارى اين است مقام (و حال و روزگار) كسى كه به درگاه تو پناه مى آورد و اين است محل (و مرتبه) كسى كه حضورت (به گناه و خطاى خود) اقرار و اعتراف مى كند اى خدا پس (كرم كن و) فضل و رحمت واسعت را (كه همه كس را فرا گرفته) از من هم دريغ مدار و رشته ى عفو و بخششت را كه بر همه رسا (و جميع گنهكاران را شامل) است بر من كوتاه مگردان و مرا محرومترين بنده اى كه به درگاهت به توبه و ندامت باز آمده قرار مده و نااميدتر كسى كه به اميدوارى بر تو وارد شده مگردان (يعنى چنانكه عفو و رحمتت بر تمام توبه كنندگان و اميدواران شامل است شامل حال من هم بگردان از آن رحمت واسعه كه عالمى را شامل است محرومم مساز) و مغفرت و آمرزشت را شامل حالم ساز كه همانا تو بهترين آمرزندگانى.
̶ اى خدا تو مرا به اوامرى امر فرمودى و من ترك آن اوامر كردم و از افعالى منع فرمودى و من مرتكب شدم و خيالات باطل نفس خطاها را بر من (نيكو) جلوه داد لذا راه تفريط (و عصيان) پيمودم
̶ نه روزى را به روزه گرفتن گواه (طاعت و بندگى خويش) به درگاهت برگرفتم و نه شبى را به تهجد (و نماز شب) قيام كردم و به سحرخيزى به درگاه رحمتت پناه جستم و نه به احياء سنت الهى پرداختم تا بقاى آن سنت موجب سعادت و حسن ثناء و نام نيك من گردد حاشا كه هر كس جانب احترام فرايض و واجبات احكامت را فروگذارد هلاك خواهد شد (يعنى من به سبب تفريط و ترك احياء و ابقاء سنت و فروض احكامت مستوجب هلاكت و عذاب هستم ولى تو به لطف و كرمت مرا عفو فرمودى)
̶ بارى و من آن نيستم كه به فزودن نافله اى (يعنى به انجام كار مستحبى به سويت متوسل شوم (و طمع كنم كه دعايم به درگاهت مستجاب و حاجتم روا گردد) در صورتى كه اوامر واجبت را كه به انجامش وظيفه داشتم بسيارى را به غفلت ترك اطاعت كردم و در مقامات حدود احكامت تجاوز و تعدى روا داشتم و هتك حرمت آن حدود الهى نمودم و بسى گناهان بزرگ مرتكب شدم كه عفو و كرمت بر فضيحت و رسوائيم پرده پوشى كرد (وگرنه رسواى عالمى مى گرديدم)
̶ و اكنون تضرع و زارى به درگاهت حال و مقام كسى است كه پيش خويش از تو شرمنده و (از اعمال بد) بر نفس خود خشمگين و از تو (كه عفو و كرم بسيار فرمودى) و راضى و خشنود است پس تو را با نفس ذليل خاشع و گردن كج و پشتى زير سنگينى بار گناهان خم ملاقات مى كند در حالى كه بين حال اميد و رغبت و خوف و خشيت به درگاهت ايستاده
̶ و تو اى خدا به رجاء و اميدوارى بندگان به لطفت و خوف و ترس خلقان از قهرت از هر كس سزاوارترى (زيرا هر خير و احسان از جود و كرم تست و هر خسران و زيان از قهر و انتقام تو) پس اى خدا ( كرم كن و) آنچه به كرمت اميدوارم عطا فرما و از آنچه مى ترسم (از قهر و غضبت) مرا ايمن ساز و بر من به عوائد عطاياى رحمتت كرامت فرما كه تو اى پروردگار من كمترين كسى كه از او درخواست توان كرد (زيرا توئى كه از كرم وجود و عنايت خلق را آفريدى و خلق جود و كرم به خلقان دادى و كرامت و احسان خلق رشحى و قطره اى بلكه ظلى و بهره اى از درياى كرم تست) پس تنها به تو بايد خلق اميدوار باشند (كه مبداء هر جود و كرم و منبع هر خير و احسانى نه به خلق كه همه هم در وجود و هم در كرم وجود به تو محتاجند.)
̶ اى پروردگار من در صورتى كه در دار فناء (و عالم دنيا) تو به عفو و كرم بر عيوب و خطاهايم پرده كشيدى و به فضل و احسان زشتيم مستور فرمودى و به حضور امثال و اقرانم مفتضح و رسوا نساختى پس كرم فرما و هم از فضيحت و رسوائى در عالم بقا و دار آخرت مرا پناه بخش در آن موقف كه فرشتگان مقرب و رسولان مكرم و شهيدان راه حق همه گواه (و شاهد و ناظر) اعمال منند و بندگان نيكوكار از همسايگانم كه من اعمال زشتم را از آنان پنهان مى داشتم (كه مرا رسواى خاص و عام نكنند) و هم از خويشانم كه براى حفظ حشمت و آبرويم به آنها اطمينان خاطر نداشتم و مى ترسيدم كه بر اسرار پنهانم (و اعمال زشتم) آگاه شوند
̶ و پرده پوشى نكرده (بلكه آبرووشان و وقارم را ميان خلق به خاك ريزند) اما به مغفرت و آمرزش تو اى خداى من اعتماد و اطمينان كامل دارم (زيرا بر بندگان آمرزش و پرده پوشى وصف ذاتى تست) و تو اولى هستى از هر كس كه به او وثوق توان داشت و تو عطابخش تر هستى از هر كس كه به او اميدوار توان بود و با رافت و عاطفه تر از هر كس كه از او ترحم طلبند (و به دو همه چشم احسان دارند) پس اى خدا تو به حال من (در هر حال) ترحم كن
̶ كه توئى آنكه من هنگامى كه آب نطفه پست ناچيزى بودم مرا از پشت پدر (به حكم قوه شهوت كه مامور تست) فرود آوردى از مجراى تنگ استخوانهاى بدن (و عروق و شريانات آن) در تنگناى رحم مادر قرارگاه دادى و آن جا در حجابها (ى مشيمه و رحم و بطن) مستور گردانيدى و از حالى به حالى ديگر (براى سير به حد كمال) متبدل كردى (و به حكمت بالغه) به صورتهاى رنگارنگ و اطوار گوناگون متحول ساختى تا آنكه به صورت تام و كامل بشرى درآوردى و (طبق حاجت در عالم دنيا) به من از كرم جوارح و اعضاء عطا كردى چنانكه خود در كتاب آسمانى قرآن وصف فرمودى كه ما آدميان نخست نطفه بوديم و آنگاه علقه و گوشت پاره سپس استخوان و آنگاه استخوانها را به گوشت پوشانيدى سپس مرا خلقتى ديگر (كه روح انسانى و آدم مكرم است) طبق (مشيت ازلى ايجاد كردى
̶ و هر زمانكه) بر تكميل خود (به رزق تو محتاج بودمى و بى نياز از فضل و احسانت نبودمى) بلكه در همه حال به فضل و كرم نيازمند بوده و هستم) تو قوت غذاى مرا از فضل و زيادتى طعام و شراب كنيزت (همان مادرم) كه در درون او مرا مسكن دادى و در مقر رحمش وديعه گذاردى آنجا از زيادى غذاى مادرم (يعنى خون حيض او) مرا تغذيه و قوت (لايق به حالم) به من رسانيدى
̶ و اى خدا اگر تو مرا در اين دوران و در آن حالات (عجز و ناتوانى) مرا به نيروى خود وامى گذاردى (و به دست عنايتت نمى پرورانيدى (و يا مضطر به قوت و نيروى خود مى گردانيدى همانا مرا (بر انجام كارم) به كلى نيروى نبود و قوت و قدرت بسى از من دور بود
̶ در آن دوران (ضعف و ناتوانى) تو مرا به فضل و كرم غذائى لطيف و نيكو عطا كردى (و هر آنچه كرم فرمودى) همه صرف لطف و احسان تو بر من بود (نه به استحقاق و تقاضاى من) و اين لطف و كرم بر من از نخست خلقتم تا به حال بوده و هيچگاه محروم از احسانت نبودم و هرگز حسن و نيكوكاريت زمانى دير نشد (بلكه اول وقت حاجتم مورد عنايتت مى شدم) (و اى عجب كه اين همه سوابق محبت و احسان) باز وثوق و اعتمادم را محكمتر و كاملتر نسبت به حضرتت نمى گرداند تا (از اين حظوظ سمانى و نعم ظاهرى دنيوى) به توكل بر تو فراغت جسته و آن حظ و بهره هاى (كامل عالى روحانى) كه مرا نزد حضرتت (در عالم آخرت) مهياست از درگاه كرمت طلبم
̶ (فرياد) كه شيطان سخت عنان اختيار از دستم گرفته و (با اين همه لطف كه در حقم كردى باز) مرا به سوء ظن و ضعف يقين مى كشاند (تا سوابق احسانت و كرمهاى گذشته را فراموش كنم) و در رزق و روزى و ساير مقدرات و خيرات آتيه بدگمان به حضرتت گردم و به غير تو در حوائج متوسل شوم. اى خدا من به درگاه تو از شر وسوسه و فريب اين همجوار بد شيطان و اطاعت نفس از او به درگاه حضرتت شكايت مى كنم و به يارى تو از تسلط او عصمت مى طلبم (و به لطفت از فتنه اش امان مى جويم) و به درگاهت تضرع و زارى مى كنم
̶ كه رزق مرا از راهى سهل و آسان عطا كنى (و مرا به سوء ظن از فريب شيطان مبتلا نگردانى) پس تو را بر بزرگ نعمتهاى سابق (بى شمارى كه) (پيش از طلب و استحقاق من بلكه) ابتدا (و بى سابقه) به من عطا فرمودى تو را شكر و ستايش مى كنم و هم بر اينكه شكر احسان و انعامت را به قلبم الهام كردى باز تو را شكر و سپاس دگر مى گويم (زيرا الهام شكر و توفيق سپاسگزارى هم نعمت بزرگ تست كه آن موجب افزايش نعمتت مى گردد و آن هم شكرى دارد پس شكرى بر نعمت و شكرى بر توفيق شكر نعمت بايد كرد) اى خدا باز بر محمد و آل پاكش درود فرست و امر رزق مرا هم سهل و آسان مقرر فرما (تا به زحمت و رنج در معيشت گرفتار دنيا نشوم و فراغت براى طاعت و عبادتت بيابم و بيشتر عمر به جاى تحصيل روزى به كار علم و معرفت و طاعت كه غرض اصلى از خلقت است پردازم) و به آنچه بر من (در علم عنائى خود) مقدر فرموده اى مرا قانع گردان (زيرا همان تقدير اول عين حكمت و مصلحت بندگانست) و به آنچه (در قسمت ازلى) بهره ام مقرر داشتى مرا راضى و خشنود دار (كه همان قسمت ازلى عين صلاح و كمال مرحمت و لطف در حق خلق است.) و اى خداى من هر چه از جسمم كاسته و از عمرم درمى گذرد آن را به راه طاعت (و معرفت) خود مقرر گردان (چون عمرى كه به راه معرفتت صرف نشد ضايع و باطل گرديد) اى ذات پاكى كه بهترين روزى دهنده ى خلائقى (كه بى هيچ شرط و قيد بلكه به صرف جود و عطاى ذاتى به مومن و كافر و فاسق و عادل به همه بندگان و به تمام موجودات روزى مى دهى و رزق مناسب همه را بى عوض و بى شرط طاعت و معرفت و بى منت عطا مى فرمائى)
̶ اى خدا من همانا به درگاه رحمتت پناه مى برم از آن آتش قهرت كه به آن آتش بر اهل عصيان سختگيرى كردى و بر آنان كه از راه رضاى تو رو گردانيدند وعده ى عقاب دادى از آن آتشى كه نورش عين ظلمت و راحت و آسايشش عين دردناكى و الم است هر چه از آن آتش دورى جويند باز بدان نزديك شوند (يعنى آتش دوزخ به اهل معصيت چنان مسلط و از هر جانب بر دوزخيان محيط است كه هر قدر از آن دورى جويند بدان نزديك شده و ابدا دورى و فرار از عذاب دردناكش نتوانند) شگفت آتشى كه بعضى شعله هايش بعضى ديگر را مى خورد و برخى بر برخى ديگر حمله ور شود (مانند آتش كبر و نخوت و غرور در دنيا و آتش كينه و فتنه و حسد و رقابت كه بعضى بر بعضى ديگر غلبه و حمله ور مى شود در آخرت هم حقيقت اين اوصاف آن دوزخى است كه بدين وصف مذكور نمودار شود)
̶ آتشى است (عجب هولناك) كه استخوان معصيت كاران را سوخته و خاكستر مى گرداند و اهل دوزخ را از آن آتش آب سوزان حميم بياشاماند آتشى (مهيب و سخت دل) كه هر چه دوزخيان به آن آتش تضرع و زارى كنند توجه نكرده و آنان را ابقا نكند و هر چه از او رحم و عطوفت طلبند ابدا ترحم نكند و نه آتش كسى را كه با خشوع و التماس تسليم او شود از شدت عذاب تخفيف تواند داد. آتشى است (هولناك بى رحم) كه به شديدتر حرارت و سوزندگى با اهل دوزخ ملاقات كند با عذاب دردناك و عقوبت و انتقام سخت و وبال و حرمان ابدى.
̶ و اى خدا به تو پناه مى برم از عقربهاى دوزخ كه برگزيدن دوزخيان دهنها گشاده (و نيشها كشيده) اندوهم از مارهاى دوزخ و دندانهاى زهرآلودشان كه به اهل دوزخ (با چشم خشمگين) حمله ورند و هم پناه مى برم به تو از شرابهاى دوزخ كه چون اهل جهنم بياشامند همه احشاء و امعاء (اندرون بدنشان) را قطعه قطعه سازد و دلهاى ساكنان دوزخ را بشكافد و قلب آنها را از جا بركند و اى خدا من از (لطف و كرم) تو طريقى مى طلبم (موفقيت بر اعمال خير مى خواهم) كه مرا از آتش دوزخ دور سازد و به كلى (از عذاب جهنم) باز دارد (و محفوظ گرداند.)
̶ پروردگارا درود فرست بر محمد و آل پاكش و مرا هم به فضل و رحمتت از آن آتش (قهر خود) نجات بخش (و در پناه عفوت از عقابت ايمن ساز)
̶ كه همانا توئى كه خلق را (هر كه بخواهى) از كار ناپسند و ناشايسته محفوظ مى دارى و نيكوكارى عطا مى كنى.
̶ (يعنى تنها توئى كه هر كه را بخواهى حسن توفيق و شوق كار خير و حظ نيكوكارى عطا مى كنى و اگر بندگان را لطف و كرمت شامل نشود و آنها را به خود واگذارى همه به گناه و خطا مايل شوند و به هواى نفس و حب دنيا دل بازند و به لذات فانى دنيا پردازند و از اطاعت شهوت بر هلاك خود بشتابند) و توئى (يگانه سلطان مقتدر عالم) كه هر چه بخواهى مى كنى و قدرت كامله ات بر همه عالم نافذ است
̶ پروردگارا درود فرست اول بر محمد و آل پاكش هنگامى كه نام نيكويان عالم ياد شود و مادامى كه شب و روز در عالم رفت و آمد كند درودى فرست بر آن بزرگواران كه طول مدتش منقطع نشود و عددش به شمار نيايد درودى كه (عطرش) فضاى عالم را و (صيتش) عرصه ى زمين و آسمان را پر سازد.
̶ درود خدا بر او و آل پاكش باد تا به حدى كه او راضى و خشنود گردد و باز بعد از حد رضاى او درود بى حد و بى انتها بر آن بزرگوار فرست (اى خدا) اى مهربان ترين مهربانان عالم.
== نیایش سی و سوم: استخاره در كار و از خدا طلب خير و حسن عاقبت مى كرد.==
پروردگارا من از حضرتت خير و سعادتى كه بر من به علم ازلى مقرر فرموده اى به دعا مى طلبم. اى خدا بر محمد و آل پاكش درود فرست و بر من به خير (و سعادت و كامروائى و شادى و فيروزى دو عالم) حكم فرما و به حكم (يمحو الله ما يشاء و يثبت) هر چه غير خير است بر من در تقدير ازلى خود محو ساز و خير و سعادت به جاى آن ثبت فرما
̶ و به ما كار خير و نيكوئى را كه بايد برگزينيم الهام كن و آن را وسيله ى خوشنودى خود از ما به مقدراتت قرار ده بر هر چه (خير و شر و خوش و ناخوش) بر ما تقدير فرمودى ما را مقام رضا و تسليم عطا فرما (تا به هر چه مقدر تست شاد باشيم) و از دل ما هر شك و ريب را دور گردان و بر مقام يقين بندگان با اخلاصت ما را مويد فرما
̶ و ما را به عجز از معرفت و خوار شمردن نعمتهائى كه بر ما به تقدير ازلى اختيار كرده اى ناراضى مگردان تا (ما از نادانى و ناسپاسى) تقدير تو را (كه خير و سعادت است) مكروه داشته و آنچه تو مى پسندى بر ما از جهل ناپسند ما باشد تا كار ما از شقاوت به جائى رسد كه به هر چه از حسن عاقبت و سعادت دورتر است و به هلاكت و عذاب دنيا و آخرت نزديكتر به آن مايل باشيم (خلاصه يعنى خدايا به ما معرفتى عطا فرما كه هر چه تو در تقدير ازلى خود بر ما اختيار كرده و پسنديده اى پسنديده ما باشد و بدانيم هر نعمت يا مصيبت كه تو مقدر كرده اى بر ما همه خير است و با رضا و خوشنودى از تقديرت شكر و سپاست را به جاى آريم و هيچ از مقدرات تو بر ما مكروه و ناپسند نباشد كه اين مقام عالى رضا و تسليم و حسن عاقبت و سلامت در دين و دنيا و آخرتست و توفيقى ده كه به كارى كه ما را از حسن عاقبت و سعادت دور و به شقاوت و عذاب نزديك سازد ابدا مايل نگرديم رزقنا الله و اياكم)
̶ و آنچه از حكم قضاى نافذت كه همه عين مصلحت است ما مكروه داريم محبوب ما گردان و آنچه از فرمانت كه بر نفس اماره ما صعب است و مشكل مى شمريم بر ما (به كرمت) آسان گردان
̶ و ما را اطاعت و انقياد هر چه بر ما خواسته اى ملهم گردان (يعنى به الهام خود و به كشف و شهود كامل ما را مطيع اراده خود فرما تا جز آنچه تو خواهى در عالم هيچ نخواهيم و ميل و خواهش ما به كلى تابع ميل و اراده تو باشد و هواى نفسى در مقابل اراده و امر تو ابدا بر ما نماند) تا بجائى ما را مطيع اراده خود ساز كه هر چه را تو تعجيل آن خواهى ابدا تاخيرش را نخواهيم و آنچه تو به تاخير مى افكنى تعجيل آن را نطلبيم و هر چه پسند تو است هرگز ناپسند ما نباشد و چيزى كه مكروه و ناپسند تست ابدا دلپسند ما نگردد
̶ و عاقبت و خاتمه كار ما را به بهترين و نيكوترين منزلگاه رضا قرار داده كه اى خدا توئى كه هر چه ببخشى نيكوست و هر عطايت بزرگ و توئى كه به قدرت كامل هر چه بخواهى مى كنى و تنها تو بر هر چه خواهى قادرى.
== نیایش سی و چهارم: هر گاه گرفتار مي شد يا كسي را گرفتار به فضيحت گناه مي ديد. ==
اى خدا تو را ستايش مى كنيم كه با علم به گناهان (و زشتى اعمال و اخلاق) بندگان باز عيوب آنها را مستور مى دارى و با آگاهى از كردار قبيح بدان از تقصيرشان درمى گذرى پس با آنكه (جز معصومان) همه به بدكارى و عصيان مشغولند تو (از لطف و كرم) آنها را به اعمال بدشان مشهور ننمودى و با آنكه مرتكب گناه و افعال زشتند باز آنها را (از كرم و حلم) مفتضح و رسوا نساختى و بدكاريهاشان را از نظرها پنهان داشته و (در پرده عفوت) مستور كردى و كسى را بر آن آگاه ننمودى
̶ اى خدا چه بسيار اعمالى را كه (چون قبيح و فاسد و به زيان ما بندگان بود) تو از آن نهى فرمودى و ما (از جهل و بى شرمى) بجا آورديم و چه بسيار كارها كه امر به آن فرمودى و (بر خير و صلاح آن) ما را مطلع ساختى و (ما از جهالت و ناسپاسى) در آن فرمان راه تعدى و عصيان پيموديم و چه بسيار سيئات و اعمال قبيح كه اكتساب كرديم و چه خطاها كه مرتكب شديم و تنها تو بر آن مطلع بودى و از نظر همه خلق پنهان داشتى در صورتى كه (بر كيفر ما) فوق هر قدرتى قادر بودى كه آن قبايح را آشكار سازى (و ما را مفتضح و رسوا كنى) اما عفو و بخشايشت جلو چشم بينندگان حجاب گرديد (و از ديده ناظران به كلى پنهان داشت) و از شنيدن آن خطاها جلو گوش خلق سد محكم كشيد (تا مردم سخنش را هم نشنوند)
̶ بارى اى خداى كريم آنچه از عيب و عارهاى ما كه مستور كردى و نواقصى كه مخفى نمودى آن را واعظ ما قرار ده (و وسيله پند ما و اندرز و تنبه و پشيمانى از بدكارى ما (گردان) و موجب انضجار و دورى از قبايح اخلاق و ترك ارتكاب خطاها فرما و سبب سعى به راه توبه واقعى كه محوكننده گناهانست و طريق پسنديده (كه راه اطاعت و راه رضاى تست) بگردان
̶ و وقت اين توفيق را به ما نزديك ساز (كه پيش از وقت مرگ موفق به توبه حقيقى شويم) و ما را از ياد خود (و از راه اطاعت خويش) به دست غفلت مسپار (و ما را به خود وامگذار تا به امور دنيوى و لذات حسى حيوانى پرداخته و از ياد تو و شوق ديدار تو غافل شويم) كه اى خداى من ما به تو شوق و رغبت قلبى داريم و (دايم به شهود حضرتت و حال حضور و توجه به جمال بى حدت مشتاقيم) و از گناهان (كه موجب حجاب ميان ما و جمال تست پشيمانيم
(از هر چه جز ياد رخت اى يار توبه
وز هر سخن جز ذكرت اى دلدار توبه)
̶ و بر آنكه برگزيده ى تو از همه خلائق است حضرت محمد مصطفى و عترت پاكش (كه منزه و مبرا از هر نقص و عيب و معصوم از هر خطا و گناهند) از مخزن رحمت واسعه خود درود و رحمت فرست ما را هم از كرمت چنانكه به اطاعت آنها امر فرمودى (در كتاب خود «اطيعوا لله و اطيعوا الرسول و اولى الامر منكم) ما را شنواى كلام و پذيرنده تعليمات و مطيع اوامر و دستور آنان قرار ده (به حق رحمتك الواسعه.)
== نیایش سی و پنجم: هنگامى كه حال اهل دنيا را مشاهده مى كرد كه از حرص راضى به رزق مقدر الهى نيستند به شكرانه مقام رضاى خود به اين دعا با خدا راز و نياز مى كرد. ==
ستايش خداى را كه به حكم (قضا و قدرش) راضى و خشنودم و گواهى مى دهم كه خداى متعال نصيب و رزق خلق را از هر جهت به عدل تقسيم فرموده و (به جود و كرم ذاتى) بر همه خلق خود به فضل و احسان تعهد فرموده (يا از خلق عهد گرفته كه با يكديگر فضل و احسان كنند تا به صفات الهى متصف شوند.)
̶ پروردگارا بر محمد و آل پاكش درود و رحمت فرست و اى خدا مرا هم مفتون و مبتلا مكن (يعنى واقع در سختى و ناگوارى به خلق حسد مساز) به واسطه ى عطائى كه به مردم دادى و مردم را هم مفتون مساز به عطائى كه از من منع كردى مبادا من بر خلق تو حسد برم و بر حكم (قضا و قدرت) ناراضى و خشمناك شوم.
̶ خدايا بر محمد و آل پاكش درود و رحمت فرست و مرا به قضا و قدر خود هميشه خوش و دلشاد بدار و به موقعيتهائى كه حكم (عدل و احسان) تو فرمان مى دهد مرا سعه ى صدرم (و رضايت و خوشنودى) عطا فرما و وثوق و اطمينان كاملى مرا بخش تا هميشه مقر و معترف باشم كه حكم قضاى تو جز به خير و سعادت خلق جارى نخواهد گشت و شكر و سپاس گزاريم بر آنچه از من منع فرمودى بيشتر ساز از آنچه به من عطا كردى و وافرتر گردان
̶ و از اينكه گمان باطل كنم كه فقيران خوار و ذليلند و اغنيا صاحب فضيلت و شرافتند از اين خيال شيطانى مرا محفوظ دار (كه بسا باشد يك فقير عزت و آبرويش و جاه و مقامش نزد تو از هزاران غنى بيشتر است اكثر پيمبران و امامان و علماى ربانى از زمره ى فقرا بودند) زيرا شرافت خاص كسى است كه طاعت و بندگى تو به او شرافت داده است و عزت مخصوص آن كسى است كه به عبادتت عزت يافته بارى
̶ اى خدا بر محمد و آل پاكش درود فرست و ما را هم به ثروت و استغنائى كه هيچگاه زوال ندارد بهره مند فرما و به عزتى كه ابدا فنا نپذيرد عزيز گردان و به ما در ملك ابدى خود (عالم بقا) آزادى كامل (و نعمت و عزت وافر) عطا فرما كه (اى خداى بزرگ) توئى يگانه و يكتا و غنى الذات و بى همتا تو آن كسى كه فرزندى ندارى و فرزند كسى نيستى و تو را هيچ كفو و مثل و مانندى (و شبيه و نظير و ضد و ندى) در عالم نيست.
سطر ۱٬۲۰۷ ⟵ ۱٬۵۷۲:
== نیایش چهل و ششم: هنگام فراغت از نماز عيد فطر به اين دعا با خداى تعالى راز و نياز مى كرد. ==
اى خدائى كه ترحم مى كنى بر كسى كه بندگان بر او ترحم نمى كنند (يعنى آنكه رانده درگاه خلق شد و بر او كسى ترحم نكرد و از همه درها نااميد است تو بر چنين كس مخصوصا ترحم خواهى كرد و از ترحم خلق بى نيازش مى گردانى.)
̶ اى خدائى كه از لطف و كرم آن كس را كه غريب و رانده ى شهر و ديارها شد به درگاهت مى پذيرى
̶ اى خدائى كه حاجتمندان درگاهت را به چشم حقارت نمى نگرى (بلكه به لطف و مهربانى حاجتشان روا مى گردانى)
̶ و اى خدائى كه آن بندگان را كه به الحاح و اصرار به درگاهت حاجت مى طلبند آنان را محروم و نااميد نمى كنى (بلكه الحاح و سماجت بندگان را به درگاه رحمتت دوست مى دارى)
̶ و اى خدائى كه دست رد و حرمان به جبهه آن بندگان كه با ناز و دلال به درگاه عز و جلالت مى آيند نخواهى گذاشت (و با همه غرور و سركشى چون به درگاهت آمده اند ناز آنها را مى كشى و حاجتشان از كرم روامى سازى)
̶ اى خدائى كه تحفه كوچكى (و طاعت قليلى) را از بندگانت مى گزينى و عمل اندكشان را پاداش بسيار عطا مى كنى
̶ و اى خدائى كه عبادت اندك بندگان را (كه هر چند بسيار هم باشد در مقابل نعمتهاى بى حد و حسابت آن عمل بسيار اندك است) جزاى بزرگ (در دنيا و آخرت و ثواب عظيم بهشت ابد) مرحمت مى كنى
̶ اى خدائى كه هر كس از بندگان (به واسطه طاعت) به تو نزديك شد (و به درگاهت تقرب جست تو هم (با همه عز و جلال) به او نزديك مى شوى
̶ و اى خدائى كه هر كس از بندگان به طغيان و عصيان از تو رو بگرداند تو (از لطف و كرم) او را باز به سوى خود مى خوانى
̶ و اى خدائى كه در بخشش نعمت و احسان (به واسطه كفر و عصيان بندگان) حالت تغيير نخواهد كرد و (در مقابل كفر و طغيان خلق) مبادرت به انتقام آنان نخواهى فرمود
̶ و اى خدائى كه ثمره و نتيجه حسنه نكوكاران را بپرورانى تا نمو و زيادت يابد (تا آنكه بر بندگان يك حسنه را ده و صد هزار و اضعاف مضاعف مى گردانى) و از گناهان و سيئات خلق درمى گذرى و مى بخشى تا آنكه گناهان را به كلى محو مى گردانى
̶ اى خدا آمال و حاجتمندان خلق هنوز نرسيده به كمترين مرتبه كرم بى انتهايت حاجت روا برمى گردند و به يك فيضان درياى جود و كرمت ظروف همه ى خواهشها(ى خواهشمندان عالم) پر مى شود (يعنى همه آرزوهاى حاجتمندان و خواهشهاى مشتاقان و نيازمندان عالم كمترين افاضه فيض حق و اندك التفات سلطان عالم وجود همه حاجتها روا و جميع مقاصد ادا خواهد شد و به يك موج درياى بى نهايت رحمتش به تمام ظرفيت ارباب نياز بى نياز شوند و فقيران و محتاجان عالم مستغنى كردند) و توصيف و نعت تمام خلق (از رسولان و فرشتگان و حكيمان و عارفان الهى) در پيش نعوت و اوصاف جمال و جلال بى حد و نهايتت هيچ است (چون صفات عين ذات است احدى جز آن ذات يكتا به حقيقت اوصافش نتواند رسيد زيرا بكنه ذات حق هيچ كس را راه نيست كه عقل كل و خاتم رسل عرض كرد سبحانك ما اثنى ثناء عليك انت كما اثنيت على نفسك و ما عرفناك حق معرفتك و در دعا عرض مى كرد رب زدنى فيك تحيرا
غير حيرانى در اين ره گام نيست
راه عشق است اين ره حمام نيست
هر كسى را نام معشوقى كه هست
مى برد معشوق ما را نام نيست
̶ پس (اى خداى يكتا) تو را برترين مقام بلند است فوق هر بلند مقام (و فوق هر چه در عقل و فكرت و انديشه گنجد هر چه در انديشه آيد آن فناست آنچه در انديشه نايد آن خداست و تو را جلال بى حد و نهايت و مجد و بزرگوارى نامنتهاست فوق هر جلال كه در انديشه خرد گنجد
̶ و هر بزرگى پيش تو كوچك است هر با مجد و شرافتى در جنب مجد و شرافتت حقير و ناچيز است هر كس به غير حضرتت وارد شود ناكام برگردد و هر كه به غير درگاهت روى آرد زيان كار ابد است كسان كه به درگاه غير تو نازل آمدند ضايع و باطل الذات شدند و محروم و منقطع از خير و سعادت جز آنكه جوياى فضل و احسان تست
̶ اى خدا درگاه كرمت به روى مشتاقان باز است و جود و احسانت براى خواستاران مباح فريادخواهان را زود به فرياد مى رسى،
̶ اميدواران از درگاه كرمت هرگز محروم نشوند و هر كه رو به درگاه تو آرد نااميد نگردد، آمرزش طلبان به مغفرتت نائل و به قهر و انتقامت معذب نخواهند شد (هر كه از گناهش به درگاهت استغفار و طلب آمرزش كند آمرزيده شود و از رنج و عذاب ايمن گردد)
̶ رزق تو (و سفره ى جودت) بر اهل معصيتت هم مبسوط و گشاده است (تا چه رسد به اهل طاعت)
(روزى چو دهى گناهكاران را
محروم كجا كنى تو ياران را
بر سفره فضل و جود و احسانت
هر مومن و كافر است مهمانت
̶ بردبارى و حلمت به دشمنان و اهل عصيان روى آورد (يعنى با كافران و معصيتكاران حلم مى كنى باشد كه به درگاهت باز آيند و به رحمتت نائل گردند عادتت احسان به بدكارانست (تا چه رسد به نيكوكاران) و رفتارت مدارا و ترحم است به حال اهل طغيان تا آنجا كه از حلم و مداراى تو مغرور شده و غافل از رجوع به درگاه كرمت شدند و مهلتى كه به آنها دادى از بازگشت به سوى رحمتت آنان را مانع گرديد
̶ همانا تو به آنها مهلت دادى كه روزى متنبه شوند و به درگاهت باز آيند (اما آنها از شقاوت و بدبختى خود زمان مهلت بازنگشتند و به سوء اختيار خود را از رحمتت محروم ساختند) و اهل طغيان و عصيان را براى آن مهلت دادى (و تعجيل در عذابشان نفرمودى) كه به دوام ملكت (و ابديت سلطنت و قدرتت) مطمئن بودى (طاغيان هرگز تجاوز و تصرف در ملكت) نتوانند كرد (و از طغيان و سركشيشان بر خود زيان مى رسانند نه در ملك تو) پس مهلت به آنها دادى تا هر كه اهل سعادت است خاتمه امرش را سعادت گردانى و هر كه اهل شقاوت است (به آن مهلت بر او اتمام حجت شده و پس از اتمام حجت) او را مخذول و مردود سازى
̶ و همه (اهل سعادت و شقاوت) به سوى حكم ازلى تست و بازگشت امورشان (و مال احوالشان) رجوع به فرمان (قضاى مبرم) حضرتت خواهد بود (نه سعيد بدون فرمان ازلى و قضا و قدر حتمى الهى كارى تواند كرد و نه شقى از حكم قضا و قدر حق قدمى بيرون تواند نهاد (كلا نمد هولاء و هولاء من عطاء ربك) همه را رحمت واسعه ى الهى يارى مى كند تا به مقصدى كه لايق آنهاست برسند) از طول مدت سركشان (و دور حكومت طاغيان و ستمكاران) به قوت و سلطنتت ضعفى نرسد (و خللى به حسن نظام خلقتت وارد نياورد كه ملك و سلطنتت ازلى و ابدى و مصون از رخنه و تصرف خلق است خلق در مقابل اقتدارت همه ضعيف و ذليل و حقير و محكوم فرمان تقديرند) و از اينكه تو تعجيل در انتقام طاغيان نفرمائى
̶ برهان كامل و حجت بالغه ات را (و شرع تكوين و شريعت كه حق و حقيقت است) ضايع و باطل نتوانند كرد
̶ برهان كامل و حجت بالغه ات را (و شرع تكوين و شريعت كه حق و حقيقت است) ضايع و باطل نتوانند كرد
̶ و سلطنت حضرتت تنها سلطنت ثابت ازلى است (و سلطنت و اقتدار مخلوق به سرعت زوال پذير و نابود شدنى است) پس واى بر آنكه و حسرت ابد بر آنكه روى از تو به ديگر سوى كند و ناكامى و خذلان ابد بر آن كس كه از عطاى تو محروم شود و شقاوت و حرمان و بدبختى حداكثر آن كس راست كه از تو غافل شود (و بر تو غرور كند)
̶ آن مغرور غافل (نمى داند) چه دوران بسيار در عذاب خواهد گذرانيد و چه مدت طولانى در عقاب و انتقامت رفت و آمد خواهد كرد و چه قدر انتهاى امرش از فرج و آسايش دور است و چه اندازه نااميد است كه بتواند آسان از آن (دوزخ قهر و عقوبت) بيرون آيد (و اين قهر و عقاب سركشان و بدكاران) از حكم قضاى تو عدل محض است هيچ در آن جورى نيست و عين عدل و انصاف در حكم تست ابدا بر آن كس ظلم و جور نشده
̶ زيرا كه تو حجت و برهانت را بر خلق آشكار كردى (و بر مومن و كافر اتمام حجت كامل فرمودى) و بر بندگان انواع راه عذرخواهى و هر گونه راه آسان را نمودى (يعنى بر خلق به واسطه نصايح رسولان و حجج بالغه جانشينان پيغمبران و علماء ربانى و قبول توبه و عذرخواهى به درگاه خدا و هرگونه طريق آشتى با دوست را بدست آنها دادى و باز از طغيان و سركشى باز نگشتند پس به سوء اختيار خود و به پيروى هواى نفس خويش قهر و عذاب الهى را بر خود طلبيدند) و همانا تو از پيش (از عاقبت كارشان) به وعده عذاب (كفر و گناه) و وعد و تشويق و ترغيب به ثواب و پاداش طاعت و بندگى در حق بنده گان لطف كامل فرمودى و (در عاقبت كار بدكاران و حسن عاقبت نكوكاران و عقاب و ثواب آنان) مثلهاى گوناگون زدى (يعنى وعده عقاب و قهر و وعده ثواب و بهشت ابد از لطف تو بود كه بندگان را از دوزخ در آيات عذاب قرآن مبارك بترسانى و به بهشت ابد و سعادت سرمد و نعمت بى حد و نهايت در آيات رحمت تشويق و ترغيب كنى و اين لطف را هم به حد اكمل در حق بندگان فرمودى و براى تنبيه خلق بر هلاك و عذاب بدكاران و نجات و رحمت نكويان مثالها آوردى تا مردم از راه كفر و گناه به راه آشتى برگردند) و زمانى طولانى (براى هدايت و آشتى بندگان با خداى خود) به آنها مهلت دادى و با آنها مدارا كردى و انتقام (كافران و بدكاران) را به تاخير انداختى در صورتى كه مى توانستى بفور و عجلت از آنها انتقام كشى
̶ مدارايت از روى عجز و ناتوانى (از انتقام و هلاكشان) نبود و مهلتت از سستى در كارشان نبود و امساك و خوددارى از كيفر آنها نه اين بود كه غفلت از آنها داشتى يا انتظار وقت (مناسب) مى كشيدى اينها هيچ نبود تنها براى اين بود كه حجتت را در حق خلق به نهايت بلاغت رسانى و كرمت را به حد اكمل و احسانت را به مرتبه وفور و اوفى و نعمتت را به حد اتم و اكمل برسانى و تمام آنچه ذكر شد (از اتمام حجت) وحداتم جود و كرم و احسان و انعامت در حق خلق از ازل بوده و تا ابد خواهد بود
̶ و حجت و برهانت بزرگتر از آن است كه به تمامه به وصف درآيد و مجد و بزرگواريت بلند مرتبه تر از آن كه به كنهه به حد و انديشه عقل گنجد و نعمتت بيشتر از آن است كه به احصاء و شماره درآيد و احسانت افزونتر از آنكه بر كمتر حد آن شكرگزارى توان كرد
̶ و مرا تقصير (و قصور) از اداى حمد و ثنايت به سكوت وامى دارد و عجز و درماندگى از تمجيد و تعظيم جلالت به امساك از نعت و وصف الزام مى كند نه آنكه راغب و مايل به سكوت و امساك از حمد و ثنايت باشم بلكه چون به منتهاى قصور و عجز خود اعتراف مى كنم سكوت مى كنم و الا با همه عجز و قصور به ستايش و سپاست مشتاقم)
̶ پس اينك اى خدا به درگاه كرمت به قصد و اخلاص روى آورده و (از لطف و رحمتت) نيكو عطاى تو را درخواست مى كنم. اى خدا پس بر محمد و آل پاكش درود فرست و مناجاتم را از كرم بپذير و دعايم مستجاب فرما و خاتمه ى كارم را به نااميدى و محرومى از رحمتت مگردان و سئوالم را بپذير و دست رد بر پيشانيم مگذار و آنگاه كه (اجل فرا رسد و) به سوى تو (از عالم دنيا) بازگردم جايگاهم گرامى دار (يعنى در جوار رحمت و بهشت سرمد) رضوانت مرا منزل ده كه همانا تو بر هر چه خواهى قادرى و قدرت كاملت ابدا به مضيقه و تنگنا برخورد نخواهد كرد (به خلاف خلايق كه بر هر چه بخواهند به تنگناى عجز و مضيقه ناتوانى گرفتار شوند) و بر هر درخواست كه از تو كنند ابدا عجزى در مقابل قدرتت وجود ندارد و بر هر چيز توانائى و (در ملك وجود) هيچ قوه و قدرتى جز به قدرت خداى بلند مرتبه عظيم الشان نخواهد بود.
== نیایش چهل و هفتم: [[دعاى روز عرفه امام سجاد علیه السلام]] ==
این دعا به صورت جداگانه [[دعای روز عرفه اما سجاد علیه السلام| در این صفحه]] آورده شده است.
== نیایش چهل و هشتم: دعاى عيد قربان==
اى خداى من اين روزى بس مبارك است (كه عيد سعيد امت پيغمبر است) و مسلمانان در اين روز از اطراف عالم در پيشگاه حضورت مجتمع گشته و بعضى به درخواست حاجت از حضرتت و برخى طالب (رحمتت) و برخى مشتاق (لطف و عنايتت) و ترسان و هراسان (از قهر و سطوتت) و تو در حاجات و مقاصد خلق به چشم لطف و عنايت به همه نظر دارى پس از حضرتت درخواست مى كنم كه به جود و كرمت (كه لازمه ذات مقدس تست) و آسانى و ناچيزى حاجتم بر تو كه بر پيغمبر اكرم و آل پاكش درود و رحمت فرستى
̶ باز درخواست مى كنم اى خداى عالم اى آفريننده ى ما تنها پادشاه ملك وجود توئى و حمد و ستايش مخصوص تست و خدائى در عالم هستى جز تو نيست و توئى كه به صفت حلم و بردبارى و كرم و مهربانى و عطا و بخشش موصوفى (و به هر صفت كمال آراسته اى) و داراى وصف عظمت و جلال و بزرگوارى و كرمى و پديد آرنده آسمانها و زمين درخواستم اى خدا از حضرتت اين است كه هر آنچه در ميان بندگان با ايمانت قسمت مى كنى از خير و نيكوئى و سلامت و عافيت بركت و هدايت يا توفيق طاعت يا هر خيرى كه به آنها عطا مى كنى كه به واسطه آن خير آنان را به سوى خود هدايت مى فرمائى و به واسطه آن خير نزد خود به آنها لطف مى كنى يا خيرى از خيرات و نعمت و بركات دنيا و آخرت اعطا نمائى از تو درخواست دارم كه از همه ى آنها به من بهره وافر (و حظ كامل به كرمت) عطا فرمائى
̶ اى خداى عالم مسئلت مى كنم از حضرتت كه تنها سلطان ملك آفرينش توئى و حمد و ستايش مخصوص تست و هيچ خدائى در عالم وجود غير تو نيست مسئلت مى كنم كه بر محمد مصطفى و آل اطهارش درود و رحمت فرستى كه آن حضرت بنده خاص تو و رسول گرامى تست و حبيب و محبوب تو و برگزيده ى از خلق تست و هم بر آل او كه نيكوكاران و پاكان و برگزيدگان اهل عالمند درود و رحمتى كه از عظمت و بسيارى جز تو كسى قادر بر حساب آن نباشد (و بر عظمت آن آگاه نتواند شد) و درخواست دارم كه در ثواب دعاها و اعمال صالحى كه در اين روز بندگان با ايمانت مى كنند ما را هم شريك فرمائى اى پروردگار عالميان (اى آفريننده عوالم بى نهايت) و باز درخواست مى كنم از حضرتت كه ما و جميع آن مومنان را كه از گناهانمان درگذرى (و همه ما را ببخشى و بيامرزى) كه تو البته بر هر چيز قادرى.
̶ پروردگارا من به درگاه كرمت به اعتماد كامل حاجتم را آوردم و به حضرتت فقر و مسكنت و بيچاره گيم را عرضه داشتم زيرا من به بخشش و آمرزش و رحمت نامنتهاى تو بيش از عمل خود وثوق و اعتماد دارم و البته محقق است كه مغفرت و رحمت بى انتهايت بسى بيش از گناهان من است.
(عفو خدا بيشتر از جرم ماست
نكته ى سر بسته چه گوئى خموش)
̶ پس اى خدا بر محمد و آلش درود فرست و برآوردن هر حاجتى كه دارم به كرمت همه را تعهد فرما به آن قدرت بى انتهايت كه بر تو اين حاجت من (و همه ى حاجات و كليه ى امور عالم) به آن قدرت بى حد سهل و آسان است و به واسطه فقر و حاجتى كه من به تو دارم و استغنا و بى نيازى كه تو از من دارى كه اى پروردگار هرگز خيرى به من نرسيد مگر از جانب تو (و از رحمت بى پايان حضرتت) و هيچ كس از من شرى (و رنج و دردى) را برطرف نكرد غير تو (و لطف و عنايت بى انتهاى ذات اقدس تو) و در امر دنيا و آخرتم به احدى جز تو اميدوار نيستم
̶ اى خداى من هر كس به درگاه مخلوقى (پادشاهى اميرى وزيرى بزرگى) خود را مهيا و آماده با ساز و برگ مستعد گردانيده به اميد صله و عطا و جوائز و بخششهائى از درگاه آن مخلوق اى مولاى من من هم مهيا و مستعد و آماده در اين روز (عيد قربان) آمده ام به درگاه حضرتت به اميد عفو و بخششت و در طلب عطا و جوائز كرم و احسانت.
̶ پروردگارا پس درود و رحمت فرست بر محمد و آل پاكش و مرا هم در اين روز عيد از اميدى كه (به لطف و كرمت) دارم نااميد مگردان اى آنكه اصرار و الحاح تمام محتاجان و مستمندان عالم به درگاهت تو را از بخشش و عطوفت باز ندارد و از عطا و احسانت بى نيازمندان نكاهد بارى اى مولاى من من به درگاه كرمت نيامدم به وثوق و اعتماد بر عمل صالحى كه پيش انجام داده باشم و نه به اميد شفاعت احدى از مخلوق مگر شفاعت (پاكان و برگزيدگان حضرتت) محمد و آل پاكش كه درود و تحيت بر آن پيمبر گرامى و اهل بيتش باد.
̶ به درگاهت آمده ام در حالى كه به جرم و گناه خود و بدكارى و ستم بر نفس خويش اقرار و اعتراف مى كنم. به درگاهت آمده ام در حالى كه به عفو و بخشش بزرگ تو اميدوارم آن عفوى كه تمام خطاكاران عالم را شامل است آن عفوى كه بى نهايت است و از جرم و گناه تمام خلق بيشتر است) باز با همه جرم و خطاى خلق طول مدت پايدارى و سماجت شان بر جرم بزرگ هم تو را مانع از آن نشد كه بر بندگان به رحمت و مغفرت بازگردى (و همه را مشمول رحمت نامنتهاى خود فرمائى)
̶ پس اى خدائى كه رحمتت وسيع (و بى حد و انتها) است و عفو و بخششت بزرگ (بى پايان) است اى خداى بزرگ اى خداى بزرگ اى خداى كريم بر محمد و آل پاكش درود فرست و بر من هم به فضل و كرمت به رحمت و عطوفت بازگرد و به مغفرت و بخششت وسعتم عطا فرما.
̶ بار الها اين مقام رسالت (و شفاعت امت و وساطت رحمت) همانا مخصوص خلفاء و رسولان تو و برگزيدگان تست كه آنان محل امانت (و مخزن اسرار) تواند در درجه ى عالى معرفت و رتبه اعلاى تقرب كه تو آن رتبه را به آنها اختصاص دادى و آنان (به واسطه عشق و محبت كامل) از مقام احديتت در ربودند و تو آن را مقدر بر آنان فرمودى و هرگز كسى بر فرمان تقدير قطعى و تدبير حتمى تو غلبه نتواند كرد.
̶ (زيرا امر تكوينى تو موجب نظام اتم احسن اتقن عالم است و ابدا تغيير و تبديل نپذيرد) به هر كيفيت و هر وقت و ساعت كه مشيتت تعلق گرفته همان گونه بالضروره وقوع خواهد يافت چون تو داناترى (به نظم خلقت) و علمت محيطتر به حسن نظام كامل عالم است و در كيفيت خلقتت كسى تو را متهم به نقص نخواهد كرد و عاقلى در اراده و مشيتت نقصانى نخواهد يافت تا آنگاه كه برگزيدگانت و رسولانت باز به حكم مشيت بالغه ات مغلوب و مقهور دشمنان شده و مقام خلفاى تو را نااهلان ربودند و آنگاه آنان بنگرند كه خلق فرمان تو را تغيير و تبديل داده و كتاب و شرعت را پشت سر انداختند و احكام و فرائضت را از نهج تشريع تو به كلى منحرف ساختند سنن پيغمبرت را رها كردند ( و به كلى از جاده انسانيت و طريق خداپرستى دور شدند و به اطاعت هواى نفس و پيروى شيطان جن و انس از بهشت سعادت محروم و به دوزخ شقاوت محكوم گرديدند باز حكم تقدير و مشيتت حاكم است)
̶ خدايا بر دشمنان رسولان و خلفايت از اولين و آخرين لعنت فرست و بر هر كس كه راضى به فعل زشت آنها باشد و از آنها پيروى و همراهى كند بر همه لعنت فرست
̶ پروردگارا بر محمد و آل پاكش درود فرست كه تو ستوده صفات و بزرگوار حقيقتى بر آنان درود و رحمتى فرست و تحيت و بركاتى به مانند همان بركات و رحمتها كه براى برگزيدگانت ابراهيم و آل ابراهيم فرستادى و بر محمد و آل پاكش (و بر شيعيانشان به ظهور ولى الله اعظم) فرج عاجل و گشايش و راحت و قوت و نصرت و تمكين و اقتدار كامل عطا فرما
̶ و باز پروردگارا مرا هم از اهل توحيد و ايمان به حضرتت و تصديق به رسالت پيغمبرت قرار ده و پيرو امامانى كه اطاعتشان را بر ما امت فرض و حتم فرموده اى و به واسطه آنها و به دستشان امر طاعت را جارى بر خلق داشته اى بگردان و اين دعا را (از كرم) اجابت فرما. اى پروردگار جهانها (و عوالم بى حد و انتها.)
̶ اى خداى من و غضب تو را جز حلم تو برنگرداند و قهر و خشمت را جز عفو و بخششت فروننشاند و از عقاب و عذابت به جز رحمتت پناهى نيست و از قهر و سطوتت چيزى جز تضرع و زارى به درگاهت مرا نجات نتواند داد پس بارالها بر محمد و آل پاكش درود و رحمت فرست و فرج و گشايشى در كار اى خداى من عطا فرما به همان قدرت كامله كه به آن قدرت بندگان مرده را زنده مى گردانى و به آن قدرت كه ديارها و سرزمينهاى خشك بى روح را سبز و خرم مى سازى و (گلها و گياه ها و ميوه هاى گوناگون و دانه هاى متنوع براى رزق بندگان و جنبندگان در زمين مى رويانى)
̶ و اى خداى من مرا به غم (دنيا و اندوه آخرت و غصه ى فراق خود معذب و هلاك مگردان تا آنكه دعاهايم مستجاب گردانى و اجابت دعايم را) (تو از لطف و كرم) به من بفهمانى و طعم عافيت (و سلامت و آسايش كامل) را تا آخر عمر به من بچشان و (به لطف و كرمت) مرا به شماتت دشمن مبتلا مگردان و دست دشمنان را از من كوتاه ساز و دشمن را بر من مسلط مگردان
̶ اى خداى من اگر تو مرا سربلند سازى و رفعت مقام عطا كنى آن كيست كه بتواند مرا خوار و ذليل سازد؟ و اگر تو مرا ذليل و خوار گردانى آن كيست كه بتواند مرا عزيز و گرامى كند؟ (محققا هر كه را خدا ذليل كند كسى عزيزش نتواند كرد و كسى را كه خدا عزيز و گرامى دارد هيچكس او را ذليل نتواند كرد چون قدرت خدا نامتناهى و عين ذات اوست و قدرت خلق در مقابل قدرت كامله حق ناچيز و زبون است) و اگر مرا ضعيف و زبون سازى آن كيست كه بتواند مرا قوى و گرامى كند و اگر تو مرا عذاب و عقاب كنى آن كيست كه بتواند به حالم ترحم كند و اگر به خواهى مرا هلاك كنى آن كيست كه بر حكم نافذت نسبت به بنده ات اعتراض كند يا در كار او سئوال و درخواستى تواند كرد و البته من مى دانم (و بر همه روشن است) كه هرگز در حكم تو ظلم نيست و هم در انتقامت تعجيل نخواهد بود (بلكه تا آنجائى كه حلم و عفو را صلاح بدكاران دانى بجاى انتقام در حق بندگان حلم مى فرمائى تا توبه كنند و لايق عفو و رحمتت گردند) البته آن كس در كار انتقام تعجيل و شتاب مى كند كه بترسد قدرت انتقام از او فوت شود (و ديگر قادر بر انتقام بدكاران نشود اما تو قدرتت ازلى و ابدى است و همه وقت بر انتقام بدان قادرى و از تو هرگز وقت انتقام فوت نخواهد شد) (و البته تو هرگز ظلم در حق خلق نخواهى كرد زيرا) آن كس ظلم مى كند كه ضعيف و عاجز باشد كه از بدان و دشمنان به حق و عدالت انتقام كشد و تو اى خدا بسيار بسيار برتر و بالاتر از آنى (كه ضعيف و عاجز در كار خلق شوى و سستى و ناتوانى در قدرت كامله ات راه يابد).
̶ پروردگارا بر محمد و آل پاكش درود و رحمت فرست و مرا هدف تير بلا و انتقام خود مگردان و مرا مهلت و فرصت (براى توبه و انابه و لايق عفو و رحمت شدن) عطا فرما و لغزشهايم كمتر فرما و مرا به بلاهاى پى در پى مبتلا مگردان كه (اى خداى مهربان) تو ضعف و ناتوانى و بيچارگى مرا مى بينى و ناله ى زارم را به درگاهت مشاهده مى كنى
̶ اى خداى من امروز من به لطف و كرمت از شرار قهر و غضبت پناه مى آورم پس تو درود فرست بر محمد و آل پاكش و مرا پناه ده
̶ و امروز من به جوار رحمتت از خشم و انتقامت پناهنده مى شوم تو اى خدا درود فرست بر محمد و آل پاكش و مرا در جوار كرمت بپذير
̶ و از حضرتت ايمنى از عذاب مى طلبم. درود بر محمد و آل پاكش فرست و مرا به كرمت از عذابت ايمنى عطا فرما
̶ و از تو اى خدا هدايت مى طلبم (هدايت كامل ثابت) درود فرست بر محمد و آل پاكش و به كويت مرا هدايت فرما
̶ و اى خدا من از تو نصرت و يارى مى طلبم (در جميع امور) تو بر محمد و آل پاكش درود فرست و (به لطف خاصت) مرا يارى فرما
̶ و اى خدا من از حضرتت رافت و مهربانى مى طلبم پس درود فرست بر محمد و آل پاكش و بر حالم رحمت فرما
̶ و اى خدا من از حضرتت كفايت امورم را درخواست مى كنم درود فرست بر محمد و آل پاكش و كرم كن و تمام امورم را كفايت فرما (و از شر همه دشمنان و نفس اماره و شيطان و رخنه و فساد مفسدان و آسيب و فتنه آخر زمان مرا محفوظ دار)
̶ و اى خدا من از درگاه كرم تو روزى مى طلبم درود فرست بر محمد و آل پاكش و مرا روزى (وسيع) عطا فرما
̶ و اى خدا از تو اعانت و نصرت مى طلبم بر محمد و آل پاكش درود فرست و مرا نصرت فرما
̶ بر محمد و آل پاكش درود فرست و اى خدا از گناهان من در گذر (و بر همه قلم عفو در كش)
̶ و اى خدا از تو عصمت و ترك معصيت مى طلبم پس بر محمد و آل پاكش درود فرست و مرا از معصيت محفوظ دار كه اى پروردگار ديگر من به كارى كه تو را از آن كار كراهت باشد هرگز باز نگردم (هيچ گناهى را (از صغيره و كبيره) اگر مشيت حضرتت خواهد هرگز اعاده نكنم).
̶ اى پروردگارا اى پروردگار اى آنكه كمال عطوفت و مهربانى و احسان و انعام را به خلق دارى اى خداى صاحب جلال و بزرگوارى بر محمد و آل پاكش درود فرست و جميع آنچه از تو درخواست كردم و به شوق حضرتت از درگاه كرمت طلبيدم همه را اجابت فرما و به اراده لازم و قضا و قدر حتمى تقدير و امضاء فرما و در آنچه قضاى تو بر من مقدر كرده با خير و بركت قرار ده و كرم و تفضل فرما بر من در آن تقدير و در آنچه از آن مقدرات به من عطا مى كنى همه را مايه ى سعادت و بهجتم مقرر فرما و از فضل و كرم خود و از آن رحمت واسعه ى خويش باز بر آنچه عطا كردى هنوز بيفزا كه همانا اى خدا تو رحمتت بى حد واسع و كرم و بزرگواريت بى انتهاست و هر آنچه به من عطا كردى (در دار دنيا) متصل و پيوسته به خيرات و نعمتهاى ابدى آخرت گردان اى مهربانترين مهربانان عالم وجود
«و بعد از ختم اين دعا دست به دعا بردار و هر چه به خاطرت رسيد از خدا بطلب و هزار مرتبه صلوات بر محمد مصطفى و آل پاكش بفرست كه امام سجاد عليه السلام بعد از اين دعا چنين مى كرد.»
== نیایش چهل و نهم: جهت دفع كيد و مكر دشمنان به درگاه خدا راز و نياز مى كرد.==
اى خداى من تو مرا هدايت فرمودى (و به نور هدايت دلم را روشن ساختى) باز غفلت كردم به لهو و لعب پرداختم تو مرا پند و اندرز دادى و من پند (مشفقانه ى تو را) از سخت دلى نپذيرفتم تو با من بخشش و نيكوئيها كردى و باز نافرمانى كردم سپس شناختم آنچه تو شناسانيدى به من از بازگشتت به عفو و بخشش باز از تو آمرزش طلبيدم از لغزش خود به توبه برگشتم ديگر بار (به وسوسه نفس و شيطان) به سوى گناه و نافرمانى بازگشتم باز هم تو به كرمت پرده پوشى كردى پس بارى اى خداى (مهربان من) تو را حمد و ستايش مى كنم
̶ منم كه خود را سخت در وادى هلاكتها در افكندم و در پرتگاه تلف و نابودى درافتادم و خود را در معرض قهر و سطوتت و به عقوبات و انتقامت درآوردم
̶ و باز وسيله من به درگاهت (براى عذر گناهان) توحيدم (و ايمانم بيگانه و يكتائى تو) بود و دست آويزم (براى عفو و بخششت) اين بود كه هرگز به ذات يكتاى تو شرك نياوردم (و چيزى را شريك تو نشمردم) و با تو احدى را به خدائى اتخاذ نكردم و از همه (معاصى و مهالك) به سوى تو فرار كردم كه توئى (اى خدا) مفر و ملجا گنهكاران و پناه آنكه در معرض فنا و تباهى حظ و بهره ى نفس خود درآيد
̶ اى خدا اى (مهربان) من چه بسيار دشمنى كه شمشير عداوت بر من كشيد و خنجر كين تيز كرد و نيزه و سنان از خشم من تند نمود و سمومات كشنده بر قتلم آماده ساخت و با تيرهائى كه به هدف مى رسيد مرا نشانه كرد و چشمش از مراقبت من به خواب نمى رفت و در دل داشت كه مرا آماج هر رنج و شكنجه قرار دهد و شربت ناگوار مرگ را به من بچشاند
̶ و تو (اى خداى مهربان) (از لطف) نظر به ضعف و ناتوانى من از تحمل بار گران ستمهاى دشمن كردى و از مدد جستن بر آنكه با من به جنگ و خصومت برساخته عاجز يافتى و تنها (و بى ياور) در مقابل بسيارى از آنچه او در كار هلاك من مى انديشيد و در كمين من بود مشاهده كردى و ديدى كه فكر و تدبير من مقابل آنها به جائى نمى رسد
̶ پس تو (به لطف و كرم) و به قوت و قدرت ازلى مرا يارى كردى و در مقابل دشمن پشت مرا محكم (و بازويم را توانا) فرمودى آنگاه تندى تيغ دشمن را بر من كند كردى (و با آن همه تهيه و تجهيز) آن دشمن را با عده سپاه لشگرى تنها گذاردى و مرا به شرف و بزرگوارى بر او قدرت و برترى دادى و آنچه از مكر و حيلتش كار بر من محكم كرد همه را بر عليه او (و بر دفع او) به او برگردانيدى و شعله كينه او خاموش نشد و آتش غضبش (به انتقام از من) فروننشست و كينه درونيش آرامش نيافت (و از شعله عطش ظلم و بيدادش دلش خنك نگرديد) و از شدت كينه بر من لب به دندان مى گزيد و سپاهش غنيمت جنگى نيافت (و به مقصود نرسيده با شكست مواجه گرديد)
̶ و اى خدا چه بسيار ستمگر كه در پى آزار من مكرها انديشيد و دامها براى شكارم گسترد و از پى جستجويم موكل و ديده بانانش را برانگيخت و مانند سبع و درنده اى كه براى شكار خود كمين كرده در كمينگاه من به انتظار فرصت بود و براى فريب من متملقانه رخساره ى بشاش نشان مى داد و از دل به چشم كينه به من مى نگريست
̶ اى خداى بزرگوار متعالى چون خيانت و خبث سريرتش را ديدى و قبح و زشتى نيت شومش را توهم (به قهر و غضب) از مغز سر سرنگون به چاه هلاكش كردى و او را به گودال عميق (كه خود كنده بود) درافكندى و پس از همه سركشى و سربلندى (ذليل گرديد و) در طنابهاى مكر و تزويرى كه در آن مرا روز قدرتش انتظار داشت اسير ببيند خود اسير و دستگير شد كه (اى خداى مهربان) اگر رحمتت شامل حال من نمى شد آن رنج و بلا كه به او رسيد بر سر من وارد مى شد
̶ و باز (اى خداى من) چه بسيار حسود و بدخواه كه از شدت غصه و كينه قلبى حسدش را بر من كاملا آشكار كرد و غيظ و غضبش بر من به هيجان مى آمد و زبانش مانند تير (زهرآلود) مرا آماج بدگوئى و زخم زبان مى كرد و به گوشه ى چشم خشمگين به من مى نگريست و غرض و آبرويم را هدف تهمتهايش قرار مى دهد و خلل و عيوبى كه هميشه در خود او بود به گردن من مى انداخت و از كيد و كينه به من طعن مى زد و به مكر و حيله قصد هلاكم داشت
̶ و من اى خدا هميشه تو را به دادخواهى و يارى خواندم و به سوى تو (از شر و ستمهايش) پناه جستم و به سرعت اجابت و يارى تو اطمينان كامل داشتم و محققا مى دانستم كه هر كس در سايه ى حمايت تو درآيد هرگز مغلوب نخواهد شد و آنكه در حصن و سنگر يارى جستن از تو درآيد هرگز سر شراسنگ حوادث نشكند پس اى خدا مرا (كه به تو پناه آوردم) به قدرت كامله ات از شر جور و ستم دشمن پناه ده (و از مكر و كينه و فتنه و فسادشان محفوظ دار)
̶ و (باز اى خداى مهربان من) چه بسيار ابر تيره كه برطرف كردى و از آسمان نعمت باران مرحمت نازل كردى و در جويبار كرمت آب رحمت جارى ساختى و (به بندگان از كرمت لباس عافيت پوشانيدى و حوادث و مصائب سخت را محو كردى و رنج و غم و اندوه ها را برطرف ساختى)
̶ اى خدا چه بسيار حسن ظنى به تو داشتم تو (از لطف و كرم) واقع گردانيدى و فقر و بينوائيم را جبران كردى و از لغزشها محافظتم فرمودى. درماندگيهايم برطرف ساختى
̶ همه اين محبتها صرف انعام و احسان و كرم ذاتى تو بود و باز در مقابل همه ى اين نعمتها كه به من عطا كردى با آنكه من فرورفته ى در قعر معاصى و نافرمانى تو بودم باز اعمال بد و افعال زشتم تو را از تكميل احسانت در حق من باز نداشت و مرا از ارتكاب عملى كه موجب سخط و غضب تست منع نكرد اى خدا تو هر چه كنى (همه طبق نظام احسن و افضل و اشرف است و خير و مصلحت بندگان) ابدا كسى را در فعلت حق سئوال و مواخذه نخواهد بود
̶ و همانا تو هر چه بندگان حاجتمند از حضرتت درخواست كردند عطا كردى و اگر درخواست (حوائج) نكردند باز (به لطف و كرم ذاتى خود) بى سابقه تقاضاى خلق عطا فرمودى و هميشه درگاه فضل و احسانت به روى خلق باز بود و بر هيچ كس بخل نفرمودى (جميع نيك و بد خلائق را به رحمت واسعه ى عام و اهل ايمان را به رحمت خاص طبق عدل و احسان بهره مند فرمودى) اى مولاى من (تو به حسن ذاتى خويش) ابا دارى جز اينكه در حق بندگان نيكوئى و جود و احسان كنى و من (بنده ى نادان) هم ابا دارم جز آنكه (از جهل و غفلت) هتك احترام اوامرت كنم و تجرى و بى باكى در معصيتت و تعدى و تجاوز از حدود فرمانت روا دارم و از وعده هاى قهر و عذابت تغافل كنم باز (با همه عصيان و طغيان) اى خداى من تو را حمد و ثنا مى گويم كه همان خداى مقتدر (قاهر غالبى) كه هيچ كس بر تو غلبه نتواند كرد و آن بردبارى كه شتاب (در عذاب بدكاران) نكند
̶ اين است مقام كسى كه معترف است كه تو نعمتت را بر او تمام كردى (در حد كامل به او احسان فرمودى) و او در مقابل نعمتها (به جاى اداى شكر و سپاس) تقصير و ناسپاسى كرد و گواهى مى دهد (نزد حضرتت) كه در حق خود ظلم نمود و نفس (قدسى خويش را به واسطه ترك طاعتت) ضايع و باطل ساخت (و از راه سعادت منحرف گرديد)
̶ اى خداى من اينك با توسل به محمد مصطفى (ص) كه مقامش نزد حضرتت بسى رفيع و منيع است و با توسل به على مرتضى كه روشنى بخش (قلوب اهل ايمان) است به درگاه حضرتت تقرب مى جويم و به واسطه اين دو بزرگوار رو به سوى تو آوردم كه مرا از شر نفس و شيطان و فساد و فتنه آخر زمان و ظلم و حسد و كينه شرار خلق) در امان خود پناه بخشى كه اين پناه دادن من بر تو آسان است كارى مشكل در جنب قدرت كامل و گران در برابر توانائى بى حد و پايان حضرتت نخواهد بود كه تو را بر هر چيز و همه ى امور عالم قدرت توانائى است
̶ بارى اى خداى من از رحمت نامنتهايت و توفيق بخشى پاينده ابديت چيزى به من عطا فرما كه آن وسيله عروج و صعود من به مقام رضا و خشنودى تو گردد (و به بهشت قدس رضوان و مقام رضا و تسليم برساند) و از قهر و عقابت مرا ايمن سازد اى مهربانترين مهربانان عالم.
== نیایش پنجاهم: در مقام رهبت خداپرستى با خداى خود به اين دعا راز و نياز مى كرد.==
اى خداى من تو مرا آفريدى (و نعمت وجود بخشيدى) و از كودكى به رشد و كمال پرورش دادى و به حد كافى و كامل رزق عطا كردى (نخست به شير مادر و بعد از آن به انواع نعمتهاى ديگر بپروردى)
̶ اى خدا(ى مهربان) در آن آيات كتابى كه نازل فرمودى و به آن بندگانت را بشارت دادى يافته ام اينكه فرمودى اى بندگان من كه به نفس خود ستم كرده و به راه اسراف شتافتيد (و از هواپرستى و عصيان كه موجب حرمان از رحمت الهى است به نفس قدسيه ى خويش ظلم كرديد و به لهو و لعب دنيا مشغول شديد و از حظ معرفت و لذت طاعت خدا روح قدسى خود را محروم ساختيد باز هم) از رحمت (بى حد و انتهاى خدا) نااميد مباشيد كه ايزد جميع گناهان را خواهد بخشيد و تو اى خدا آنچه را (از معاصى و افعال زشت) پيش فرستادم تو بر همه كاملا آگاهى و تو از خود من به آن گناهان داناترى پس واى (و صد واى) به رسوائى من از آنچه در نامه ى عملم به شمار آورده اى (آنجا اعمال زشت و افعال بد و اخلاق و اوصاف ناپسندم كه همه را نوشته اى چون نامه عملم را بدستم دهند نزد خود و ملائكه و خلق محشر مفتضح و رسوا خواهم شد)
̶ پس اگر مواقف و مقاماتى كه آرزو و اميدوارى من به عفو تو است آن عفو و بخششى كه شامل حال تمام موجودات است نبود خود را به دست خود (اگر توانستمى) هلاك مى كردم و اگر (به فرض محال) كسى قدرت برگريختن از خداى خود داشت من از هر كس سزاوارتر به گريز (از عذاب قهر) تو بودم و بر تو هيچ امرى در آسمان و زمين مخفى نخواهد ماند (تمام كلى و جزئى امور عالم پيش حضرتت آشكار است و مثقال ذره اى از حيطه علم تو بيرون نيست) همه را نزد خويش حاضر ساخته (و به حساب هر يك كاملا رسيدگى خواهى كرد) و تنها بر جز او بر محاسبه جميع خلق علم حضورى تو كافى خواهد بود.
̶ اى خداى من اگر من از تو بگريزم تو مرا مى طلبى و اگر فرار كنم مرا درمى يابى پس من هميشه خاضع و فروتن و خوار و ذليل به خاك رخ نهاده پيش تو حضور دارم اگر مرا قهر و عذاب كنى من سزاوار آنم و تو عدل فرموده اى و اگر ببخشى و عفوم كنى چقدر ازين پيش باز عفو تو شامل حالم شده و لباس عافيت به من پوشانيده اى.
̶ بارى اى خدا(ى مهربان) از تو درخواست مى كنم به حق آنچه مخزون و مخفى داشتى از اسماء (جلال) خود و آنچه در پرده بهاء و جمالت مستور كردى (از اسماء جمال خود) تو را به حق همه ى آن اسماء مقدس كه رحمتت را (و لطف و كرم بى انتهايت را شاملم گردان) اين نفس ناشكيباى درمانده بى طاقت را كه تاب حرارت آفتابت را ندارد چگونه طاقت آتش دوزخت را خواهد داشت و اين بنده كه از شنيدن صوت رعدت بى تاب است چگونه بر قهر و غضبت طاقت آورد
̶ پس اى خداى مهربان بر من ترحم كن كه من شخصى حقيرم قدر و شانى ندارم و عذاب من هيچ بر ملك تو به قدر مثقال ذره اى نخواهد افزود و اگر عذاب تو مرا چيزى بر ملكت افزون مى كرد من به آن عذاب تن در داده و از تو درخواست صبر و شكيبائى بر عذابت مى كردم و دوست مى داشتم كه من عذاب كشم و به ملك تو چيزى بيافزايد ليكن اى خدا سلطنت و قدرت و توانگرى و استغناى تو برتر و بزرگتر است و پاينده تر از آنكه طاعت مطيعان چيزى بر آن بيفزايد و نافرمانى و عصيان گنهكاران چيزى از آن بكاهد
̶ پس به حال من ترحم كن و (مرا از قهر و عذاب ببخش) اى مهربانترين مهربانان عالم و از گناهانم درگذر اى خداى صاحب جلال و عظمت و بزرگوارى و توبه ام بپذير (و به لطف و رحمت) بر من بازگرد كه تو بسيار مهربان بسيار پذيرنده ى توبه اى (و آمرزش و مغفرتت بى حد و نهايت است).
| |||